Linkshandigheid en linksvoetigheid
Frank de Boer: 'Ook de linker centrale verdediger zou linksbenig
moeten zijn.' FOTO: LOUIS VAN DE VUURST
naar de voetbalkwaliteiten van een speler. Omdat
linksbenige spelers in de minderheid zijn, komt het
er vaak op neer dat ze op links staan en niet in het
centrum.'
De anderen gaan nog een stapje verder. De Boer:
'Voor het systeem is het het beste om minimaal vier
linksbenige spelers te hebben. Niet alleen aan de
linkerkant, maar ook als linker centrale verdediger.
In het centrum begint vaak de opbouw. Het is een
stuk lastiger om de opbouw te verzorgen als je met
je linkerbeen uitkomt en je bent rechts.' Mühren: 'Ik
speel noodgedwongen met een rechtsbenige speler
op de linksbuitenpositie, ook omdat hij daar beter
tot zijn recht komt, maar in principe ben ik het met
Frank eens. Vier linksbenigen is het ideaalplaatje.'
John van den Brom: 'En natuurlijk kun je ook in de
as met linkspoten uit de voeten. Centraal maakt het
eigenlijk niet uit of een speler links- of rechtsbenig
is, dan kies je gewoon voor de beste.'
Verkeerde been
Zowel links- als rechtsbenige spelers worden tij
dens de jeugdopleiding uitgebreid gestimuleerd om
ook hun verkeerde been te gebruiken. De meesten
sturen hun spelers voor de training wat eerder naar
buiten om vast te gaan oefenen met hun verkeerde
been. De Boer: 'Als je zoiets drie keer in de week
tien minuten oefent, is dat een half uur extra. In
die dertig minuten kunnen ze misschien wel drie
honderd ballen trappen met hun verkeerde been.
Dan zul je binnen een paar maanden vooruitgang
zien.' Michel Kreek: 'We willen in ieder geval bij
elke training de sterke punten sterker maken en de
zwakke punten verbeteren. We stimuleren dus dat
alle oefeningen met twee benen worden uitgevoerd.
Alle spelers houden altijd een voorkeur, maar het
Dr Jan van Strien doceert biologische psychologie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Van
Strien is gepromoveerd op een onderzoek naar de relatie tussen taalfuncties van de beide her
senhelften en linkshandigheid. Hoewel er veel theorieën bestaan over de oorzaken van links- en
rechtshandigheid zijn de meeste wetenschappers het er volgens hem wel over eens dat rechts-
handigheid erfelijk bepaald is. 'Het idee is dat tweederde van de mensen in aanleg rechtshandig
is, eenderde niet. Als je die genetische aanleg niet hebt, gaat het toeval een rol spelen. Van de
mensen zonder "rechtshandigheidsgen" wordt uiteindelijk iets minder dan de helft linkshandig,
zo'n dertien procent van de totale bevolking. De anderen worden rechtshandig. Een belangrijke
sociale factor daarbij is dat we in een rechtshandige samenleving leven. Veel apparaten zijn met
name voor rechtshandigen ontworpen. Denk bijvoorbeeld maar aan de schaar, het fototoestel, de
geldgleuf in automaten, de blikopener en de computermuis. En ook het schrijfonderwijs is gericht
op rechtshandigen.'
Hoewel de meeste linkshandigen ook linksvoetig zijn, bestaat er tussen linkshandigheid en links
voetigheid geen direct verband. Frank de Boer is bijvoorbeeld linksvoetig en rechtshandig, bij zijn
tweelingbroer Ronald is het precies andersom. FC Utrecht heeft negen linksbenige spelers die al
lemaal linkshandig zijn, maar bij Ajax schrijven vijf van de zeven linkspoten met hun rechterhand.
Dr. Van Strien: 'Bij de mensen zonder het "rechtshandigheidsgen" zie je alle mogelijke combinaties.
In het algemeen komt linksvoetigheid iets vaker voor dan linkshandigheid: ongeveer een op de
vijf mensen is linksvoetig. Waarschijnlijk omdat linksvoetigheid iets minder wordt beïnvloed door
sociale factoren. Juist daarom zou linksvoetigheid een interessant terrein kunnen zijn voor nader
onderzoek.'
gaat erom dat ze hun zwakke been functioneel
leren gebruiken.' Frank de Boer: 'Alle pass- en trap-
vormen doen we eerst rechtsom en daarna linksom,
zodat de spelers verplicht worden om hun zwakke
been te gebruiken. Ook bij de technische training
met Simon Tahamata moeten ze alle oefeningen
met beide benen uitvoeren. Je ziet dat ze dan snel
vooruitgaan.' Michel Kreek: 'Je kunt tweebenigheid
toch het beste op jonge leeftijd aanleren, hoe ouder
je wordt hoe lastiger bepaalde patronen inslijpen.
Bij de E'tjes doen ze het spelenderwijs.'
Het effect van de training op tweebenigheid is bij
de ene jeugdspeler veel groter dan bij de andere.
Bryan Roy: 'Ondanks het feit dat sommigen al
jaren bij Ajax spelen, zie je dat de meeste spelers
een sterke voorkeur houden voor het eigen been.
Het hangt vooral van de discipline van de speler
zelf af of zijn verkeerde been wel of niet goed is.
Als trainers proberen we het zo goed mogelijk te
doen, maar als je echt tweebenig wilt worden moet
je daar thuis heel veel voor doen. En natuurlijk
enige aanleg hebben.' Frank de Boer: 'Ik denk zeker
dat meer spelers net zo tweebenig kunnen worden
als Sneijder, maar dat is interesse van het jongetje
zelf. Thuis tegen een muurtje trappen met links en
rechts, hooghouden met twee benen of juist met je
verkeerde been...' Arnold Mühren: 'Vroeger kregen
mijn broer en ik van mijn vader een handdoek
om ons verkeerde been en dan mochten we alleen
daarmee trappen. Maar als hij even niet keek, deed
ik het toch met links. Bij de trainingen probeer ik
er daarom bovenop te zitten. Vergeet trouwens niet
dat er ook voetballers zijn die met één been meer
kunnen dan een ander met twee. Denk maar aan
een speler als Willem van Hanegem. Ze staan altijd
goed ten opzichte van de bal, weten van tevoren
precies hoe ze naar hun goede been moeten draaien.
In zo'n geval maakt het niet uit of een speler twee
benig is of niet.'
Fluwelen traptechniek
Zelf stond Arnold Mühren - net als zijn drie colle
ga's - vooral bekend om zijn fluwelen traptechniek
Urbv Emanuelson. FOTO: LOUIS VAN DE VUURST
Ajax Maaazine
