Kampioenen 'I4-'I8
KAMPIOENEN'14-18
- Vv,,-i
>- 2
Ajax USA
DD
kèém
Menno Pot schreef in het pas verschenen boek 'Kampioenen 'I4-'I8' over het Ajax-kampioenschap van 1918. Sinds kort manifesteert Ajax zich ook in de
Verenigde Staten. In New York werd een Ajax-kantoor in gebruik genomen en bij die gelegenheid verscheen op Times Square een imposant Ajax-billboard.
Een eeuw na Ajax' eerste landstitel is een boek verschenen
over de Nederlandse voetbalkampioenen tijdens de Eerste
Wereldoorlog: Sparta (1915),Willem II (1916), Go Ahead
(1917) en Ajax (1918). Ajacied en Clubnieuws-columnist
Menno Pot schreef het deel over 'Ajax 1918'.
Waarom dit boek? Nederland
deed toch niet mee aan die oorlog?
'Klopt, maar het waren wel
waanzinnig interessante en
belangrijke jaren voor ons voet
bal.Tót 1914 was voetbal een
elitesport, vooral gespeeld in wat
nu de Randstad heet.Tijdens de
Eerste Wereldoorlog werd het
een landelijke volkssport, deels
via gemobiliseerde soldaten.
De populariteit als kijkspel nam
enorm toe en het niveau steeg
heel snel. Zeker ook bij Ajax,
waar spelers als Jan de Natris,
Theo Brokmann,Wim Gupffert
echte publieksfavorieten werden.'
Werd Ajax landskampioen dankzij
de oorlog?
'Eigenlijk wel. De club maakte
enorme sprongen voorwaarts
toen de Engelsman Jack Reynolds
in 1915 trainer werd. Hij werkte
in Duitsland; dankzij de oorlog
belandde hij bij Ajax. Zo hebben
de vier clubs in ons boek eigen
lijk allemaal hun titel te danken
aan de oorlog. Het aardige is dat
je alle aspecten van de oorlog in
het voetbal weerspiegeld ziet:
van de mobilisatie tot de Belgi
sche vluchtelingen, van de geïn
terneerde Britten tot de
schaarste.'
Wat maakte Ajax anders dan de
andere drie oorlogskampioenen?
'Ajax staat in dit verhaal vooral
voor moderniteit en innovatie:
Ajax was zijn tijd vooruit, had
een trainer en zoiets als een
lltll I.IIMll I If tl HiSHElSl. itui» ÏUMB I» ,l(
VOETHAL IN NEUTRAAL NEDERLAND
spelsysteem. Ajax trainde ook
fysiek, wat nieuw was. Ajax begon
de oorlog als tweedeklasser en
mocht een paar jaar lang niet
promoveren, maar tegen 1917
was Ajax echt een voetbalrevela
tie in Nederland.'
Wie is de Ajacied op het omslag?
'Dat is Manus ten Herckel en
eigenlijk is dat historisch niet in
de haak. Manus speelde niet in het
eerste team, hij was aanvoerder
van Ajax 2 en de foto is ook nog
vóór de oorlog genomen, in 1912.
Voor het omslag moesten we van
elke club een speler hebben die
ten voeten uit op de foto stond.
Manus was zó geschikt dat we
niet om hem heen konden. Stoere
pose, goeie kop, ik ben blij dat hij
namens Ajax op ons boek staat.'
Kampioenen '14-'!: voetbal in
neutraal Nederland. (Just Publishers,
20 euro) www.mennopot.com
Tien jaar geleden, in april 2008, maakten mijn Amerikaanse vriend
Jim McGough en ik bekend dat we gingen stoppen met onze onaf
hankelijke fansite Ajax USA. Te druk, het ging niet meer en we von
den ook dat we overbodig begonnen te worden. Het internet was
tot wasdom gekomen, vrijwel elke Ajax-wedstrijd was te streamen
en elk snippertje nieuws verscheen op duizend voetbalnieuwssites.
Onze community had ons niet meer nodig.
Jim had zijn fanclubje in 1995 opgericht als faxnetwerk(!) tussen
Ajax-fans in de VS. Ik zag de eenvoudige website in 1999, consta
teerde dat ze wel een goede schrijver ter plaatse konden gebrui
ken en bood me aan. Het was het begin van tien jaren waarin ik,
puur uit liefde en plezier, duizenden wedstrijdverslagen, nieuws
berichten, spelersprofielen en geschiedenisverhalen voor Ajax
USA schreef, met een zeer serieuze en journalistieke benadering.
Ajax USA was niet alleen ouder dan Ajax.nl, maar jarenlang ook
beter en sneller. Toen Ajax.nl zichzelf serieus ging nemen, stoven zij
ons uiteraard voorbij, maar alleen de Nederlandstalige hoofdsite.
We bleven tot op de laatste dag met enige afstand de beste
Engelstalige Ajax-site op het net.
We hadden duizenden subscribers (en nog veel meer 'meelezers'),
het gros in de VS, maar ze zaten bijna overal ter wereld: Ajacieden
(vaak verstoken van live wedstrijden) die elk bericht verslonden
en graag contact onderhielden. We waren jarenlang hun baken. Ze
kregen er een stuk clubcultuur, geschiedenis en online broeder
schap bij. Als ze naar Amsterdam kwamen, kocht ik in goed ver
trouwen tickets voor ze en spraken we af in de stad. Nooit bela
zerd. Integendeel: van sommigen krijg ik nog altijd een kerstkaart.
We gingen een jaarlijkse reis organiseren. Principieel non-profit. We
stonden niet eens reclame op onze website toe. Het eerste jaar
konden we alleen via schimmige doorverkopers aan genoeg kaar
ten komen; vanaf het tweede jaar hielp Ajax ons daarbij. Ajax USA
was altijd welkom. Toen we van onszelf vonden dat we door drukte
en afnemende energie minder goed werden, stopten we ermee.
Aan die leuke tijd moest ik natuurlijk denken toen ik Ajax' gloed
nieuwe kantoor in New York zag en aan de wand een ingelijste
prent zag hangen met de woorden Ajax USA. Gek gevoel. Het blijft
een bizar idee dat Jim en ik de Amerikanen tussen 1999 en 2008
beter bedienden, begrepen en bereikten dan Ajax zelf.
Nu hopen we oprecht dat Ajax het zelf kan. We hebben er alle
vertrouwen in.
Menno Pot
