Historische grond
Ajax genadeloos
in Olympisch Stadion
van Helsinki
Meer dan vijfentwintig jaar geleden boekte Ajax zijn grootste uitzege in het
Europees voetbal, tegen HJK Helsink (1-8). Die vond plaats in een fraai decor, maar
met weinig aanwezigen. Het Olympisch Stadion van Helsinki is nooit een kolkende
voetbaltempel geworden, niet vreemd in een land waar voetbal niet de populairste
sport is.
tekst Marcelle van Hoof
Met een beetje meer pech
was het zelfs geen
Olympisch Stadion
geweest. De architec
ten Toivo Jantti en
Yrjö Lindegren ontwierpen het sta
dion voor de Olympische Spelen van
1940, maar die werden drie maanden
voor de opening afgelast, vanwege
de Tweede Wereldoorlog uiteraard.
Men zou twaalf jaar moeten wachten
voordat de Spelen in Helsinki plaats
vonden: de Olympische Spelen van
1944 in Londen gingen uiteraard ook
niet door en in 1948 was Londen het
eerst aan de beurt.
Helsinki was in 1940 geen eerste
keus. De Spelen van 1940 waren in
1936 toebedeeld aan Tokyo, maar
een jaar later werden ze Tokyo afge
nomen nadat Japan China had aan
gevallen. In Finland had men reeds
in 1936 de eerste steen gelegd voor
de bouw van wat ooit een Olympisch
Stadion zou moeten worden en het
land hapte dan ook gretig toe toen er
een vacature ontstond in de organisa
tie van de Spelen voor 1940.
Binnen drie jaar stond er een prachtig
stadion. De financiering van het sta
dion was voor een deel opgebracht
uit de verkoop van merchandising
met het logo van het toekomstige sta
dion, een noviteit in de toen nog niet
zo vercommercialiseerde sportwereld.
Het stadion zou ook het enige stadion
in de wereld worden dat stond afge
beeld op een bankbiljet (het Finse 10
markka-biljet).
Toivo Jantti en Yrjö Lindegren bouw
den hun stadion in een bosrijke om
geving, dicht bij het stadscentrum.
Het was een functionalistisch stadion,
zonder de bombast die bijvoorbeeld
het Olympisch Stadion van Berlijn
wel had gekregen. Het stadion was
van beton en had een capaciteit van
25.000 toeschouwers, maar voor de
Spelen waren er tribunes van hout
aan toegevoegd, waardoor de capaci
teit steeg tot 62.000 - voor de daad
werkelijke Spelen van 1952 waren die
extra tribunes vervangen door tribu
nes van beton. Het stadion zag er van
buiten erg wit en proper uit; aan de
binnenkant vielen de twaalf slanke
palen met kegelvormige punten op,
die het dak van de enige overdekking
(van de hoofdtribune) ondersteun
den. Het meest in het oog sprong (en
springt) de slanke, hoge witte toren
aan de buitenkant van de hoofdtri
bune, met daarin 22 ronde balkons.
De toren is 72,71 meter hoog, een
eerbetoon aan de afstand die de Finse
speerwerper Matti Jarvinnen in 1932
wierp bij de Olympische Spelen van
Los Angeles en die hem goud had
den opgeleverd. De als toeristische
attractie functionerende toren is in
de loop der jaren door miljoenen
mensen beklommen. Zij kunnen van
een prachtig uitzicht over de Finse
hoofdstad genieten.
Zeer modern in die tijd waren ook de
in 1940 aangebrachte kunstlichtlam
pen die aan het dak van de hoofdtri
bune vastzaten. De bovenste tribunes
van de rest van het stadion 'ontsprin
gen' aan de zijkanten van de hoofdtri
bune en die tribunes lopen langzaam
op, culminerend in de hoogste positie
recht tegenover die hoofdtribune.
Zoals bij vrijwel alle stadions in
Europa is het Olympisch Stadion in
de jaren 1990 verbouwd en veili
ger gemaakt, met als onvermijdbaar
resultaat een teruggang van de
l
