De aftrap
Statistisch walhalla: nostalgie in cijfers
Een dagelijkse portie Oranje
De bijbel van de Eredivisie
Mannen in Oranje Scheurkalender 2005
Oudste jubilaris Harry Spett
ontvangt uit handen van voorzitter
Jaakke een Ajax-horloge.
Ter gelegenheid van het
50-jarig jubileum van het be
taald voetbal in Nederland
heeft Evert Vermeer een boek
samengesteld dat bol staat
van de statistische gegevens.
Hij beperkt zich in De bijbel
van de Eredivisie tot de eredi
visie, maar laat daarvan dan
ook geen feit onbelicht: uitsla
gen (inclusief wedstrijddata!),
eindstanden, gegevens over
alle spelers, clubs, trainers en
scheidsrechters vanaf het sei
zoen 1956-1957 (het ont
staan van de eredivisie) tot en met het seizoen 2002-2003, hij
heeft alles genoteerd. Tussendoor staan pagina's met een se
lectie van Spar-, Coop- en Panini-plaatjes, karikaturen van
spelers en sigarenbandjes met afbeeldingen van spelers.
Het is overigens geen bijbel, zoals de titel suggereert, want
dan had Vermeer het eredivisievoetbal moeten gebruiken om
er levenslessen aan te verbinden. Wel kan het boek hemelse
kost zijn voor voetbalgekke statistici, omdat het hun grip
geeft op historische details. Waardevol voor hen is vooral
het spelersoverzicht. De andere gegevens zijn eerder al in an
dere boeken vermeld. Zo bestaat er een soortgelijk boek van
Arjan Weenink Harold de Croon, getiteld De eredivisie
1956-2000. En ook Vermeer zelf heeft samen met Matty
Verkamman eerder het prachtige boek Om 't Spel en de
Knikkers geschreven, waarin onder andere alle uitslagen en
eindstanden van de ere-, eerste én tweede divisie van het
seizoen 1954-1955 tot en met het seizoen 1993-1994 opge
nomen zijn. Van de laatste twee seizoenen bestaan er boven
dien uitvoerige voetbaljaarboeken (De John Fredrikstadt
Voetbalalmanak) met een compleet, wekelijks overzicht van
ere- en eerste divisie, het nationale bekertoernooi en de avon
turen van Nederlandse clubs in Europa.
Een minpuntje van het spelersoverzicht van Vermeer is dat de
dienstverbanden van spelers bij verschillende clubs niet altijd
chronologisch zijn weergegeven. Dat maakt het soms nodig
om te zoeken naar de juiste volgorde. Verwarrend is ook dat
een onderbreking van de verbondenheid aan een eredivisie
club niet wordt vermeld. Hierdoor lijkt het alsof
Frank Rijkaard van 1980-1981 tot en met 1994-1995 bij
Ajax heeft gespeeld en ontbreekt in ieder geval informatie
over het jaar van vertrek en het jaar van terugkeer.
Voor liefhebbers van verhalen over spelers of voetbalwed
strijden hebben de cijfers uit het boek weinig te bieden.
Die mensen kunnen beter alsnog Vermeers Om 't Spel en de
Knikkers aanschaffen. Maar het boek is een nuttig
naslagwerk en een heilig document voor kenners die
nostalgische gevoelens beleven aan uitslagen, standen, en
spelers- en trainersnamen.
Mik Schots
Wat de Mannen in Oranje
Scheurkalender 2005 van
Mik Schots en Jan Luitzen
bijzonder maakt is dat er
elke dag een miniatuurpor
tret te lezen is van een
jarige speler uit het Oranje
van toen en nu of van een op
die dag gespeelde interland.
Volgens de schrijvers zelf ge
ven deze stukjes een eigen
zinnige, persoonlijke visie op
de speler of de wedstrijd. Dat
klopt. Het zijn persiflages,
meningen en herinneringen
van de schrijvers zelf, slechts gedeeltelijk gebaseerd op de
werkelijkheid, vooral geschreven vanuit hun supportersbele
ving. Het zijn commentaren waar je het van harte mee eens
of oneens kunt zijn. Wie Tonnie Pronk een brombeer noemt
en Johan Cruijff als een jongetje in de branding beschrijft,
roept reacties over zich af. Bovendien leggen de schrijvers
spelers soms woorden in de mond, die ze nooit uitgesproken
hebben. Dat werkt soms zeer komisch, maar het is ook risi
covol. Het kan zijn dat de voetballer, of de lezer namens
hem, zich er niet in herkent.
Toch spreekt uit de stukjes een grote bewondering voor de
internationals en valt er behoorlijk wat te grinniken.
Bijvoorbeeld deze droge analyse van Wim Jonk als voetbal
analyticus: 'Als je een medespeler vrij voor het doel kunt zet
ten met een kort steekpass je binnenkant voet, moet je dat
doen. Dan moet je geen ingewikkelde acties ondernemen.
Als je het afkunt met je techniek in een schoon broekje, moet
je dat doen. Dan moet je niet over de grond gaan dweilen en
de Jan Wouters uithangen. Als je na je carrière gevraagd
wordt als voetbalanalyticus, moet je dat doen. Als je voetbal
analyseert, moet je dat sober doen. Als je zo weinig mogelijk
zegt, hoef je ook weinig te corrigeren. Als het dan te saai
wordt, moet je de televisie uitzetten.'
Voor liefhebbers van statistische gegevens biedt de kalender
een compleet overzicht van geboorte- en sterfdata van alle
internationals en van alle interlanddata en -uitslagen tot en
met het EK 2004 in dagelijkse porties. De kalender is ook
actueel, met stukjes over Johnny Heitinga, Wesley Sneijder
en Rafael van der Vaart. Genoeg Ajacieden dus, wat
natuurlijk niet anders kan als over het Nederlands elftal
geschreven wordt.
De Mannen in Oranje Scheurkalender 2005 van Schots
Luitzen is van harte aan te bevelen, zeker nu er voor het jaar
2005 geen Hard Gras-kalender is.
Michel Sleutelberg
Evert Vermeer
L.J. Veen, ISBN 90-204-0730-9
304 pagina's, €18,50
Mik Schots Jan Luitzen
A.W. Bruna Uitgevers, ISBN 90-229-8814-7
736 pagina's, €14,95
november 2004 13
