Zo n zestig
jaar bleef
het Ajax-shirt
min of meer
hetzelfde.
Vanaf 1972
was het
met de rust
gedaan
Shirt uit de broek!
Top 10 Ajax-shirt-uit-de-broekdragers
anders dan in witte kousen tegen
Panathinaikos aan te treden.
In de Europa-Cupfinale van 1973 tegen
Juventus maakte Ajax het qua tenue wél
'bont'. Er werd gewonnen in een rood
tenue, maar de beker werd in ontvangst
genomen door mannetjes in verticaal
zwart-wit gestreepte shirts: het gevolg
van het shirtjes-ruilen met de tegenstan
der. Ook in 1995 veroverde Ajax in re
serveshirt de Champions League.
Gedaan met de rust
Zo'n zestig jaar bleef het Ajax-shirt min
of meer hetzelfde. De breedte van de
rode baan wisselde weieens (in 1972
veroverde Ajax de Europa Cup tegen
Inter Milaan in een zeer dun rood
streepje) en het materiaal veranderde in
de jaren zestig in luchtiger katoen, maar
dat was het wel zo'n beetje.
Vanaf het seizoen 1972-1973 was het
met de rust gedaan. Op het shirt ver
Vanwege vergaande uniformering binnen de voetballerij (straks allemaal hetzelfde kapsel?)
is het al geruime tijd de spelers 'verboden' om het shirt uit de broek te dragen. Dat is sterk
te betreuren want behalve dat zo'n wapperend shirt een mooi en vrolijk gezicht is, getuigt het
van persoonlijkheid en durf om het shirt uit de broek te dragen. En van voetballers met die
eigenschappen kunnen we er toch niet genoeg hebben?! Vooral creatieve spelers dragen het
shirt graag uit de broek, mede om zich, zoals oud-Ajacied Willy Brokamp ooit zei, 'vrij te kun
nen voelen'. De meest aantrekkelijke shirt-uit-de-broekdragers vinden we vooral in de jaren
zeventig en tachtig, maar Cristian Chivu deed in zijn laatste Ajax-jaar tijdens de wedstrijd ook
aardig zijn best, en de tussenvorm van Richard Witschge (het zogenaamde 'blousen', met het
shirt alleen aan de voorkant iets uit de broek) mocht er ook zijn.
1Ruud Krol
2. Jesper Olsen
3. Rob de Wit
4. Barry Hulshoff
5. Willy Brokamp
6. Johnny Rep
7. Horst Blankenburg
8. Piet Schrijvers (over bolle buik, en mits in trainingsbroek)
9. Nwankwo Kanu (als Louis van Gaal even niet keek)
10. Cristian Chivu (tijdens de wedstrijd ging shirt uit de broek)
schenen het logo van Ajax en het logo
van het sportmerk dat men droeg, op
dat moment Le Coq Sportif. Ook de op
volgers van dat merk, Puma en Robe di
Kappa, waren met hun logo zichtbaar
aanwezig op het Ajax-shirt, dat nooit
meer hetzelfde zou zijn. In het begin
reikte de invloed van de shirtsponsor
niet verder dan de hoogste elftallen;
vanaf de jaren negentig kleedde de spon
sor de gehele club, van de jongste pupil
len tot de oudste veteranen.
De grote revolutie vond plaats in het sei
zoen 1982-1983. In navolging van het
buitenland ging ook de KNVB overstag
en werd shirtreclame toegestaan. Ajax
zou Ajax niet zijn als het niet als eerste
club in Nederland een contract zou teke
nen met een sponsor. Op 16 april 1982
zette Ajax-voorzitter Ton Harmsen zijn
handtekening onder een contract met
(video)cassettefabrikant TDK.
Harmsen, in mei 1982: 'Ajax is weer een
interessant object. Ik heb altijd gedacht
dat shirtreclame in dit land nooit veel
zou opleveren... Nu denk ik heel anders.
Ajax heeft shirtreclame, Feyenoord en
Helmond Sport ook. Het ene bedrijf sti
muleert het andere.' TDK betaalde Ajax
over drie seizoenen ruim 2,5 miljoen
gulden. Harmsen: 'We hadden nog meer
kunnen vangen, veel meer zelfs, maar we
hadden ons ja-woord al gegeven.'
TDK stond tot 1991 op het shirt,
waarna ABN AMRO zijn entree maakte
als hoofdsponsor. De invloed van de
bank op het tenue ging verder dan de
naamsvermelding. In het uitshirt van
Ajax kwamen de groen-gele kleuren van
de bank terug.
