Robbeneiland
De Ajacieden luisteren geboeid naar Ahmed Kathrada.
Als Ahmed Kathrada vertelt over zijn bele
venissen op Robbeneiland is het muisstil. De
Ajacieden luisteren geboeid naar de verhalen
over het gevangeniseiland. Kathrada weet
waar hij over vertelt. De Zuid-Afrikaan zat
18 jaar gevangen op Robbeneiland.
Dat is even lang als Nelson Mandela, de be
kendste oud-gedetineerde van Robbeneiland.
Kathrada en Mandela werden door het toen
malige Zuid-Afrikaanse regime keihard ge
straft voor hun politieke voorkeuren en so
ciale ideeën. Wie ooit een (vreedzaam) einde
wilde maken aan het Apartheidsregime werd
jaren achtereen opgesloten.
In het ergste geval in een cel op Robbeneiland.
Op het eiland voor de kust van Kaapstad za
gen de gevangenen nauwelijks meer dan hun
minuscule cel en de steengroeve. De groeve
was de werkplaats waar uren achtereen werd
gewerkt. Ondanks dat onderling contact uit
den boze was, leerden Kathrada en Mandela
elkaar goed kennen.
Zonder zichtbare wrok loodst Kathrada
zijn gasten door het cellencomplex.
Vanzelfsprekend trekt de voormalige cel
van Nelson Mandela de meeste aandacht.
Al helemaal als trainer Henk ten Cate de
cel van binnen bekijkt. De trainer spreekt
bewonderende woorden in de kale beton
nen ruimte. Kathrada en Mandela en vele
lotgenoten hebben hun gevangenschap goed
doorstaan. Mandela werd een symbool van
respect en verdraagzaamheid; Kathrada is
dat net zo goed.
De veteraan hoopt met zijn rondleiding iets
los te maken bij de gasten. Of, zoals een assi
stent-gids het verwoordt: 'U verlaat dit eiland
Missie Kaapstad 35
als een ander mens.' Een rondleiding over
Robbeneiland is een pleidooi voor verdraag
zaamheid en respect. Helemaal als ervarings
deskundige Kathrada het woord voert.
Wie verhalen hoort over de mensonterende
omstandigheden die hier ooit hebben ge
heerst, wordt ook een ander mens. Tot in
detail vertelt Kathrada over de dwang en
tucht op Robbeneiland. 'Ongelooflijk en
indrukwekkend zijn woorden die ik van
daag wel het meest heb gebruikt,' vertelt
Hedwiges Maduro. De Ajacied is zicht
baar onder de indruk van het verhaal van
Kathrada. 'De cellen waren kleiner dan ik
had verwacht. Je moet mentaal zo sterk zijn
om hier te kunnen overleven. Zoveel jaren
moeten boeten voor iets waar je geen schuld
aan hebt. Dat de mensen hier onschuldig
zaten, is nog het ergste.'
Maduro begrijpt wel dat Kathrada toch
weer is teruggekeerd naar het gruwelei-
land. 'Je bent natuurlijk supertrots dat je
Robbeneiland hebt overwonnen. Het is ook
een overwinning op jezelf.' De Ajacied beseft
dat bezoekers het eiland echt als iemand an
ders weer verlaten. Na een korte stilte: 'Als je
dit hebt gehoord en gezien, denk je toch an
ders over bepaalde dingen.' Glimlachend: 'Je
beseft bijvoorbeeld dat er meer in de wereld
is dan voetbal alleen.'
Na de rondleiding wordt Kathrada speciaal
bedankt door Ten Cate. De hoofdtrainer
overhandigt de oud-gevangene een Ajax-
shirt. Ten Cate ontvangt op zijn beurt de ge
bundelde memoires van Kathrada. Het zijn
twee blijken van respect. Een indrukwek
kende en ongelooflijke trip wordt afgesloten
met een boottocht richting vaste wal.
Henk ten Cate in de cel waar Nelson Mandela vroeger op
gesloten zat.
Ajax Kick Off HFC Haarlem
