Het
Ajax
Museum
Museumstukken
Maar niet alleen Beenhakker zat met
het incident in zijn maag, ook de
KNVB en - vooral - de trainersvakbond
WON (Vereniging van Nederlandse
Oefenmeesters) maakten bezwaar.
Mocht iemand die geen trainersdi
ploma had wel plaatsnemen in de
dug-out?
De kwestie zorgde enige tijd voor com
motie, maar die hield al snel op toen
Cruijff begin januari 1981 vertrok om
gastspeler te worden van DS '79. Het
was een kortstondig, maar toch bewo
gen begin geweest van een trainers-
avontuur.
Het Cruijff-systeem
Toen hij definitief uitgevoetbald was,
patkte Cruijff in 1985 zijn trainersloop
baan weer op en het was wederom
Ajax-voorzitter Ton Harmsen die zijn
nek uitstak. Cruijff bedong en kreeg
verregaande bevoegdheden. Daarmee
werd een begin gemaakt van een spel
wijze die - nog altijd - door alle Ajax-
elftallen wordt gehanteerd. Het
'Cruijff-systeem', zoals het aanvanke
lijk genoemd werd, heet tegenwoordig
dan ook het 'Ajax-systeem' en het heeft
in elk geval de jeugdopleiding interna
tionale faam bezorgd.
In het begin werd er wat lacherig over
Cruijffs opvattingen als trainer gedaan.
Hij bemoeide zich met alles en ieder
een, gooide de hele organisatie bij Ajax
omver, ja zelfs over de kwaliteit van de
ballen in Nederland klaagde hij: 'Het is
diep triest maar er is geen enkel bedrijf
in Nederland te vinden dat een goede
leren bal kan maken.' Cruijff had het
in die dagen voortdurend over 'het
leerproces' dat zijn nog jonge spelers
moesten ondergaan en over 'de details'
die beslissend waren voor winst of
verlies.
Cruijffs systeem leidde ook niet direct
tot resultaat. Vooral tegen sterke clubs
als PSV, Feyenoord en FC Porto lieten
'de jonkies' Van Basten, Rijkaard,
Koeman, Vanenburg, Bosman, De Wit
en Van 't Schip steken vallen, maar
tegen mindere clubs werd er wel - en
veel - gescoord. Zo werden dieptepun
ten afgewisseld met hoogtepunten. Na
de seizoensopening in het Amsterdam
71 O-toernooi, tegen Atletico Mineiro,
schreef Het Parool: 'Onder leiding van
een sublieme Koeman werd Atletico
Mineiro over de kling gejaagd', maar
toen Ajax een maand later van
Groningen verloor, schreef dezelfde
krant dat 'de ongediplomeerde baas
Cruijff' te veel kostbare tijd nodig had
om Ajax naar zijn hand te zetten.
Dezelfde Koeman werd trouwens 'in
het kader van het leerproces' eind okto
ber opeens, samen met Silooy en De
Wit, teruggezet naar het tweede elftal.
In die dagen moest Cruijffs protagonist
Harmsen zich bij de KNVB melden om
aan de tuchtcommissie uit te leggen
'hoe Cruijff precies werkte'. Omdat hij
geen diploma had, was de functie van
technisch directeur in het leven geroe
pen, en moest Cruijff het daadwerkelijk
verzorgen van de training overlaten aan
zijn wel-gediplomeerde assistenten
Spitz Kohn, Tonny Bruins Slot en Cor
van der Hart. Harmsen wist de KNVB
weer even te sussen, maar de WON
bleef protesteren. De bond stuurde zelfs
verklikkers naar de trainingen van Ajax
om te zien of Cruijff zich hield aan de
afspraken.
Cruijff trok zich intussen van dit juri
disch getouwtrek weinig aan en bleef
geloven in zijn systeem: 'Ik heb een
ander uitgangspunt dan de meeste trai
ners. Ik sta goed voetbal voor. De rest
komt dan vanzelf wel.' Een andere keer
was het: 'Zolang ik elke week vooruit
gang zie, gaat het goed. Een resultaat
is niet alleszeggend.' Dat het resul
taat ondergeschikt was gemaakt aan
de show legde Ajax inmiddels geen
windeieren. Na een half seizoen kwam
er tien procent méér publiek naar
de Meer.
Eind januari 1986 kwam aan alle haar
kloverij over Cruijffs trainerschap
opeens een einde. Ajax kreeg van de
KNVB dispensatie. En een jaar later, op
1 juni 1987, werd Cruijffs trainerschap
helemaal officieel. Ajax had zojuist
de Europa Cup 2 gewonnen en daar
mee was alle kritiek verstomd. Uit han
den van de vice-voorzitter van de
KNVB André van der Louw kreeg de
totaal verbaasde Cruijff opeens een
'uitzonderlijk trainersdiploma'. Ook
WON-voorzitter Jaap van der Leek
ging opvallend genoeg accoord, zij het
onder de voorwaarde dat er na Cruijff
nooit meer iemand zonder trainersdi
ploma bij een club aan de slag mocht.
Helaas vertrok de trainer Cruijff daar
na vrij snel naar Barcelona, maar 'het
Cruijff-systeem' bestaat nog steeds in
Amsterdam. Daar doet een incidentele,
afwijkende aanpassing niets aan af.
10 mei 1987: FC Utrecht wint met 2-1 van Ajax. Drie dagen later wint Ajax de Europa Cup 2 en acht de KNVB de tijd
rijp om Cruijff een 'uitzonderlijk trainersdiploma' te overhandigen.
Een bezoek aan het Ajax
Museum maakt deel uit van de
World of Ajax Tour. U krijgt eerst
iets te drinken aangeboden en
ziet daarna een korte film. Dan
volgt een rondleiding door de
ArenA en een bezoek aan het
museum. Voor kinderen zijn er
speciale kinderrondleidingen,
met spelle-tjes, een quiz en een
cadeautje. De prijs van de twee
uur durende World of Ajax Tour
bedraagt €9,50 p.p. Kinderen
t/m 12 jaar en 65+-pashouders
betalen €8,00 p.p. De starter
tour (1 uur, reserveren niet nodig)
kost €8,00 p.p. en €7,00 voor
kinderen t/m 12 jaar en 65+-
pashouders. Voor grote groepen
gelden speciale tarieven. Voor
groepen kan ook een speurtocht
door stadion en museum georga
niseerd worden. Voor inlichtingen
en reserveringen: 020-3111336.
U kunt ook alleen het museum
bezoeken. Toegang en kaartver
koop lopen via de supportersba
lie in de Official Ajax Fanshop. De
entree bedraagt €3,50.
Openingstijden: 1 apr-30 sep ma
t/m vr 9.30-18.00, za en zo
10.00-17.00 (niet tijdens wed
strijden op zondag); 1 okt-31 mrt
ma t/m za 10.00-17.00, zo alleen
op koopzondagen (niet tijdens
wedstrijden op zondag).
Openingstijden ArenA-tours:
dagelijks 10.00-17.00 (op wed
strijddagen geldt een aangepast
programma).
februari 2006 43
