vanaf de stip. Ik nam de strafschoppen
zonder me zorgen te maken over de even
tuele gevolgen als ik tegen de doelman
zou opschieten. Johan Cruijff, Piet Keizer
of Wim van Hanegem namen nooit straf
schoppen omdat ze bang waren gezichts
verlies te lijden. Hoe moeilijker het
moment van de strafschop was, des te
beter voelde ik me op mijn gemak. Ik nam
mijn strafschoppen altijd diagonaal, in de
linkerhoek van de keeper. Alle keepers in
de Eredivisie wisten dat, maar omdat ik tot
het laatste moment strak naar de rechter
hoek keek, doken zij meestal naar de ver
keerde kant. Ik nam een technische
penalty, met de binnenkant van de linker
voet.'
Nadat Mühren tegen AZ toch een penalty
had gemist, nam zijn collega-middenvelder
Johan Neeskens het over. De strafschop
pen van 'de Nees' waren het tegenge
stelde van die van Mühren: loeihard.
Beroemd werd hij ermee op het WK 1974.
Door die strafschoppen scoorde Neeskens
dat toernooi even vaak (3 keer) als
vedette Johan Cruijff. De andere twee
grote spelers van de afgelopen eeuw, Pelé
en Maradona, namen ook zelden straf
schoppen. Pelé kon het zich permitteren
om te zeggen: 'Een strafschop benutten is
een laffe manier van scoren.' Johan Cruijff:
'Het gaat erom dat een penalty heel
gemakkelijk lijkt en daardoor heel moeilijk
is. Het tweede punt is dat je hem altijd
moet maken en niet mag missen.'
stander. Cruijff liep naar de bal en legde
hem met de hand stil. Vervolgens schoof
hij de bal richting de inlopende Jesper
Olsen. De linksbuiten liep even door en gaf
de bal terug aan Cruijff die hem achter de
verbouwereerde doelman Otto Versfeld
schoof. Protesten van enkele Brabanders
bij scheidsrechter Jan Manuel waren ver
geefs; de penalty was immers volgens de
reglementen genomen. De stunt van Cruijff
en Olsen was ontstaan tijdens een training,
toen er sneeuw op het veld lag. 's Avonds,
in een uitzending van Studio Sport, legde
Cruijff het waarom van deze strafschop uit:
'Je zit vlak voor de kerst en de winter-
pauze, dus je geeft wat extra's.'
In de wedstrijd?
Welke Ajacieden namen, ongeacht feest
dag en klimaat, wél een penalty op cru
ciale momenten? Laten we beginnen met
het goede nieuws: de penalty's genomen in
de reguliere speeltijd in Europa-Cupfinales.
Dat waren er twee, en ze werden allebei
benut. Maar die werden dan ook door een
buitenlandse speler genomen: in 1969 ver
kleinde Velibor Vasovic in de ECMinale
tegen AC Milan de achterstand tot 1-2. Ste
fan Pettersson, een koele penaltynemer,
zette Ajax in 1992 bij AC Torino zelfs op
Michel Platini, hij nam overigens wel straf
schoppen: 'De speler die een beslissende
strafschop mist houdt zijn leven lang een
trauma. Hij draagt een verantwoordelijk
heid alsof hij zijn collega's en zijn ouders
heeft omgebracht.'
Vreemd toch, die angst bij de echte groten
voor de penalty. Johan Cruijff nam er maar
één in zijn Ajax-loopbaan, op 5 december
1982 tegen Helmond Sport. Dat was
'slechts' een pretpenalty, bij een 1-0 voor
sprong, tegen een ongevaarlijke tegen
NOVEMBER 2003
73