DAVID
Gemeentelijk 'edel'metaal
Erfgoed
IÉ
Van Couton tot Santoni
Het is niet alles goud dat er blinkt, maar edelmetaal is het wel: de herinneringsmedailles die bij gelegenheid van het eerste landskampioenschap
in 1918 door diverse instanties aan Ajax cadeau werden gedaan. De Erfgoedcollectie bevat een aantal van die waardevolle souvenirs.
Oplettende lezers hebben
inmiddels wel gemerkt dat dit
Clubnieuws in het teken staat van
de eerste keer dat Ajax kampioen
van Nederland werd. Landskam
pioen! Dit heugelijke feit vond
plaats in Tilburg, tegen Willem II.
Natuurlijk was iedereen met
een rood-wit hart apetrots en
daarom werd de club overladen
met bloemen, kransen, eervolle
vermeldingen en ook andere,
bijzondere, geschenken.
Een mooi voorbeeld hiervan is
een medaille van het gemeente
bestuur van Watergraafsmeer,
dat toen nog niet was opgeslokt
door Amsterdam. Het is een
zeer bescheiden, goudkleurige
medaille, met een dia
meter van ongeveer
4,5 cm. Erop
staat een vogel
met om zijn
nek een
schild met de
letters WGM.
Door de jaren
heen is het
schenken van
medailles door de
gemeente Amsterdam - en ook
andere gemeentes - een terug
kerend fenomeen bij sportpres
taties. In de Erfgoedcollectie zijn
er vele voorbeelden van te vin
den. Laten we eens enkele daar
van onder de loep te nemen.
Dertig jaar na de kampioenswed
strijd tegen Willem II speelde
Ajax een erewedstrijd tegen de
club uit Tilburg ter gelegenheid
van het vijftigjarig bestaan van
de voetbalvereniging Unitas uit
Gorinchem. Als dank voor de
deelname ontving Ajax van de
gemeente Gorinchem een
medaille. De beeltenis op deze
medaille is niet bijster creatief.
We zien het wapen van de
gemeente Gorinchem met het
onderschrift Fortes Creantur
Fortibus (Sterken brengen ster
ken voort). Grappig is wel dat
Unitas destijds beslist geen team
'Sterken' heeft laten aantreden
tegen Willem II of Ajax...
Een andere bijzondere medaille
in de Erfgoedcollectie is geschon
ken door de 'eigen' gemeente
Amsterdam. Zoals u weet won
Ajax in 1971 de Europa Cup I
(die van de landskampioenen)
door Panathinaikos
te verslaan. De
gemeente
schonk een
medaille
waarop twee
figuren te
zien zijn. Een
daarvan is
vermoedelijk
(volgens Evert
Vermeer) Pallas van
Athena, de godin van
wijsheid, moed en inspiratie. De
figuur op de achterzijde is geluk
kig gemakkelijker te achterhalen:
dit moet de Griekse krijgersheld
Ajax zijn. Zoals u ziet houdt Ajax
de Europa Cup met twee handen
stevig vast. Het lijkt er haast op
dat hij de beker zó uit de handen
van Athena heeft gegrist. En laten
we allemaal hopen dat ook de
huidige 'Ajax-krijger' Veltman op
6 mei aanstaande de schaal stevig
kan vastgrijpen tijdens de huldi
ging van ons aller Ajax!
Rianne van de Wetering
Frans
Couton
Hoe hard-Amsterdams je de naam Couton ook uitspreekt ('koe-
tón'), hij blijft onmiskenbaar van Franse oorsprong. Toch is de naam
even onmiskenbaar Jordanees, want 300 jaar geleden vonden in de
Jordaan veel uit Frankrijk verdreven Hugenoten een thuis. De
nieuwe buurt, vol bloemennamen voor straten, stegen en grachtjes,
maakten zij tot een woontuin, een jardin. Jardin, Jordaan. En die Jor-
danezen, of ze nu Labelle, Happé, Dupré, Lacrois of Couton heet
ten, werden échte Amsterdammers.
Lang geleden voetbalde bij Ajax een Couton. Frans Couton was één
van de mannen van het eerste kampioenselftal van Ajax! Aan het
eind van het seizoen I9I7-I980 pakte Ajax de allereerste landstitel
door in Tilburg Willem II met 3-0 patje te geven. Historie was
geschreven. Feest, feest, feest! Frans, een echte Ajacied, speelde zijn
laatste wedstrijd in het seizoen I928-I929 met I75 officiële wed
strijden op zijn conto. Er bestaat een prachtige teamfoto van Ajax
anno I9I8. Frans Couton staat er rijzig en fier op. Hij zou onze club
altijd trouw blijven.
9I jaar na het debuutkampioenschap van I9I8 verscheen er een
jongeman bij Ajax. Aangesteld als video-analist werkte hij met
hartstocht. De new kid in town werd niet meteen in de armen
gesloten. Er sluimerde een onuitgesproken maar waarneembaar
aftasten. Het is iets van alle tijden en alle volken, ooit zullen de eer
ste Amsterdamse Coutons dat ook zo gevoeld hebben.
Michele Santoni was geboren en opgegroeid in Italië, had een Itali
aanse vader en een Nederlandse, zelfs Amsterdamse, moeder.
Michele bezat een Ajaxpassie die normaal supporterschap over
steeg. Hij verklaarde mij de diepere stroom. Hij had een overgroot
vader die had voor Ajax gevoetbald: Frans Couton, de linksback van
het eerste kampioenselftal van Ajax! Ontroerend bijzonder is dat.
Santoni maakte zich waar, overuren deerden hem niet, hij verrichte
zijn arbeid, bekwaamde zich op eigen kracht, beleefde van dicht
bij vreugde en verdriet van zijn club mee. Hij overmeesterde de
onuitgesproken argwaan en werd een vertrouwd gezicht.
Michele's Ajax-hart klopt nu in Sardinië, waar hij bij Cagliari
assistent-trainer is. Eerder maakte hij deel uit van de technische staf
van Frank de Boer bij Inter, was jeugdtrainer bij Lazio en assistent
trainer bij Cesena en Livorno.
Rond Kerst was ik bij hem te gast. In Amsterdam. Zijn Amsterdam,
want hij is hevig Amsterdammer. Gezellige woonkamer met een
heerlijke sofa. Boven die sofa hangt, ingelijst op majestueus formaat:
de kampioensfoto van Ajax van I9I8. Met staande 2e van rechts:
Frans Couton!