Historische grond
Stadion werd in 1924 gebouwd op
het Meiji-complex, genoemd naar de
keizer van Japan tussen 1867 en 1912.
Het stadion, genaamd Jinju Stadion,
zou deel uitmaken van de Olympische
Spelen van 1940, maar die gingen om
de bekende redenen niet door. Pas in
1964 kreeg Azië zijn eerste Olympische
Spelen en schitterde het Olympisch
Stadion. Tijdens de openingsceremonie
werd in het stadion de geur van chry
santen verspreid, Japans meest geliefde
bloem. De keuze voor de laatste fak
keldrager was minder zoet: Yoshinori
Sakai was het eerste kind dat in Japan
geboren was na de atoombom op
Hiroshima, op 6 augustus 1945.
Een beweging
Sport en politiek, ze worden vooral
door de sporters (kunstmatig) geschei
den, en ook op cultureel gebied tonen
voetballers op reis zich doorgaans niet
erg geïnteresseerd, maar voor de reis
naar Japan hadden toch heel wat
Ajacieden de fototoestellen in de baga
gekoffer gepakt. Zo kon men bij een
wandeling door de stad onder meer een
foto maken van een Japanse bruiloft
(Edgar Davids) of assistent-trainer
Gerard van der Lem 'schieten' als
gastzanger bij een op straat optredende
rockband.
Ajax was vier dagen voor het duel naar
de Japanse hoofdstad afgereisd, en
stond daardoor, volgens trainer Louis
van Gaal, in feite al met 1-0 achter.
Want, zo doceerde hij, de gangbare
jetlag-theorie zegt dat je van één uur
tijdsverschil één dag nodig hebt om te
herstellen. En het tijdsverschil tussen
Amsterdam en Tokio bedraagt acht uur,
zodat de Ajacieden vier dagen te
kort hadden om te herstellen (en dat
vertaalde Van Gaal blijkbaar naar een
1-0 achterstand).
Het waren de tijden waarin het jour
naille aan de lippen hing van de
Ajacieden, en allen die daarbij (wilden)
horen. Oud Gruppo Sportivo-zanger
Hans van den Burg warmde zijn oude
hit Tokyo opnieuw op en werd erover
geïnterviewd op televisie.
Voorzitter Michael van Praag sprak
'historische woorden' door te verklaren
dat Ajax méér is dan een voetbalclub:
'Ajax is een beweging.'
Ajax was in ieder geval een enorm goed
voetballende club. Zes dagen voor de
wedstrijd in Tokio speelde Ajax een van
zijn beste wedstrijden in de geschiede
nis: in Madrid werd Real met 2-0 ver
slagen, en nog meer dan de uitslag
maakte het prachtige spel van Ajax
indruk. Ook de statistieken logen er
niet om: voor de zestiende achtereenvol
gende keer was Ajax ongeslagen geble
ven in het belangrijkste Europese toer
nooi, een record (en in de Nederlandse
competitie was Ajax al 55 wedstrijden
ongeslagen). Wie zou dit Ajax kunnen
afstoppen? De Braziliaanse tegenstan
der Grêmio was weliswaar kampioen
van Zuid-Amerika, maar had verder
geen grote reputatie. De belangrijkste
tegenstander was Ajax zelf, volgens
velen: onderschatting, desinteresse.
Want hoe de strijd om de Wereld Beker
in te schatten? Feitelijk kon van een
wereldtitel geen sprake zijn, omdat het
hier 'slechts' om een wedstrijd tussen de
kampioenen van Europa en Zuid-
Amerika handelt, en de overige con
tinenten niet meedoen. De officiële titel
van de tweestrijd, Coupe Européenne/-
Sud Américaine was wel juist, maar
volslagen onbekend. Bovendien: wat te
denken van het sportieve gehalte van
een tweestrijd die zo commercieel
gekleurd is? Toen Toyota in 1980
hoofdsponsor werd, verhuisde het cir
cus naar het voetbalarme Japanse land.
Daarmee kwam een einde aan de opzet
van een thuis- en uitwedstrijd, die vaak
ontaardden in enorme schoppartijen,
zoals Ajax zelf in 1972 had ervaren bij
het Argentijnse Independiente. Maar
wat moet een wedstrijd tussen een
Europese en Zuid-Amerikaanse club in
Japan? Het marketingdenken was zo
ver doorgevoerd dat Toyota het de
deelnemende ploegen verboden had om
aan te treden met de naam van de
hoofdsponsor op het shirt. Ajax' spon
sor ABN AMRO huurde daarop maar
twee reclameborden langs het veld.
Wilde Indianen
Tegenstander Grêmio had ook zo zijn
De 'beker' in het nog lege
Olympisch Stadion.
De bescheiden Nederlandse
delegatie op de tribunes zorgde
voor ophef en vertier tussen het
niet bovenmatig in voetbal
geïnteresseerde Japanse publiek.
november 2005 47
