Abel Xavier scoort in twee categorieën: extravagante coup (goud) en
belachelijk baardje (zilver). Hij had bovendien ook gemakkelijk in de
categorie geverfd kunnen scoren. Xavier is daarmee overall winnaar
van de 'belachelijkste kapsel'-prijs.
John Motson geciteerd, die over Mühren sprak als 'de man
met de fluwelen voet'.
Des te opvallender is het dat portretten van Romario
en Ronaldinho ontbreken en dat beide spelers, evenals
Stoitchkov, geen plaats krijgen in het droomelftal
van Barcelona. Daarover zouden we toch graag de discus
sie aangaan, net als over de score van 46 punten
voor Marco Tardelli, ook al behaalde die als centrale
middenvelder van Juventus vijf landskampioenschappen.
Het geeft aan hoe subjectief de oordelen in het boek zijn.
Maar tevens betekent het dat Holt en Uoyd volledig in hun
opzet geslaagd zijn. Je krijgt de neiging om hun opvattin
gen te betwisten en je eigen mening er tegenover te zet
ten. Het boek is heerlijk om doorheen te bladeren, op zoek
naar bevestiging en verontwaardiging, naar vondsten en
dommigheden. Het is een geestig en persoonlijk boek -
met een voor Engelse begrippen extreem hoog Ajax-ge-
halte - van deskundige supporters met een uitdagende
knipoog naar serieuze supporters en humorloze journa
listen. Holt en Uoyd hebben zich fantasierijk uitgeleefd.
Dat zou ook in Nederland best wat meer mogen gebeuren.
('afschuwelijke pluk lang haar in de nek'), en Schedeltapijt
('kaal, maar eigenaar wil het niet weten'). John de Wolf valt
als enige Nederlander in de prijzen en scoort zilver in de
categorie Meisjesachtig, maar de auteurs tekenen aan dat
hij het ook uitstekend zou doen bij Matje, Permanent,
Baard en Geverfd.
In relatie tot de thema's worden ook citaten vermeld.
Zo sprak 'de normaal gesproken verstandige Ruud Gullit'
in Engeland ooit: 'We hebben minstens negenennegentig
procent van het spel gehad. Het waren de resterende drie
procent die ons de wedstrijd hebben gekost.' Koploper
koeterwaals in Engeland is Kevin Keegan, met uitspraken
als 'Je krijgt hele trossen spelers, net als bananen, hoewel
dat een slechte vergelijking is' en 'Het is net een brood
rooster, het borstzakje van de scheids. Bij iedere tackle,
hop, daar springt weer een gele kaart omhoog'. Zijn
mooiste: 'Ik weet wat er om de hoek ligt. Ik weet alleen niet
waar de hoek is. Maar het is onze taak om te presteren en
we moeten het opportunisme controleren.' Het levert
Nederlandse supporters onherroepelijk heimwee op naar
Peter Boeve, die als coach ooit beweerde: 'Het ligt aan je
zelf, maar je hebt de ander nodig om uit de put te komen.
Dat is dubbel zes gooien en daar doe je soms heel lang
over.' De meligheid blijft echter binnen de perken en levert
soms ook leuke weetjes op, zoals de grootste officiële
overwinning ooit, van Arbroath op Bon Accord voor de
Schotse beker in 1885: 36-0. Bovendien bevat het boek,
dat oorspronkelijk onder de titel Total Football in het Engels
verscheen, opvallend veel informatie over Nederlandse
spelers, clubs en gebeurtenissen. Het oordeel over deze
spelers is niet altijd in overeenstemming met de
Nederlandse waarneming. Zo wordt Piet Keizer een
'ondergewaardeerde kracht' genoemd, krijgt Johan
Neeskens slechts een 7 voor zijn inzet en moet Frank
Rijkaard het doen met een 7 voor zijn persoonlijkheid.
Cruijff en Pelé
Holt en Uoyd kronen Diego Maradona tot 'chef-spelbederf'
vanwege zijn doelpunt met 'de hand van God' op het WK
'86 tegen Engeland. De schrijvers blijven natuurlijk wel
chauvinistisch en dat is waarschijnlijk de reden dat
Maradona slechts een totaalscore van 43 punten wordt
gegund vanwege een ernstig gebrek aan persoonlijkheid.
Hij wordt daardoor voorbijgestreefd door Cruijff,
Beckenbauer, Platini (allen 45), Garrincha, Maldini, Puskas
en Di Stefano (allen 44), en geëvenaard door Gullit en
Moore. Van Basten en Koeman moeten het, net als
Eusébio, Keegan en Zidane, doen met 42 punten.
Maar de grootste van allemaal was Pelé. Hij krijgt 49 pun
ten: slechts voor zijn persoonlijkheid krijgt hij net niet de
maximale score. Hij groeide op het WK '70 uit tot 'de ar
chitect van het, bij vlagen, mooiste voetbal dat de wereld
ooit heeft aanschouwd. Hij werd er omringd door spelers
die perfect inspeelden op zijn ingevingen en snelle voe
tenwerk, met als gevolg dat Brazilië onvergetelijk, bijna
goddelijk voetbal op de mat toverde.'
Het klinkt als Cruijff op het WK '74. Als die de finale ge
woon had gewonnen, was het nog een nek-aan-nekrace
geworden. Nu blijft de eer van Cruijff beperkt tot
'Pythagoras op schoenen', de bijnaam die sportjournalist
David Miller hem gaf vanwege 'de wiskundige precisie van
zijn passing'.
Ook de iets mindere goden komen ruim aan bod. Zelfs
de meest bescheiden spelers worden luid bejubeld.
Zo prijkt Arnold Mühren samen met Frans Thijssen met de
UEFA Cup op een van de vele prachtige foto's en wordt
Edson Arantes di Nascimento is de grootste voetballer aller tijden. Daarover is geen discussie mogelijk, vinden de auteurs van Het voetbalboek.
Nick Holt en Guy Uoyd
Het voetbalboek400 hoogtepunten
uit de geschiedenis van de voetbalsport
Uitgeverij THOTH, ISBN 90-6868-387-X
768 pagina's, 19,90
oktober 2005 81
