iohan
81
samenstelling Mik Schots Jan Luitzen
Cruijff een leider in het veld en een
promotor van het voetbal.
Nieuwe invalshoeken
Nieuwe invalshoeken ten aanzien
van het levensverhaal van Cruijff
worden ook geboden naar aan
leiding van de vergelijking tussen
Cruijff en Beckenbauer door Marcel
Rözer. Met name de verstoorde rela
tie van Cruijff met zijn broer Henny
wordt uitvergroot door Henny vrij
uit over zijn broer te laten praten
en zijn verhaal af te zetten tegen
de veel positievere wijze waarop
Walter Beckenbauer praat over zijn
broer Franz.
De verschillen tussen Cruijff
en Beckenbauer worden door
Rözer nader uitgewerkt. Zo was
Beckenbauers genialiteit veel min
der spectaculair. 'Waar Cruijff als
voetballer wist te ontroeren, daar
was er voor Beckenbauer eerder
bewondering.' Of, anders gefor
muleerd: 'Cruijff nam risico's,
Beckenbauer vermeed ze. Cruijff
viel aan, Beckenbauer voorkwam
doelpunten. Cruijff was actief,
Beckenbauer reactief.'
Maar aan de andere kant heeft
Beckenbauer in Duitsland na zijn
actieve voetbalcarrière, als trainer
en bestuurder, nadrukkelijk wel zijn
verantwoordelijkheid genomen,
terwijl Cruijff die in
Nederland uit de weg
is gegaan door nooit
bondscoach te wor
den of een bestuurs
functie op zich te
nemen. 'Beckenbauer
voelde zich verplicht
iets terug te doen
voor het voetbal;
Cruijff had daar lak
aan. En in dat ver
lengde: Beckenbauer
deed het (ook) voor
de anderen, Cruijff
veelal voor zichzelf.
De keizer als ver
losser of vervuiler.
De verlosser als
keizer of lafaard.
Eigenlijk is het
maar net hoe je het
bekijkt.'
Rözer biedt vooral
een nieuwe invalshoek voor het kij
ken naar het fenomeen Cruijff. De
onverschrokkenheid waarmee hij
weergeeft dat sommige dingen die
Cruijff deed eigenlijk niet konden,
is bewonderenswaardig. Maar als
hij Johans broer Henny laat ver
klaren dat hun vader, als hij nog
geleefd had, 'Johan verrot geschopt'
had omdat Johan 'zijn familie in
ruilde voor zijn schoonfamilie' en
Nederland 'in Duitsland en mis
schien ook wel in Argentinië' het
wereldkampioenschap onthield,
mag het geen verbazing wekken dat
de meester zelf daarvan niet gechar
meerd is.
Het doet vermoeden dat het niet
alleen is vanwege het feit dat Rözer
geen geld afstaat aan de Johan
Cruyff Foundation, dat het ma
nagement van Cruijff Rözer heeft
gedreigd met een proces voor het
ongevraagd afbeelden van Cruijffs
portret op de cover. Dat doet Van
Os namelijk ook. Dat neemt ove
rigens niet weg dat het boek van
Rözer, net als dat van Van Os, in
journalistiek opzicht een stuk hoger
ingeschat moet worden dan dat van
Cruijffs 'huisvrienden'.
Pieter van Os Johan Cruijff, De Amerikaanse jaren 521 Uitgevers, ISBN: 90-499-7038-3,288 pagina's, 16,90
Marcel Rözer Beckenbauer Cruijff, De Keizer en de Verlosser Uitgeverij Houtekiet, ISBN: 90-5240-909-2,214 pagina's, 19,95
Johan Derksen e.a. Johan Cruijff Voetbal International/De Buitenspelers, ISBN: 90-811654-1-9,512 pagina's, 59
luni 2007
