Amsterdamse uitgever H.M.C. Holdert,
tevens voorzitter van W Amsterdam,
schonk een naar hem genoemde beker.
HFC-speler Hisgen schreef op 7 mei
1899 geschiedenis door het eerste (en
tevens winnende) doelpunt in een be
kerfinale te maken, tegen HW uit Den
Flaag. Ajax schreef zich voor het eerst in
1904 in. In tegenstelling tot de competi
tie was het bekertoernooi landelijk (en
niet per district) ingedeeld en er mochten
clubs van alle niveaus meedoen. Dat le
verde interessante uitslagen op als HFC
- Veni Vidi Vici 25-0. Tweedeklasseclub
Ajax verloor op 6 november 1904 bij
de Rotterdamse derdeklasser Saturnus
zijn eerste bekerwedstrijd met 2-1. Een
voorbode voor de chaos die nog vele
malen zou volgen, was het feit dat voor
Ajax' debuut in het bekertoernooi de
scheidsrechter niet kwam opdagen! Drie
jaar later kwam zelfs een tegenstander
niet opdagen, waardoor Ajax in de eer
ste ronde reglementair met 5-0 van het
tweede elftal van DFC won. Het seizoen
erop was de situatie tegen Frisia om
gekeerd, toen Ajax 2 zich bij voorbaat
gewonnen gaf.
Pijnlijke bekeruitreiking
Inschrijving voor de Holdert (of: NVB)
Beker gebeurde op vrijwillige basis. In
1915 had Ajax er geen trek in, maar
dat weerhield de club er niet van om
de beker het jaar erop voor het eerst te
winnen. In het nieuwe Stadion aan de
Amstelveenseweg te Amsterdam Zuid
won Ajax in de finale met 5-0 van het
Velsense VSV. De club bewees daarmee
ten overvloede in de hoogste voetbal
klasse thuis te horen, waar zij door
starre reglementen van de NVB uit
weggehouden werd. In het dit seizoen
voor het eerst verschijnende clubblad
werd van de voorzitter van de NVB,
C. Hirschman, verantwoordelijk voor
Ajax' onrecht en tevens belast met de
bekeruitreiking aan Ajax' aanvoerder
Joop Pelser, fijntjes gehakt gemaakt:
'Hij zeide met vele woorden niets, het
geen bewees dat hij voor deze pijnlijke
bekeruitreiking de juiste bondsvertegen-
woordiger was.'
Tevens werden de spelers van het tweede
van Ajax gehuldigd, die in de eerste
bekerronden de honneurs hadden waar
genomen. In het seizoen 1987-1988
schreef Ajax 2 opnieuw geschiedenis
door op eigen kracht de eredivisieclubs
Sparta, FC Groningen en Volendam uit
te schakelen. Het eerste van Ajax, dat in
de tweede ronde al door FC Den Bosch
was gewipt, speelde als 'Ajax 2' de
kwartfinale bij RKC, waar het met 2-1
verloor, zodat in feite dat seizoen Ajax
1 twee keer en Ajax 2 nul keer werd
uitgeschakeld.
In het seizoen 2001-2002 dreigde er
lange tijd een finale tussen Ajax 1 en
Ajax 2, maar laatstgenoemde team werd
in de halve finale ternauwernood uitge
schakeld door FC Utrecht. Evenals in het
seizoen 1987-1988 voorzagen de regle
menten van de KNVB niet in een oplos
sing voor krankzinnige situaties als een
Ajax 1 dat vermomd als Ajax 2 terug
keert in het bekertoernooi of een finale
tussen twee teams van dezelfde club.
Maar het verschil tussen geen reglemen
ten en absurde reglementen is flinterdun.
In de jaren dertig gold de bepaling dat
na een gelijkspel (en verlenging) de uit
spelende club automatisch doorbekert,
wat er in de praktijk dus op neerkwam
dat de thuisclub slechts één mogelijkheid
(winst) had om door te bekeren en de
bezoekende club twee (winst of gelijk
spel). In 1935 leidde deze merkwaardige
regel tot een uitschakeling tegen VUC
(Ajax 'verliest' met 2-2), maar drie jaar
later 'verslaat' Ajax ZFC in Zaandam
met de verpletterende cijfers 1-1.
Zilveren cup
In de Tweede Wereldoorlog was Ajax
voor de tweede keer succesvol in het
NVB-toernooi. Het versloeg in het
Olympisch Stadion voor ruim 30.000
toeschouwers DFC met 3-2. Het grote
aantal toeschouwers was een bekerre
cord en des te opmerkelijker omdat het
bekertoernooi juist in een publieke dip
zat: het toernooi werd na afloop van het
reguliere seizoen in een moordend tempo
afgewerkt, en vanwege de kampioens-,
degradatie- en promotiewedstrijden kon
een aantal clubs eenvoudigweg niet aan
het bekertoernooi meedoen! Ajax bood
de toeschouwers overigens meer dan
waar voor zijn geld: het scoorde in elf
wedstrijden 64 maal!
Na de oorlog werd de Holdert Beker
officieel omgedoopt in KNVB Beker
aangezien Holdert gecollaboreerd had
met de vijand. Ook werd er zilver
verwerkt in de beker, wat opmerkelijk
Ronald en Frank de Boer vieren met
Marciano Vink de 3-1 overwinning
die zij op 14 november 1987 met
Ajax 2 boekten op FC Groningen
in de tweede ronde van het KNVB
Bekertoernooi.
De enige prijs in de oorlogsjaren.
Aanvoerder/doelman Gerrit Keizer
(met jasje over zijn voetbalkleding)
ontvangt uit handen van NVB-voor-
zitter Karei Lotsy de NVB Beker. Ajax
speelde de finale op 27 juni 1943 in
het Olympisch Stadion tegen DFC.
Door de 3-2 overwinning won Ajax
voor de tweede maal de beker.
april 2006 59
