v^yl
W3
Broodje
van
Kootje
fonnie Pronk
Melchers
Olifant Jenever
Reisbureau Maarse Kroon
SPORTHUIS
Dè borrel
voor Ajacieden
n.v. Distilleerderij van
J. J. Melchers Wz. - Schiedam
Leidseplein 20
Tel. 232036
Spui 28
Tel. 237451
Rembrandtsplein 12
Tel. 236513
uitwedstrijden
I §1 in Europa
Overtoom 477
bij de
Zocherstraat
Tel. 85252
Wij verzorgen uw
gehele
sportuitrusting
Ajax-leden op
vertoon diploma
10% korting
op voetbalkleding
voor uw voetbalartikelen
Adidas - Puma - Quick
traingingspakken
Cup-Final
schaatsen
Viking en CCM
Middenweg 147 (t.o. Emmakerk), tel. 946257
Het werkterrein van de sportpsychiater zal hierbij zijn, het be
vorderen en begeleiden van elke vorm van psychobygiëne in de
sport.
Men zal bij de psychohygiënische begeleiding steeds bedacht
moeten zijn op:
curatieve zorg;
preventieve zorg;
constructieve zorg.
Aan de hand van in de sport voorkomende emotionele stoornis
sen zal ik tevens nader ingaan op een van de bovengenoemde
zorgen.
Emotionele stoornissen kunnen zidh in het algemeen op diverse
wijzen uiten. De sportpsychiater Arnold Beisser geeft hiervan
in zijn voortreffelijk boek ,,The madness in sports" zowel t.a.v.
de teamsporter als de individuele sportman menig voorbeeld.
Er is echter één vorm van uiten, die bij sportlieden bijzonder
nadrukkelijk op de voorgrond staat, volgens Beisser: ,,De op
actie gerichte atleet uit zeer vaak zijn emotionele stoornissen
met talloze fysieke klachten."
Dit lijkt mij voor de sportarts een belangwekkend gegeven, het
zijn de lichte of vermeende blessures of andere klachten, die
men zo vaak vlak voor belangrijke wedstrijden ziet.
Hoe valt dit te verklaren?
In de periode voor het verrichten van een belangrijke sportpres
tatie komt de atleet(e) in een zogenaamde pas-op-de-plaats
situatie terecht. Afhankelijk van het individu en het sportge
beuren kan dit minuten, uren, soms dagen duren.
Uit de psychiatrie weten wij dat in een dergelijke situatie sprake
is van gestolde beweging en gestold contact. Spanningen wor
den in deze fase opgekropt, doch indien zij niet meer ,,te hou
den" zijn, worden zij vaak geuit via psychosomatische stoor
nissen. Hiermede valt de frequente psychosomatische klachten
als anorexie, braken, diarree, dyspnoe, hartkloppingen, angina,
hoofdpijn en andere lichaamspijnen te verklaren, die men bij
sportmensen vlak voor het leveren van een sportprestatie in
mindere of meerdere mate kan waarnemen.
In verband met curatieve psychohygiënische zorg zou ik willen
stellen, dat symptomatische behandeling van dergelijke klachten
niet in alle gevallen voldoende is. In bepaalde gevallen heeft een
vakkundig therapeutisch gesprek, waarbij men spanningen van
de atleet helpt kanaliseren, een opvallend effect. Evenals bij de
„kleine chirurgie" moet men bij de „kleine psychotherapie" wel
weten wat men doet. Goed bedoelde korte of lange gesprekken
door leken gevoerd kunnen aan genoemde psychosomatische
klachten eerder kwaad dan goed doen. Uit praktische overwe
gingen is het in de eerste plaats aan de sportarts (clubarts)
om dergelijke gesprekken te voeren. Blijven de klachten hard
nekkig bestaan, dan is verwijzing naar de sportpsychiater aan
gewezen.
In verband hiermede zou ik de suggestie willen doen om naar
voorbeeld van de zgn. Balint-groepen van huisartsen, medisch
psychologische studiegroep(en) van sportartsen onder bege
leiding van een psychiater te vormen, met als doel meer kennis
op te doen van en grotere vaardigheid te krijgen in het verwoor
den van psychische gevallen in de sport.
De psychohygiënische zorg in de sport betreft natuurlijk niet
alleen de sportbeoefenaar. In het algemeen kan men stellen,
dat iedereen die actief of passief met de sport te maken heeft,
onder genoemde zorg komt te vallen.
Vooral de laatste tijd wordt in toenemende mate het belang
ingezien van de preventieve en constructieve zorg. Uit het grote
geheel van de preventieve psychohygiënische zorg lichten wij
slechts een voorbeeld, in verband met het indringende karakter
ervan, namelijk de agressie-regulatie. Wij beseffen zeer goed
slechts in grote lijnen hierover iets te kunnen zeggen, omdat
alleen al aan dit onderwerp een symposium gewijd kan worden.
De sportmaatschappij 'in al zijn vormen, d.w.z. op het sportveld,
achter de bestuurstafel, op de tribune, vanuit de nieuwsmedia,
blijkt steeds weer een ideaal gebied te zijn om agressie op aan-
12
