Zeventig jaar
Oranjegekte
'Heel Nederland, dat juicht spontaan'
We denken weieens dat de Oranjegekte bij Europese
en wereldkampioenschappen voetbal van recente tij
den is, maar niets is minder waar. Ook zeventig jaar
geleden, in 1934, waren 'we' massaal buiten zinnen.
Het befaamde lied We gaan naar Rome herinnert
eraan. En het Oranjeshirt van Wim Anderiesen in het
Ajax Museum getuigt ervan.
In 1934 ging Nederland voor het eerst meedoen aan de wereldkampioenschappen voetbal,
die in Italië werden gehouden. Tijdens de kwalificatieronden had Oranje onverwacht goed
gepresteerd en toen de beslissende wedstrijd tegen Ierland naderde, ontstond er een onge
kende uitbarsting van nationalisme, vergelijkbaar met de Oranjegekte zoals die zich vanaf
de jaren tachtig met enige regelmaat voordoet. Op zondag 8 april werden de leren met 5-3
geklopt en de bijna 40.000 toeschouwers in het Olympisch Stadion in Amsterdam gingen
volledig uit hun dak. Getrouw aan de regel 'Heel Nederland, dat juicht spontaan' uit We gaan
naar Rome zongen ze massaal dit nieuwe 'volkslied' dat speciaal voor de gelegenheid was
gecomponeerd. Er is wat verwarring over wie de makers zijn van het lied: algemeen wordt Max
Tak als de componist erkend, maar wie precies de woorden schreef is mij niet helemaal duide
lijk. Er zijn namelijk twee versies, een geschreven door Chef van Dijk en een door Wim Kan.
Enfin, nadat de leren verslagen waren, werd We gaan naar Rome zo vaak gespeeld en gezon
gen dat het een begrip werd. Achteraf gezien is de tekst uiterst misplaatst, want er is onder
meer sprake van 'het meenemen van den hoogsten titel'. De tekstschrijver verwachtte blijk
baar écht dat Nederland wereldkampioen zou worden, maar ons land was in die tijd niet meer
dan een voetbaldwerg.
Het hoeft niemand te verbazen dat Nederland nooit in Rome aankwam, zelfs niet in de buurt.
Milaan was de dichtstbijzijnde stad waarin Oranje - even - mocht vertoeven, want daar speelde
men op 27 mei 1934 in een voorronde tegen Zwitserland. Met duizenden waren de supporters
per trein en auto met het elftal meegereisd, maar het mocht niet baten. Oranje, onder aanvoe
ring van Feyenoorder Puck van Heel, werd met 3-2 door de Zwitsers verslagen en diep ontgoo
cheld keerde het legioen huiswaarts.
De Zwitsers hadden trouwens weinig plezier van hun overwinning, want direct in de volgende
ronde verloren zij van Tsjecho-Slowakije. De Tsjechen bereikten uiteindelijk de finale, waar ze
de Italianen troffen. Omdat de eerste wedstrijd in 0-0 eindigde was er een replay nodig, die
Italië won met 2-1.
AJAX MAGAZINE