In de historie van Ajax heeft het uitshirt
bijna iedere kleur gehad, tot geel en
paars aan toe. De kleur blauw werd het
meest gebruikt.
Klompje goud
In 1989 zorgde het uitshirt voor veel op
hef. Het ontwerp (een bont mozaïek van
de kleuren rood, wit en blauw) kreeg
veel kritiek van spelers en media. Het
zou geen 'voetbalshirt' meer zijn, was de
strekking van de klagers. Wil Langen-
berg zag namens kledingsponsor Umbro
het probleem niet: 'Die mensen weten er
niets van. Voetballers hebben geen ver
stand van mode. Bovendien: dat shirt
was een van onze best verkopende arti
kelen. En we houden echt wel in de ga
ten dat het een voetbalshirt blijft. Als
bloemen in de mode zijn, zetten we er
heus geen bloemen op.'
Tot zijn terugtreden als trainer in 2001
was Bobby Haarms medeverantwoorde
lijk voor de tenues. Hij beoordeelde met
anderen binnen de club de nieuwe ont
werpen en zag toe op de etiquette. In
1995 zei Haarms daarover: 'We letten
erop dat men netjes met de spullen om
gaat. Het dragen van het shirt uit de
broek hoort daar bijvoorbeeld niet bij.'
De door spelers gebruikte Ajax-tenues
worden, na gebruik, regelmatig aan
goede doelen weggeven. Tot in Afrika en
Suriname aan toe. Haarms, in 1995: 'Ik
krijg pakken met brieven van ziekenhui
zen, instellingen, chirurgen en particulie
ren met het verzoek of wij shirts over
hebben. Je moet natuurlijk uitkijken dat
het geen komedie betreft, maar gelukkig
komen de shirts vaak bij de desbetref
fende zieken of arme, zielige mensen te
recht. Ik hoor later weieens van ernstig
zieke mensen die een Ajax-shirt gekre
gen hebben, dat ze nog in leven zijn.
Misschien is het bijgeloof, maar het
Ajax-shirt geeft ze misschien kracht...
Zelfs ongeneeslijk zieken zijn intens ge
lukkig met zo'n Ajax-shirt.' De magie
van het Ajax-shirt werd door Haarms
aldus verwoord: 'Als je naast een Ajax-
shirt een klompje goud legt, dan pakken
de mensen tóch dat Ajax-shirt. Het goud
laten ze liggen. Dat zegt genoeg."
Drie strepen
Eind 1999 maakte Ajax bekend, dat het
vanaf het seizoen 2000-2001 een nieuwe
kledingsponsor zou hebben. De komst
van Europa's grootste voetbalartikelen-
fabrikant adidas (het merk schrijft de ei
gen naam zonder beginkapitaal) lag ge
voelig binnen en buiten de club. Men
vond adidas in het begin niet passen bij
Ajax en men was ontstemd over het feit
dat het 'heilige' Ajax-shirt bezoedeld
zou worden met de drie adidasstrepen.
Op 30 november 1999, tijdens de druk
bezochte jaarlijkse Algemene Ledenver
gadering, uitte onder anderen teamma
nager David Endt zijn ongerustheid.
Voorzitter Michael van Praag probeerde
die weg te nemen: 'Het shirt is en blijft
zoals Ajax het betaamt. Het wordt zelfs
nog mooier, want de rode baan wordt
wat breder en er komen geen strepen op
de voor- en achterzijde. De strepen staan
op de mouwen, maar op een manier die
absoluut geen geweld doet aan de uit
straling van het Ajax-shirt.' De sussende
woorden van Van Praag hadden niet het
beoogde effect, want in het eerste sei
zoen bleven de protesten tegen de stre
pen aanhouden. Hetzer Ubbens, asset
manager Ajax van adidas: 'De beginpe
riode van ons sponsorschap van Ajax
was niet gemakkelijk. Uiteindelijk heb
ben we na één seizoen een gebaar naar
de fans gemaakt door de strepen van het
thuisshirt te halen. Een unieke actie. De
fan moet zich kunnen vereenzelvigen
met het shirt. Het zou raar zijn als een
supporter zich niet gelukkig voelt in zo'n
shirt en het dan niet koopt. Het wegha
len van die strepen heeft dus ook een
70 Ajax Magazine