verband leggen?.... eerst diagnose. door j. h. m. rolink, clubarts van ajax Er is in onze tijd veel belangstelling voor de sport. Voor de Sport met een grote S en voor de sport met een kleine s. Voor de sport der professionals, der vedetten, der artiesten, der azen en voor de sport der lief hebbers der amateurs, der veteranen, junio ren en adspiranten (pupillen). Kijk bij Ajax maar eens rond wanneer er een Europa-Cup-wedstrijd op het programma staat. Belangstelling van ons Koninklijk Huis; Belangstelling van meerdere Ministeries; Belangstelling van het Gemeentebestuur van Amsterdam; Belangstelling van politieke partijen, zowel van de partijen die weinig als van de par tijen die aan zo veel sport in hun verkie zingsprogramma doen; Belangstelling van het bedrijfsleven, van handel en industrie; Belangstelling van pers, radio, TV, van reclamebureaus, uitgevers en drukkers; Belangstelling van de wetenschap: voer voor medici, fysiologen, psychiaters en psycho logen en vergeten wij ook de pharmocolo- gen, de bio-chemici, de sociologen, de economen en pedagogen niet; Belangstelling van de jeugd, die droomt van een grote sportcarrière of alleen maar fan wil zijn en last but not least het hooggeacht, betalend publiek op de tri bunes en het minder hooggeacht want niet of heel weinig betalend publiek aan de radio- of televisietoestellen. Uit dit nog geenszins volledige overzicht kan slechts worden geconcludeerd dat een belangrijk sportevenement als een Europa- Cup-wedstrijd zeer velen weet te boeien en op het moment dat het plaats vindt echt in een land in het centrum van de belangstel ling staat. Het is bekend dat men op een avond dat er gespeeld wordt geen vergade ringen of culturele voorstellingen moet organiseren. Als men daar wat dieper over nadenkt komt men tot de bevinding dat dit toch wel iets bijzonders moet zijn. Er blijkt bij grote groepen in onze bevolking ongeacht rang of stand een sterke behoefte te zijn om boeiende sportevene menten te zien en te beleven. Men wil ter onderbreking van de sleur van alledag mooie, maar vooral ook spannende sport. Vele duizenden, ja 100-duizenden of zelfs miljoenen zijn geboeid, ontspannen zich, ge nieten, reageren spanningen af, zijn teleur gesteld of enthousiast over hun club of hun favoriete speler. Reeds lang vöör en lang na zo'n wedstrijd biedt het evenement stof te over voor gesprekken, voor publiciteit, voor gokpartijtjes, ja zelfs voor ruzies, vriendschappen, feesten en partijen. Het is overuidelijk dat met name het moder ne profvoetbal en dan denk ik niet aan de Europa Cup-competitie zeer velen in zijn ban houdt, met andere woorden: Er is op de consumptiemarkt van de massa recreatie ook in Nederland plaats voor het goede profvoetbal. Dit betekent o.a. dat een niet onbelangrijk gedeelte van onze sportbeoefening is opge nomen in ons economisch bestel. De gevol gen hiervan zijn niet gering. Neem Ajax maar weer als voorbeeld. Van vereniging van plezier-voetballers of amateurs werd Ajax een organisatie met een sterk econo misch accent: het werd ten dele onder neming of bedrijf waar aan het betalende publiek op hoog niveau sportprestaties worden aangeboden. Ajax is in Amsterdam, ja in het hele land een begrip; onze prof afdeling levert op de nationale markt voor de massarecreatie een belangrijke bijdrage. Het is daarom niet te verwonderen dat zich rond een dergelijke club belangstellenden verzamelen, ook belangstellenden die op de behartiging van hun eigen belangen uit zijn: de gemeentelijke overheid en de rijksover heid hebben hier belangen liggen evenals de politiek, de wetenschap en niet het min ste de commercie. Ook de publiciteitsinstan- ties zien er wel degelijk brood in. Hoewel er nog niet zoveel jaren geleden van de zijde van de clubbesturen, overheids instanties en anderen veel verzet was tegen het beroepsvoetbal, kunnen wij nu wel zeg gen dat dit nieuwe verschijnsel aan de sporthemel snel geaccepteerd is. Behalve dat wordt voorzien in de eerder gesignaleer de behoefte aan massarecreatie blijkt er van goed profvoetbal een propagandistische in vloed uit te gaan op onze jeugd. Voorwaar de is daarbij uiteraard dat voetbal-kwaliteit en sportiviteit wordt geboden, iets waar in een aantal gevallen nog wel wat aan ont breekt. Op het veld waar het consumptiegoed in de vorm van de goede en spannende wedstrijd wordt gepresenteerd streven de spelers en vergeten wij ook de scheidsrechter tegenwoordig niet naar een voor het publiek boeiende wedstrijd. Ik wil slechts wijzen op de bekende show-makers uit de zuidelijke landen. Ook in ons land speelt het show-element een rol van betekenis. Niet alle spelers of scheidsrechters zijn op dit punt gelijkbegaafd. De een weet zich beter te verkopen dan de ander, met als gevolg verschillen in populariteit en „marktwaarde", maar daardoor ook verschillen in neven inkomsten. Uit dit alles en er zou nog heel wat meer over te zeggen zijn! blijkt wel dat niet altijd de technische en taktische kwaliteiten van een speler bepalend is voor diens inkomsten, „status" en kwetsbaar heid. Op dit laatste punt zou ik hier nog wat nader willen ingaan. De full-prof voetballer is ondanks de wierook die bij gewaardeerde prestaties om hem heen hangt een kwetsbaar man. kwetsbaar in de letterlijke zin van het woord: hij kan vaag buiten zijn schuld meer of minder en voor kortere of langere tijd geblesseerd raken; kwetsbaar door de afhankelijkheid van prestaties van medespelers van het team verband en de geluksfaktor soms zit alles tegen! kwetsbaar door de vaak onredelijke kri tiek van het grote publiek; kwetsbaar door de soms niets en nie mand ontziende publiciteit; kwetsbaar in zijn relatie tot trainer/coach en bestuur van het „bedrijf"; denk aan transfertoestanden en zwakke onder handelingspositie als werknemer; kwetsbaar door het soms onredelijke oordeel van arbiters en tuchtcolleges van de nationale en internationale bon den; kwetsbaar door de psychische druk dat steeds maximale prestaties verwacht worden en dat tekort schieten in een fraktie van een seconde beslissend kan zijn voor de uitslag van de wedstrijd en daarmee voor wierook of kritiek, voor blessure, schorsing, niet meer opstellen of ontslag met alle gevolgen van dien 10

AJAX ARCHIEF

Clubnieuws Ajax (vanaf 1916) | 1969 | | pagina 10