Het Otto Grotewohl Stadion
in Oost-Duitsland
Historische grond: met Ajax op reis door Europa
BOEK
Ajax lanceert de Ajax Bibliotheek
24
AJAX KJ CX üfr
tekst Marcelle van Hoof
Over de vele facetten die Ajax tot zo'n unieke club maken, is een bibliotheek vol te schrijven. Ajax lanceert
daarom samen met Tirion Uitgevers de Ajax Bibliotheekeen serie boeken waarin telkens een ander aspect
van het fenomeen Ajax belicht wordt. Jaarlijks zullen twee nieuwe titels in de reeks verschijnen. Historische
grond, Met Ajax op reis door Europa is het eerste deel van de Ajax Bibliotheek. Op 20 november 1957
speelde Ajax in Oost-Duitsland zijn eerste officiële Europese wedstrijd. Ajax won met 3-1 en was daarmee
succesvol begonnen aan een vijftig jaar durende rondreis door dertig Europese landen. In bijna honderd sta
dions schreef de Amsterdamse club tot de verbeelding sprekende voetbalgeschiedenis. Historische grond
brengt de Ajax-reis door Europa in kaart aan de hand van beschrijvingen van de bezochte stadions, de
tegenstanders, de verwachtingen die de Ajacieden hadden van het internationale treffen en de gebeurtenis
sen rond en tijdens de wedstrijd, waarbij veel aandacht uitgaat naar de minder bekende 'petit histoire'.
Ajax Kick Off publiceert als voorproefje het verhaal over het stadion waar Ajax' rondreis door Europa begon.
Marcelle van Hoof: Historische grond, Met Ajax op reis door Europa.
De Ajax Bibliotheek 1Tirion Sport, 240 pagina's, ISBN 978 90 4391 068 2, €24,95.
Historische grond
Met Ajax op reis door Europa
In de Duitse Democratische Republiek begon
Ajax vijftig jaar geleden aan zijn rondreis door
Europa. De nog jonge communistische staat
Oost-Duitsland was niet ver weg - men reisde er
per trein en bus heen - maar stond toch ver van
het Amsterdamse bed. Ajax had echter niets te
klagen over de allerhartelijkste ontvangst, noch
over het verloop van de wedstrijd.
Op 20 november 1957 bevonden zich 23
Ajacieden in het Oost-Duitse plaatsje Aue.
Hun reisdoel was een stadion dat naar goed
gebruik van het land in die tijd de naam
droeg van een communistische leider. Ajax
ging er zijn eerste Europa Cupwedstrijd in de
geschiedenis spelen.
Voetbal was voor de communistische autori
teiten van de DDR geen belangrijke sport; het
stond slechts veertiende op de lijst van sporten
die actief ondersteund werden. Sport mocht in
de ideologie van de communisten geen privé-
amusement zijn, maar was een middel tot soci
ale en patriottische opvoeding. Een jeugdblad
formuleerde het in 1954 zo: 'De atleten in de
Duitse Democratische Republiek moeten be
grijpen dat men moet winnen ter meerdere eer
van de arbeiders- en boerenstaat.' Dit concept
deelde men met de zo verfoeide nazi's. Verliezen
was in beide ideologieën 'verboden' en sporten
waarin DDR-sporters geregeld verloren van
hun tegenstanders in het westen, zoals voetbal,
werden niet bepaald aangemoedigd. Zwemmen,
atletiek of gewichtheffen kregen veel meer steun
van de staat, want daarmee waren olympische
medailles te verdienen. Omdat voetbal echter
populair bleef onder de bevolking, konden de
machthebbers deze sport niet negeren.
Vanaf het begin van de jaren vijftig werden de
meeste voetbalclubs gekoppeld aan bepaalde
industrieën en bedrijfstakken. Veel clubs ver
anderden daardoor van naam. De voetbalclub
van Aue werd verbonden aan de plaatselijke
ertsmijnen en kreeg de naam SC Wismut Aue,
naar het bedrijf dat de mijnen exploiteerde.
Het in 1950 binnen vier maanden gebouwde
stadion was vernoemd naar Otto Grotewohl,
de minister-president van de een jaar eerder
in het leven geroepen Duitse Democratische
Republiek. Het stond op de plaats van het ge
sloopte Stadtische Stadion, dat oorspronkelijk
Erzgebirgsstadion heette. Dit complex werd in
1928 gebouwd in een dal van het gebergte.
Het eerste decennium van de hernoemde club
was zeer succesvol, met onder meer drie lands
titels. Mede door de goede prestaties van de
voetballers-arbeiders onderging het stadion
enkele keren aanpassingen. Midden jaren vijf
tig werd aan het stadion een Sportlerheim
toegevoegd met woningen en verblijven voor
spelers, trainers en gasten. De capaciteit steeg
tot 25.000 toeschouwers.
In 1954 werd besloten dat Wismut moest 'ver
huizen' naar Karl-Marx-Stadt, dat tot 1953
Chemnitz heette. Het regime vond het belang
rijk dat een grote stad als Karl-Marx-Stadt een
goede voetbalclub had. De verhuizing vond
alleen op papier plaats, want de in SC Wismut
Karl-Marx-Stadt omgedoopte club bleef in het
stadion van Aue spelen. In 1963 kreeg Karl-
Marx-Stadt een echte, binnen de eigen stads
grenzen spelende voetbalclub, waarna de naam
van de club in Aue eindelijk weer wat waar
heidsgetrouwer werd: BSG Wismut Aue.
BSG Wismut Aue was in 1990 de club met de
meeste competitiewedstrijden in de DDR. Na
de samenvoeging van de twee Duitslanden in
dat jaar (in het Oosten spreekt men ook wel
van 'annexatie door het Westen') werd de naam
veranderd in FC Wismut Aue; drie jaar later
koos men voor FC Erzgebirge Aue. Het sta
dion draagt sinds de Wende de oorspronkelijke
naam Erzgebirgsstadion.
