Sjaak Swart schiet Ajax eindelijk voorbij Carl Zeiss Jena (4-1).
Maar ach, ik was nou eenmaal zo. Als
iedereen juichte, juichtte ik niet. Als
iedereen in een sportwagen rijdt, wil ik
een Volkswagentje. Als iedereen de wave
doet, blijf ik zitten. Ik sta vrij nuchter in
het leven, wist ook dat er betere voetbal
lers dan ik bij Ajax rondliepen. Maar
ook slechtere, want ik heb het er wel zes
jaar volgehouden. Dat moet toch ook
iets over mijn talent zeggen.'
In de kraag
In de kwartfinale ontmoette Ajax het
Oost-Duitse Carl Zeiss Jena. In
Nederland ging de voetbalaandacht
meer uit naar een andere club uit de
DDR, Vorwarts Berlin, tegenstander van
Feyenoord in de kwartfinale van de
Europa Cup 1. Dat Ajax een treetje
lager moest spelen, werd manmoedig
gedragen in de Meer, al kon men zijn
frustraties lang niet altijd verbergen. In
het clubblad werd Carl Zeiss Jena
omschreven als 'een bijzonder sterk
team, volgens insiders momenteel hoger
aan te slaan dan Vorwarts uit Berlijn'.
Zo, die zat.
'Het weer wordt steeds beter; veld pri
ma,' luidde de tekst op een telegram dat
Ajax op 2 maart, voorafgaande aan de
reis naar Oost-Duitsland, uit Jena ont
ving. Goedgemutst (dat wel, het vroor
ook in Nederland) stapten de Ajacieden
daarop in het vliegtuig dat hen naar de
vlieghaven van Leipzig zou brengen.
Helaas, toen men eenmaal in de lucht
was, bleek het vliegveld gesloten wegens
dichte mist. De Fellowship week uit
naar Dresden, waar na een pauze van
twee uur toch weer gevlogen kon wor
den op Leipzig. De veertig kilometer lan
ge busrit van daar naar Jena liep door
wegens sneeuw en ijs afgezette wegen op
tot honderd kilometer.
Geen 'beter' weer dus, en ook het veld
bleek niet 'prima'. Het was glad, er lag
wat sneeuw en de onderlaag was kei
hard. Toch flitsten in de eerste helft de
Oost-Duitsers de Ajacieden vele malen
voorbij. En waar Johan Cruijff als hij
afremde nog een paar meter doorgleed,
wendden en draaiden met name Peter
Ducke, Harald Irmscher en Dieter Scheit-
ler als de besten. Binnen een half uur
leidde Jena met 3-0. Ajax acteerde
zwak; volgens de overlevering mompel
de een van de aanwezige Oost-Duitsers
dat Ajax 'het zwakste elftal' was dat hij
'ooit gezien' had.
Vlak na rust kwam de waarheid boven
tafel. Aan een charge van Ducke op
Suurbier hield de Ajacied een tien centi
meter lange snee op zijn been over. Een
aantal Ajax-spelers reageerde furieus en
rende achter de dader aan. Ducke stoof
het veld af, maar Rinus Michels greep
hem in de kraag. De buiten zinnen zijn
de Ajacieden eisten een directe inspectie
van alle 22 Oost-Duitse schoenen.
Daarbij bleek bovengenoemd drietal
met afgevijlde noppen, in feite een soort
spikes, te spelen. Levensgevaarlijk en
verboden. De Italiaanse scheidsrechter
Francesco Francescon gelastte de Oost-
Duitsers alsnog mensvriendelijker
schoeisel aan te trekken. Hierna waren
de verhoudingen in het veld meer in
evenwicht en scoorde Vasovic nog tegen:
3-1. Ajax-voorzitter Jaap van Praag, die
verklaarde nog even met Michels over
legd te hebben over stoppen, diende na
afloop een protest in bij de UEFA, maar
dat haalde qua uitslag niets uit.
Wel zorgde de noppenaffaire van Jena
ervoor dat voortaan bij alle Europa-
Cupwedstrijden vooraf het schoeisel
gecontroleerd zou worden. Niet dat dat
een waterdicht systeem is; boosdoener
Ducke was in Jena ook vooraf door de
scheidsrechter gecheckt (Francescon
inspecteerde van ieder team twee
spelers), maar had daarna in de kleed
kamer gewoon andere schoenen aange
trokken.
Een meer dan getergd Ajax nam een
week later (anders dan in de Europa
Cup 1 werd iedere ronde van de
Jaarbeursstedenbeker binnen acht dagen
afgewerkt) op een grandioze manier
revanche. De ontvangst van de gasten
was buiten het veld vriendelijk (in hotel
Belfort op het Surinameplein kregen de
tegenstanders een aantal cadeaus waar
onder vijf ansichtkaarten van Amster
dam, met postzegels), maar op het veld
was er geen houden aan. Na een 1-0
februari 2005 53