DE GROTE EN
DE KLEINE AJAX
DE AFTRAP
De voetbalclub Ajax is vernoemd naar een tweetal
prominente mythologische helden uit het Griekse
leger dat streed om Troje: de 'Grote Ajax' en de
'Kleine Ajax' (in het Grieks Aias, samen genaamd
'Aianten').
De Grote Ajax was de zoon van Telamon, koning
van het eiland Salamis, en na Achilles de sterkste
held van de Grieken. De Grote Ajax was geen god,
maar hij was wel schier onkwetsbaar nadat Heracles
hem als kind met een leeuwenvel had bedekt. Zo
waren slechts zijn oksels en nek zijn zwakke plekken
Het was de Grote Ajax die geheel alleen de Troja
nen tegenhield toen zij het Griekse kamp
bedreigend dicht waren genaderd. Na de
dood van Achilles meende de Grote Ajax
dat de wapenrusting van Achilles hem
toekwam, maar Odysseus, gesteund door
Athena, eigende zich Achilles' wapenrus
ting toe. Uit frustratie stortte de Grote Ajax
zich daarna in zijn eigen zwaard. In Sopho
cles' tragedie 'Aias' kwam de Grote Ajax anders
aan zijn eind: hij pleegde zelfmoord nadat hij
een kudde vee te lijf was gegaan in de overtuiging
de strijd aan te hebben gebonden met Odysseus en de
Atriden.
Minder bekend is de Kleine Ajax, zoon van Oïleus,
de koning van het landschap Locris in midden-Grie
kenland. Hij was beroemd om zijn snelheid in het
lopen, waarin enkel Achilles hem overtrof. De Kleine
Ajax voerde in de Trojaanse oorlog de strijders van
Locris aan, waarbij hij veelvuldig schouder aan
schouder stond met de Grote Ajax. Bij de val van
Troje roofde de Kleine Ajax Cassandra uit het heilig
dom van de godin Athena. Op zijn thuisreis moest de
Kleine Ajax voor zijn daad van heiligschennis boeten:
Athena trof zijn schip met een bliksemschicht en Ajax
verdronk op zee.
Aan de naamloze vennootschap Ajax is een aantal zelf
standige BV's gekoppeld met een mythologische naam
die de Ajax-familieband in stand houdt: Teucrus, de
halfbroer van Ajax (holding); Eurysakes, de zoon van
Ajax (Ajax Direct); Tekmessa, de concubine van Ajax
(Ajax Images) en Exekias, de Griekse pottenbakker
die een amfora maakte met een afbeelding van Ajax
en Achilles (Ajax Museum).
HET LOGO
De karakteristieke kop van de Griekse held Ajax heeft niet
altijd het logo van de voetbalclub Ajax gesierd. Begin 1900
bestond het logo van de club uit de willekeurige afbeelding
van een voetballer in Ajax-tenue met daaromheen de tekst:
'Amst.Football-club AJAX'.
Toen Ajax in 1925 zijn 25ste verjaardag vierde, verscheen
op het Delftsblauwe herinneringsbord voor het eerst de
beeltenis van de held Ajax. Op 20 september 1928 stond
het nieuwe logo, met de kop van Ajax, voor het eerst in
het clubblad 'Clubnieuws'. Af en toe was in het logo een
schildje in de kleuren rood en wit afgebeeld. Dit schildje
maakte geen vast onderdeel uit van het ronde clublogo,
maar werd af en toe toch gebruikt om de clubkleuren aan
te geven.
In 1991 is het Ajax-logo om commerciële redenen grondig
gewijzigd. De gestileerde Ajax-kop bestaat sindsdien uit elf
lijnen, die de elf spelers van een elftal symboliseren. Als
lettertype voor de woorden 'Ajax' en 'Amsterdam' is de Gill
gekozen. In 1998 is het 'nieuwe'logo nogmaals aangepakt,
dit maal waren het slechts minimale cosmetische veran
deringen. De J in het lettertype Gill werd bijvoorbeeld
aangepast, zodat de rechterpoot van de A van 'AJAX' een
rechte lijn vormt met de onderkant van de J.