Een geheel
in het wit
gestoken Ajax
speelde in
december
1966 het
gehele rode
Liverpool van
de mat
Ajax in het wit in de befaamde mistwedstrijd tegen (het rode) Liverpool. Voor het Ajax-doel vanaf links de Ajacieden Soetekouw, Van Duivenbode, Bals, Pronk en Muller.
Rugnummers werden, net als het ver
vangen van spelers tijdens de wedstrijd,
lange tijd niet geacht te behoren bij een
door fair play gekenmerkte sport als
voetbal. De tijden veranderden echter en
op 9 januari 1955 verschenen in de
thuiswedstrijd tegen SC Enschede voor
het eerst Ajacieden in het veld met rug
nummers op de shirts. Zeker zo opval
lend was in die historische wedstrijd het
schoeisel van de spelers: vanwege het
harde veld traden de Ajacieden aan op
basketbalschoenen.
De bekendheid van het Ajax-shirt werd
vanaf 1957 nog vergroot door de deel
name aan de Europa-Cuptoernooien.
Ajax maakte daarin overigens wat het
tenue betreft wel een 'valse start'. Voor
zijn eerste Europese thuiswedstrijd, te
gen SC Wismut, trok Ajax witte shirts en
oranje broeken aan. In het clubblad
van december 1957 blikte E.W. Catz er
in zijn 'Wonderlijk notitieboek van een
toeschouwer' op terug: 'Gelooft mij,
dierbare clubgenoten, op een herenmo-
debeurs ben ik nog nooit geweest. Of ik
er ooit nog zal komen, valt duchtig te be
zien. En toch moet ik het vandaag eens
hebben over het voyante in de Ajax-
mode, met name shirt en pantalon.
Op de gedenkwaardige avond van de
27ste November 1957, zo tegen kwart
over achten, trad Ajax I in het
Olympisch Stadion in "new battle
dress" tegen Wismut aan. Verblindend
wit, gesoigneerd, shirt met oranje - laat
ik het maar weer deftig zeggen - panta
lon. Hoewel de meningen verdeeld wa
ren, moet mij van het hart, dat deze
nieuwe verschijningsvorm onzer elf
grooten belangrijke voetbalfiguren ook
op internationaal plan, mijn kleurgevoe
ligheid bijzonder heeft gestreeld. Wij be
leefden in die kleurenmengeling bijkans
iets van de 10 Nederlandse internationa
len verplicht afwijkend-gecostumeerd
keeper, doelverdediger. Om in ge
lijke couleur een nationaal-getint, inter
nationaal (laat ik het maar zeggen)
hemd te mogen aantrekken, dat vereist
de uitdrukkelijke toestemming des edel-
mogendheden Elek Schwartz (de bonds
coach, MvH), mij tot mijn leedwezen
niet bekend. Maar goed: het tenue van
die laatste Woensdagavond van Slacht
maand onderstreepte de betekenis van
het wedijveren ter bemachtiging van de
Europacup.'
Kortom, in minder gezwollen taal: Ajax
had voor deze eerste Europese thuiswed
strijd een Nederlands-elftaltenue aange
trokken, daarmee de status van die
nieuwe Europa Cup onderstrepend.
Psychologische oorlogsvoering
Bij dit ene geval zou het niet blijven.
Menig nostalgisch ingestelde Ajacied zal
zich herinneren dat in de jaren zestig -
toen het Europa-Cupgeweld pas echt
losbarstte - Ajax een aantal legendari
sche thuiswedstrijden in een ander shirt
dan het witte met de rode baan heeft ge
speeld. In deze periode gold nog de regel
dat als de tenues van beide clubs te veel
op elkaar leken, de thuisclub zich 'als
gastheer' moest aanpassen. Zo speelde
een geheel in het wit gestoken Ajax in
december 1966 het geheel rode
Liverpool van de mat.
Een klein jaar later, op 20 september
1967, liep Ajax een 'blauwtje' tegen
Real Madrid. In het kader van de
psychologische oorlogsvoering, overgo
ten met een sausje bijgeloof, wilde Real
de shirtregel omdraaien, zodat men voor
de tweede, beslissende wedstrijd in
Spanje in het favoriete, egaal witte klof
fie kon aantreden. De kleur wit brengt
geluk, meenden enkele Real-spelers.
Ajax wilde daaraan echter niet meewer
ken en verwees naar de UEFA-reglemen-
ten die de uitspelende (en niet de thuis-
spelende) club vrijlieten in de keuze van
de kleding. Uiteindelijk verscheen Real
in het wit gekleed in het Olympisch sta
dion; de Ajax-dracht was geheel blauw.
En inderdaad: het 'witte' Real speelde in
Amsterdam beter dan het later in
Madrid deed. In Spanje was Real ge
dwongen in het blauw te spelen, omdat
Ajax het gewone rood-witte tenue had
aangetrokken. Toch kreeg Ajax de kous
op de kop: na een teleurstellende 1-1
thuis werd in Spanje ongelukkig en na
verlenging met 2-1 verloren.
augustus 2004 67
