5 ME!
A F. STRIKKERS mmmtL
BONTMANTELS - STOLA'S
In het cluborgaan van de v.v. „Lijnden" te Badhoevedorp, „De
Lijnden-Schakel" troffen wij een artikel aan van de voorzit
ter, de heer Hoogenberg, gewijd aan de in deze dagen her
dachte 5e Mei.
Met toestemming van de Lijnden-p raeses (waarvoor onze
hartelijke dank) nemen wij het betreffende stuk hier gaarne
over.
VIJFTIEN JAREN BEVRIJDING.
Op die Zaterdagmiddag van de vijfde Mei was het dan zover.
Om vijf uur werd in de aula van de landbouwhogeschool te
Wageningen door de commandant van de 25e Duitse legergroep,
de generaal Blaskowitz, de capitulatieovereenkomst getekend
tegenover de Canadese generaal Foulkes. Van Nederlandse zijde
was misschien weten we het nog ook Prins Bernhard aan
wezig.
Aldus de feiten.
Deze capitulatie betekende het einde van de oorlog in Neder
land.
Twee dagen later, op 7 Mei 1945, werd de algehele overgave
van Duitsland een feit toen in een Franse ambachtsschool in de
omgeving van Reims de admiraal von Friedlburg en generaal
Jodl, de volledige capitulatie aanboden aan de geallieerden. Ik
meen, dat het de stafchef van generaal Eisenhouwer was, de
Amerikaanse generaal Bedell-Smith met een Franse en een
Russische bevelhebber, die de Duitse overgave in ontvangst
namen.
5 Mei 1945 bevrijding voor Nederland, 8 Mei 1945 V.E.-day
(Victory in Europe-day) in Engeland.
Wat is het al weer lang geleden! Maar hoe goed weten we
het nog! Het was het einde van vijf lange jaren van verschrik
king; het einde van een allerellendigste tijd.
Ontelbaar zijn de slachtoffers, die in de strijd gevallen zijn.
We betreurden ze reeds van de eerste dag af, dat de gemecha
niseerde horden van Adolf Hitler in de Meidagen van 1940, ons
land aanvielen: op de Grebbeberg, bij de gevechten op de
Afsluitdijk, bij het bombardement op Rotterdam en noem
maar op.
Ontelbaar groot is het aantal slachtoffers buiten de eigenlijke
slagvelden: op zee, in de lucht en in het verzet.
Elk jaar opnieuw gedenken we al deze gevallenen met grote
eerbied en dankbaarheid. Ze waren de prijs voor onze vrijheid.
Ik kan me voorstellen er is de laatste tijd nog al wat over
te denken geweest dat verschillende, vooral jeugdige, lezers
van deze „Schakel" zich maar moeilijk een voorstelling kunnen
maken van wat die vijf de Mei 1945 voor ons, die de gehele oorlog
hebben meegemaakt en beleefd, wel betekende en wat deze
herdenking nu, vijftien jaren later, nog (opnieuw) voor ons
betekent.
Misschien moet je er midden in hebben gezeten om te weten,
welk een ellende deze oorlog in Nederland heeft gebracht; ook
welk een angst er in die jaren is geweest. Ja angst. Want bij
alle dapperheid, welke in die jaren is getoond, was er toch
bij velen elke dag opnieuw de angst, dat er iets mis zou gaan.
Dat was dan geen laffe angst. Integendeel! Maar als het je
overkomt, dat je midden in de nacht door de S.D. (de Siecher-
heitsdienst) van je bed wordt gelicht om te worden weggevoerd
naar onbekende bestemming, na urenlange verhoren, dan voel
je je niet zo lekker. Laat ik niet doorgaan, hoe verleidelijk het
ook is om nu juist nu alles nog eens opnieuw te beleven.
Er was zó veel. Elke dag opnieuw spanning en zorg. En ik heb
niet eens de honger van het Westelijk deel van ons land mee
gemaakt.
Laat ik niet doorgaan om dit alles nog eens opnieuw op te
rakelen, doch laat ik hier slechts weergeven hetgeen Ds. Buskes
kort na 5 Mei 1945 schreef en waarbij hij de gevallenen herdenkt.
„Zoals: de Joden, die in het vaderland en over de grenzen wer
den doodgemarteld en in concentratiekampen van honger en
kou stierven of eenvoudig werden vergast, de mannen en vrou
wen, die hetzelfde lot ondergingen in binnen- en buitenlandse
gevangenissen, in Amersfoort en Vught, in Dachau en Oranien-
burg; de duizenden, die vanwege hun illegale actie tegen de
muur werden gezet en doodgeschoten; de mannen, de vrouwen
en kinderen, die getroffen werden door bommen van de vijand
en van bondgenoot wrede hardheid van de oorlog; het leven
lieten in beschoten treinen of dood gingen van honger en koude;
de velen, die onschuldig bij wijze van represaille werden gefu
silleerd; een onafzienbare rij van gijzelaars tot eenvoudige
boeren; dat onnoemelijk grote aantal mannen, vrouwen en kin
deren, die in Japanse kampen en gevangenissen hun leven lieten,
in Birma, op Java of elders daar in die tropische hitte.
Nooit zullen wij aan de oorlogsjaren terugdenken of het beeld
van deze allen zal voor ons oprijzen. Nederland heeft vele van
zijn beste zonen en dochters in de donkere nacht van het Natio
naal Socialisme verloren. Zij hebben hun bloed gegeven voor de
vrijheid, welke wij nu herdenken, in het geloof aan een betere
wereld; een wereld, waarin gerechtigheid woont en wij als men
sen met elkander kunnen leven.
Het zou toch erg zijn als deze slachtoffers waren gevallen
voor een waan, zinloos en doelloos."
De herdenking van 5 Mei 1945 heeft plaats opdat ook de jeugd
zal weten, wat onze vrijheid heeft gekost, voor welke prijs zij
werd gekocht.
Maar hun bloed en tranen, hun lijden en de dood van deze
mensen zullen alleen dan niet zinloos zijn geweest, wanneer dat
alles niet gestort, geschreid, doorleden en doorstreden werd
voor een volksleven, dat waarachtig menselijk-is.
Dan vragen we ons af: zijn we er na vijftien jaren in ge
slaagd, deze vrijheid waar te maken?
Juist in deze tijd van atoomontploffingen en aardsatelieten
zal men wel eens met het antwoord op die vraag hebben te
worstelen.
Maar laten we in ieder geval dankbaar zijn dat we hebben
kunnen ervaren, dat het Nationaal Socialisme zo onmenselijk
was omdat het goddeloos was en zó goddeloos, juist omdat het
onmenselijk was en dat we kunnen zeggen, dat nooit meer.
H.bg.
-
VALERIUSSTRAAT 190
TELEFOON 725138
7
