De gave om er op moeilijke
momenten te staan
Winston Bogarde
Deze neger buigt voor niemand
'De kunst van het winnen is het adequaat behandelen van de moeilijke momenten. Goede ploegen - en dat geldt ook voor indivi
duele atleten - weten die lastige perioden snel te herkennen en zo kort mogelijk te houden.' Dit is een van de kenmerkende
uitspraken van de succesvolle basketbalcoach Ton Boot in Overwinnen, waarin ook uitspraken over coaching in het voetbal een
prominente plaats innemen.
gesleept. Dat gevoel zit er heel sterk in. Dat blan
ken donkere mensen als minder zien. Dat gevoel
was vaak zijn drijfveer, soms zijn tegenstander.'
Mede daarom heeft het voor Bogarde een extra
dimensie dat Ajax in 1995 met zes donkere spelers
- zijn 'kleine broertjes' - de Champions League
wint en Patrick Kluivert de winnende goal scoort.
Het tekent ook zijn band met Suriname, waar zijn
achterdocht - 'het gevoel dat hij altijd over zijn
schouder moet kijken' - verdwijnt. 'Suriname, dit
is voor jou,' bezweert hij als hij de Champions
Leaguebeker omklemt 'alsof het een zuigeling van
eigen bloed is'. En daarom heeft hij zich na zijn
carrière ten doel gesteld het voor Nederlandse
voetballers met Surinaamse roots mogelijk te
maken uit te komen voor Suriname, dat zich zo
zou moeten kunnen kwalificeren voor het WK
van 2014.
Bogardes verhaal zal het beeld van hem niet ver
anderen, ook al heeft hij best gelijk als hij met het
gedrag van de supporters van Sparta aantoont hoe
hypocriet de voetbalwereld is. 'Hij is de ene week
een held en de andere week een kutneger. Dat
vinden de mensen van Sparta, van zijn Sparta.
Maar vooral met zijn eigen stelligheid over de
discriminatie op basis van huidskleur laat hij
overtuigend zien hoe broos het evenwicht in de
samenleving is.
Marcel Rözer
Houtekiet, ISBN 90-5240-859-9
175 pagina's, 18,50
broertjes De Boer op zijn minst gespannen te noe
men als zij blijven ontkennen te hebben geweten
van het verschil in salaris tussen hen en de donkere
jongens. Fred Grim gaat hij bijna te lijf als die in
de spelersbus niet op commando stopt met het
napraten van de Surinaamse spelers. Als reactie
op de twijfel van Louis van Gaal aan zijn blessure
verbouwt hij een kleedkamer en na zijn herstel
weigert hij mee te gaan op trainingskamp als hij
tegen Atletico Madrid op de bank moet zitten. En
zijn vriendin verwijt hij dat ze een beroep op hem
doet aanwezig te zijn bij de verjaardagen van zijn
kinderen.
Een reden voor zijn agressieve en compromisloze
opstelling is dat Bogarde meer dan hem lief is lijkt
op zijn hardhandige vader. 'Overal waar Winston
Bogarde komt, moet hij de baas zijn. Er moet
naar hem geluisterd worden, anders komt er een
probleem,' noteert Rözer. 'Heeft hij van zijn vader,
die eis om de baas te zijn. Niet dat hij daar trots op
is. Zijn vader zou hij het liefst uitgummen.' Toch
haalt Van Gaal hem eind 1997 van Milan naar
Barcelona, want 'Winston Bogarde betaalt het
vertrouwen van de trainer altijd terug'.
Zwart-wit
De bron van Bogardes basale woede is de diepge
wortelde overtuiging achtergesteld te worden van
wege zijn huidskleur. Ook Regilio Tuur uitte dit
vorig jaar nadrukkelijk in zijn biografie Regilio,
Life Part One. Deze mening speelt een rol in alles
wat Bogarde denkt, zegt en doet. 'De wereld is een
blanke wereld en voor de zwarte is daarin eigen
lijk geen plaats. Of eigenlijk wel: ergens beneden.
Zijn voorvaderen waren Afrikanen, Ghanezen om
precies te zijn. Slaven werden de hele wereld over
Toen Louis van Gaal in september 1991
als hoofdtrainer bij Ajax begon, noemde hij
zichzelf eerlijk, rechtvaardig en consequent.
Hij heeft het geweten. De buitenwereld trad hem
direct argwanend tegemoet. Zijn spelers hebben
het eveneens geweten. Zonder aanzien des per-
soons werden zij gecorrigeerd bij een gebrek aan
discipline of mentale hardheid. En ook de pers
heeft het geweten. Die werd stevig van repliek ge
diend in geval van domme opmerkingen, onjuiste
gevolgtrekkingen of ongewenste vraagstellingen.
Maar Van Gaal leverde bij Ajax de prestaties die
hij zich ten doel had gesteld, omdat hij ze haalbaar
achtte met de spelersgroep die hij tot zijn beschik
king had en omdat hij zijn passie op de spelers
maart 2006 81
