Stefan Kovacs en zijn opvolger
George Knobel (met op de achter
grond assistent-trainer Bob
Haarms) in 1973 op weg naar
Belgrado waar Ajax zijn derde
opeenvolgende Europa-Cupfinale
speelde - en won. Zo mocht de ex-
trainer van MW even ruiken aan
het succes, dat hij zelf met Ajax
nooit zou behalen.
Tomislav Ivic (rechts) broederlijk met enfant terrible Tscheu-la Ling, uitgerekend een van de
spelers die volgens de trainer 'terug naar school' moesten.
En zo zal het in de toekomst ook gaan:
als Ajax in de toekomst problemen
mocht hebben, dan zullen die binnens
kamers blijven.'
Twee weken later vertrok Cruijff toch
naar Barcelona, en later in het seizoen
kreeg Knobel zijn ontslag, nadat hij zijn
problemen 'buitenskamers' had voorge
legd aan het sensatieblad Deze Week,
dat ze onder de kop 'Ajax gaat stuk aan
drank en vrouwen' presenteerde.
Rinus Michels, in 1975 als interim
trainer teruggekeerd, zag vooralsnog weinig
succes gloren. 'Tussen het Ajax op zijn
hoogste niveau en het Ajax van nu ligt
een verschrikkelijke afgrond. Ik zit met
een aantal spelers waar ik part noch deel
aan heb. Ik ken hun kwaliteiten niet. Er
is voor geen twee centen vertrouwen en
voor geen twee centen discipline wat
betreft de organisatie. We zullen eerst de
grote lijnen weer terug moeten zien te
krijgen. Dat wordt hard werken.' Een
juiste voospelling, want verder dan hard
werken kwam het niet.
Met een 'Ajax moet terug naar school'
stelde Tomislav Ivic zich in augustus
1976 voor in Voetbal International. De
Joegoslavische trainer voorspelde dat
Ajax minstens twee jaar nodig zou heb
ben om weer aan de top te komen. Krol,
Notten, Geels en Hulshoff waren echte
profs, de anderen ontbrak het volgens
Ivic aan elementaire zaken. 'Ling heeft
een uitstekende dribbel, maar voor de
rest is hij in de jeugd nooit goed
getraind. Basisprincipes, zoals zijn t
raptechniek en het werken zonder bal,
daar is nooit aandacht aan besteed.'
Maar met een uitgekiende, wat meer
afwachtende tactiek wist Ivic Ajax
binnen een jaar terug te brengen aan de
vaderlandse top.
Zes jaar later lijkt Ajax, met de terugge
keerde Johan Cruijff, de vaderlandse top
ontgroeid. In de aanloop naar het nieu
we seizoen voorspelde de als hoofdtrai
ner debuterende Aad de Mos succes
over de grenzen. 'Ik denk dat Johan
Cruijff ook iedereen wil afbluffen die
kritiek op hem gehad heeft. Ik weet
zeker dat hij nog een keer internationaal
wil vlammen, maar dan moet hij fit
zijn.' De Mos' woorden komen akelig
precies uit. Cruijff vlamt twee keer tegen
Celtic, maar als hij vlak voor tijd gebles
seerd is uitgevallen, scoort Celtic en is
Ajax uitgeschakeld.
Geen verzwakking
Vanaf 1987 richten én de trainer, én
de voorzitter én de algemeen directeur
zich rechtstreeks tot de Ajacieden,
in het gecombineerde clubblad/A/^x
Magazine. In deze 'officiële' statements,
waarin het 'gezag' zijn visie kenbaar
maakte, werd de realiteit vaker uit het
oog verloren dan in interviews. In 1*987
raakte Ajax zijn topscorer en sterspeler
Marco van Basten kwijt. Geen pro
bleem, volgens Ton Harmsen in de pre-
sentatiegids 1987-1988: 'Ik ben het met
Johan Cruijff eens dat we door de nieu
we aankopen niet verzwakt zijn. Ik
geloof dat we ons de kampioenskansen
niet zo snel meer zullen laten ontnemen
als vorig jaar het geval was.' Cruijff
deed niet onder voor zijn voorzitter:
'Over de nieuwe aankopen Hennie
Meijer, Jan Sorensen en Frank Stapleton
kan ik alleen maar tevreden zijn.'
Harmsen: 'Steeds meer zie je dat ook bij
andere clubs de Ajax-lijn wordt overge
nomen. Feyenoord zoekt het nu terecht
in de jeugd en ook PSV zal daar niet aan
ontsnappen. Op een gegeven moment
wordt het niet meer geaccepteerd dat
zo'n zes buitenlanders het gezicht van de
club bepalen.' Een uitspraak die nu nog
al gedateerd aandoet.
Een jaar later maakte Harmsen het nog
bonter, toen - na veel afzeggingen van
toptrainers - Kurt Linder ineens trainer
van Ajax werd, terwijl de Duitser al lang
niet meer in het profvoetbal werkzaam
was. Linder bouwde tussen de regels
88 Ajax Magazine