Spelen met het Erfgoed
DAVID
Erfgoed
Kwatta
12
Voor de eerste keer fungeerden op 31 januari bij de Zaterdag 1 tegen Capelle ballenjongens en -meisjes van clubs die deel uitmaken van de HETT,
amateurclubs waarmee Ajax samenwerkt. Na afloop bedankte Bart Logchies iedereen voor de medewerking en kregen zij een leuke attentie mee naar huis.
Alle Erfgoedmede
werkers zijn volop
bezig met het invoe
ren van de Ajax-
collectiestukken in
het registratiepro
gramma Adlib. Dat
is een omvangrijk
en secuur werkje.
Bij de meeste van
de objecten gaat het
beschrijven gemak
kelijk en bijna van
zelf. Op een Europacup bijvoor
beeld staat alle essentiële
informatie al en eventueel bijbe
horende gegevens zijn gemakke
lijk te traceren. Hetzelfde geldt
voor cadeaus en wedstrijdvanen
die de clubs bij officiële wedstrij
den met elkaar uitwisselen. Maar
dan is er ook een omvangrijke
categorie objecten waarvan de
betekenis en de herkomst vol
strekt onbekend en onduidelijk
zijn, zoals sommige vaantjes en
schalen met onbegrijpelijke tek
sten. Wij zijn niet dom maar onze
kennis van in het bijzonder het
Cyrillische of Japanse schrift laat
toch iets te wensen over. Ook
zijn er voorwerpen waar hele
maal niets op staat. Daarover in
een latere column meer.
Soms leidt een
onderzoek naar de
herkomst van een
voorwerp tot een
leuke zoektocht.
Dat deed zich onder
meer voor bij de
beker die hier is
afgebeeld. Het is een
ranke kelk met een
inscriptie op de voet:
'Aangeboden door
H.M. de Koningin'.
Op een plaatje op de sokkel wor
den vier wedstrijden genoemd:
30 april 1951: 't Gooi - Heeren
veen 3-0; 30 april 1952: 't Gooi -
Vitesse 3-0; 30 april 1953: Sparta -
't Gooi 1-0; 30 april 1954: Sparta -
Eindhoven 2-0. Ajax ontbreekt.
Gelukkig loopt bij het Erfgoed
dan Hennie Schuurman rond. Met
zijn fenomenale geheugen weet
hij te vertellen dat de beker ooit
door Prins Bernhard is uitgereikt
en ja, hij heeft er zelfs een foto
van. Op die foto zien we de Prins,
die onder toeziend oog van
scheidsrechter Leo Horn de
beker overhandigt aan Ajax-aan-
voerder Gé van Dijk. Het blijkt te
gaan om een wisselbeker die elk
jaar werd uitgereikt bij een wed
strijd die op Koninginnedag werd
gespeeld op het terrein van SEC
in Soest. De winnende ploeg
mocht altijd de tegenstander van
het volgende jaar aanwijzen. In
1957 koos PSV Ajax uit. Door
omstandigheden was dat meteen
het laatste jaar dat er om de
Koningin Julianabeker werd
gespeeld. Ajax wist deze laatste
editie te winnen en is daarmee
de definitieve bezitter geworden.
Carel Berenschot
'Aller ogen zijn gericht op Kwatta'. Het is een term die in deze
eeuw wat uitleg behoeft, want het is niet, zoals ooit, een voor zich
sprekende uitspraak. Kwatta was de merknaam van een oorspron
kelijk Nederlandse chocoladefabriek die de naam weer had ont
leend aan een voormalige plantage in Suriname. Het merk bracht
de chocoladereep op de markt en Kwatta werd van merknaam
zowat soortnaam. Kwatta stond voor chocolade. Kwaliteitschoco
lade. Het voerde een slogan die ook verder reikte dan het pro
duct: "Aller ogen zijn gericht op Kwatta" wilde zoveel zeggen als:
dit is zoals men het wil, hier wordt op gelet, hier wordt iets van
verwacht en die verwachting schept verplichtingen. Mijn vroegere
trainer Bob Haarms hanteerde die uitdrukking met regelmaat;
wanneer hij ons duidelijk wilde maken dat het spelen voor Ajax
niet zomaar iets was. Er werd op je gelet en er werd (iets meer)
van je verwacht. Niet alleen in voetbaltechnisch opzicht, ook als
vertegenwoordiger van je club. En om dat waar te maken was
naast je voetbalkunde ook gedrag en inzet een wezenlijke factor.
Dat past bij Ajax. Aller ogen zijn gericht op Ajax, zo had hij het
ook kunnen zeggen.
Er is in de loop der jaren veel veranderd in de voetbalwereld en
dus ook bij Ajax. Maar sommige zaken blijven als een onwrikbaar
baken overeind staan. Gelukkig zijn nog steeds aller ogen gericht
op Ajax. Gelukkig, want het betekent dat Ajax onveranderd de sta
tus en de ambitie heeft om de beste te zijn, een referentie is.Vier
opeenvolgende landstitels zorgen voor een versterkt Kwatta-
gehalte. Uitvloeisel van de verplichtende verwachting is dat wan
neer het onverhoopt minder gaat, kritiek los komt. Een paar wed
strijden zonder goals, een paar nederlagen, een grote achterstand
op de concurrent, ze komen hard aan omdat ons eigen wenspa-
troon wordt aangetast. Het roept reactie op. Kritiek, gefundeerd
en minder onderbouwd, stroomt ons weegs. De meningen en
waarheden zijn niet van de lucht, polemieken worden geprovo
ceerd. Ook van binnenuit. De bekende reflex op momenten van
minder succes. Het is wennen en het is lastig de zin van de onzin
te scheiden, analyse en wijsheid sterker te laten zijn dan het gepij
nigd sentiment. Het kan dan geen kwaad boven de waan te gaan
staan, de situatie vanuit de 'helikopter-view' te bezien, perspectief
aan te brengen. Zonder van ambitie en winstwens af te zien maar
via introspectie en zelfkritiek te komen tot relativiteit en wijsheid.
Om zo van alle emoties en gebabbel chocola te maken. We zijn
immers Ajax, Kwatta!
