Verbeelding
Futuropolis
Dit is futuropolis. Overweldigend paleis van lijnen dat door het heelal
zwenkt en keert op een alibi van sport. Hier kruisen, snijden, volgen,
leiden lijnen elkaar in diagonaal en evenwijdigheid. Hier raken emo
ties gevangen in een omsluitend web van bundels beton, staal, nylon,
plexiglas. Gewichtloze spanning. Zoektocht naar weidsheid in beslo
ten omgeving. Zwangere atmosfeer. Hier spelen licht en schaduw hun
bundelend spel van zinsbegoocheling en hier ontbrandt de gevangen
implosie van geluid en spanning wanneer een simpel rond stuk leer
een bluts in de verhoudingen slaat.
Architecten dromen. Sommigen dromen van grootsheid, afmeting,
onmetelijke mogelijkheid. Hun werk zal door omvang belangrijk zijn.
Anderen dromen van aanpassing, van organisch bouwen, van inbed
ding in de biotoop. Allen dromen ervan het groots spektakel te voor
zien van een podium, van zitplaatsen, van een dak.
Zij zoeken een afgeleide van het colosseum, vol innovatie maar met
gelijk imposant ruimtelijk effect. Een ruimte waar Fritz Lang zich
thuis zou voelen in de koele onherbergzame warmte van galactische
geborgenheid. Een opslokkende ruimte waarin de toegestroomde
mensen tot massa worden gekauwd en een andere identiteit dragen.
Louter voetbal. Sluit popsterren, pausen, footballers, dominees, ijs
koninginnen, operazangers uit. Geen défilés, beurzen, kermissen,
huwelijksinzegeningen, seminars. Louter voetbal!
Het gaat verder dan ooit. Hier waar de effecten naar de fantasie en
naar believen van de regisseur, hoog aan de tweede ring gekoppeld
in een commandokamer, de grootste vrijheid genieten. Het dak is
dicht. Altijd dicht. Geen ongewenste natuurlijke elementen die het
spektakel kunnen ontwrichten mogen binnendringen. Wordt er
gespeeld om acht uur 's morgens of om één uur 's middags of een
uur na middernacht? Niemand weet het. Niemand die iets nog weet.
In dit land van tover verliest de tijd zijn zin, speelt tijd geen rol,
wordt de tijd een herhaling van zichzelf.
Zo ongemerkt als een planeet zich om zijn as wentelt, zo veranderen
gedurende de wedstrijd de jaargetijden. Een wintersport? Laat het
schichten van bliksem en roffelen van donder. Een bemodderd veld,
de tweeëntwintig daar beneden dragen doorweekte shirts, haar
sliert plakkend aan hun slapen en de kousen zakken zwaar van water
tot over de enkels. Sneeuw daalt, sneeuw stormt! Ploeter voort op
de zompige akker. Voetbal een zomersport? Een druk op de knop en
het jaargetijde wisselt. Stofdroog is het veld, warmte knijpt de kelen
droog en zwetend ploeteren de spelers voort op het harde gras. Waar
is water? Een herfstsport? De wind fluit langs het stangenwerk naar
beneden, dode bladeren dwarrelen grondwaarts en kruipen tussen de
noppen. Een striemende bui maakt veld en bal onhandelbaar. Het rilt
in futuropolis. Een lentesport? Laat sprookjeslicht de madelieven in
het gras wekken, mild is de temperatuur, aangenaam het wegzakken
in een dromerig ritme van bewegen.
Vanuit de commandokamer zijn alle omstandigheden na te bootsen.
En de bezoekers van de tempel zijn meer dan toeschouwers, zijn
deelgenoot van het driedimensionale theater. Zonder zelf nat, koud,
zweterig warm of verwaaid te raken.
De wens van het publiek is dat zij lijden. Lijden om het bezoek te
behagen. Gevangenen van het toneel.
In futuropolis zijn de shirts en de mannen onder die shirts hetzelfde.
Zij voetballen zich naar winst en doelpunt met dezelfde hartstocht
als ooit in welk ander antiek stadion ook. Het is de omgeving die hen
anders kleurt.
Het meesterwerk is voetenwerk. Terwijl het spel van lijnen, spanbo
gen en stralenbundels wervelt om ieders hoofd, is er een die het koel
houdt. Benni is de spiderman die als enige de weg binnen futuropolis
weet en aan de gewichtloze elektrieke spanning het hoofd biedt. Hij
vindt met vallend, zwaaiend been zijn coördinatie binnen het lijnen
spel, toont de lef om te raken, treffend de bal in het hart. En valt.
Valt naar de aarde. Spiedend en passievol hopend, zijn ogen gebrand
in die bal die alle balans verstoort. Het schot is als een windhoos. De
enige gevallene is de held.
Er is een bluts geslagen in het webbige net.
Doelpunt.
Keizersnede door de verhoudingen.
Schittering van ontsnappende elektriciteit trekt knetterende cirkels
door het stadion. Al het staal vonkt en flikkert. Het stormt door de
banieren. Al het plexiglas reflecteert weerlicht. Licht en duister
wisselen. Fluorescerende kleureffecten razen door de doorzichtige
palen en lat.
Sla de trom, roffel de pauk als een hamer op het aambeeld. De tem
pel maakt zich los van de aarde.
Het dondert doelpunt door futuropolis.
David Endt
FEBRUARI 2004
