Het is niet noodzakelijkerwijs zo... Niettemin zou het kunnen zijn dat... In 1966
nam de Koninklijke Nederlandse Voetbal Bond een geheel eigen, gloed
nieuw trainings- en kantorencomplex in gebruik. Verscholen in de bossen
rondom Zeist lagen voetbalvelden als grazige weiden met rondom diverse
accommodaties. Het was niet alleen bedoeld om het nationale elftal een onder
komen te bieden bij gelegenheid van de voorbereiding op een interland. Daar
mee zou het trainingscentrum niet rendabel zijn. Ook clubteams uit Nederland,
maar ook van daarbuiten waren welkom om in Zeist een voorbereidingskamp op
te slaan. Functioneel, niet van te veel schmuck voorzien, niet rustiek maar wel
rustig gelegen.
Voor de Nederlandse clubs was het een ideaal toevluchtsoord om, in navolging
van wat in de Zuid-Europese landen al veel langer gebeurde, in retraite te gaan.
Het aan de weg timmerende en steeds vastere vorm krijgende Ajax maakte
onder strakke professionele impulsen van de trainer dankbaar gebruik van de
geboden mogelijkheid. Wanneer er een Europa-Cuptegenstander moest worden
bestreden, vond Ajax onderdak in Zeist.
En, het is niet noodzakelijkerwijs zo, maar... zo zou het kunnen zijn dat Ajax zich
in 'Zeisf terugtrok toen het moest aantreden tegen de kampioen van Duitsland.
Het vroege najaar van 1968. Er was in Duitsland al gespeeld en het fraaie 1-1
gelijkspel werd geschraagd door een zeer overtuigend optreden. De Duitse kam-
pioensploeg van een zich tovertrainer noemende man voelde zich echter nog
alles behalve verslagen. Misschien was dat spel, maar op de return lag een grote
druk. Kon Ajax het karwei afmaken, kon de latente kwaliteitsvoorsprong ten
opzichte van de Duitse kampioen in cijfers worden uitgedrukt? Ajax was favoriet.
En dat gaf druk.
Die spanning was voelbaar. De kranten die vanuit een eigen inferioriteitsgevoel
eerder nog weieens aan een psychologisch voordelige underdogpositie meewerk
ten, rekenden op Ajax-winst. De coach wist dat de latente meerwaarde kon wor
den omgezet in resultaat. De spelers voelden dat er veel van hen werd verwacht
en bezaten de zekerheid dat zij aan die verwachting konden voldoen. Maar het
moest nog gebeuren en dat zorgde voor een voelbare spanning. De competitie
wedstrijd voorafgaande aan het duel met de Duitsers leverde puntverlies op. Nog
meer spanning. In 'Zeisf werd niet meer dan het noodzakelijke gezegd. De
opzetjes naar een grap werden vroegtijdig gesmoord. De trainer beende streng
door de zalen en gangen en baste op het veld zijn commando's. Alles stond in het
teken van moeten. Mogen was er niet bij. De mannen die gebaat waren bij iets
luchti gs, leden. De sprekers verstilden, als bang de atmosfeer te onderbreken.
Zelfs de voetballers die het best gedijden bij een kalme concentratie, droegen de
druk als een last. Het personeel van het complex zweeg angstvallig, schuchter,
schoot fluks toe wanneer er een handgebaar van de etenstafel waarneembaar
was of een stem zich vragend leek te gaan losmaken uit de groep. Er vormde zich
een onzichtbare cocon rond de groep mannen in de donkerrode trainingspakken
met de grote logo's van een Griekse held op de borst. Een cocon in de kleur van
een donderwolk. Het liefst verschansten de voetballers zich in hun kamers. Maar
die waren zo karig van comfort en zo beperkt van afmeting dat het toch weer
beter was om de gang op te gaan, de zaal te betreden, een tijdschrift als een
masker voor het gezicht te houden, bij de glazen pui naar buiten te staren. Daar
buiten lag de gemeen uitdagende, onbevangen vrolijkheid van gras en lover.
Vijf voor één. De wedstrijddag vorderde uiterst traag. Nog vijf stroperige uren
voor het vertrek naar het Olympisch Stadion. Lunchtijd. In kleine groepjes of
alleen schuifelden de voetballers binnen. Aan de eettafel zat de baas al klaar. Zijn
armen over elkaar, de jongemannen monsterend. Bij het raam stond een piano.
Een zeer eenvoudige piano. Maar zelfs de meest simpele piano bezit zijn aantrek
kingskracht. Een aantrekkingskracht die sterker wordt, naarmate de spanning
verstrakt.
En opeens, nog niet iedereen zat aan tafel, klonk er een heldere toon door de
zaal. De toon galmde, galmde na, vulde de zaal, weerklonk in de glazen op tafel,
deed de ruiten trillen, zette zich vast in de hoeken. Brak de ijzige atmosferische
stilte. Bij het verijlen van de klank richtte ieders blik zich, heimelijk of onverho
len, op de baas. Die stond op. Met vastberaden tred trad hij de piano nader,
schoof het krukje wat naar achteren en... nam plaats. De baas spreidde zijn vin
gers over het klavier, schraapte zijn keel een weinig en sloeg de toetsen stem
mend aan. Nieuwe tonen vulden de eetzaal, zij smolten aaneen en vonden zich in
een lied.
Op ieders gezicht brak een lach door. Er werd geschaterd en de stoelen werden
naar achter geschoven, de mannen ontschaarden zich van de dis en vormden een
kring rond de pianospeler die met luide stem en verbluffend timbre een mooie
schlager ten beste gaf. Het bedienend personeel keek verbijsterd toe hoe Grote
Vrolijkheid bezit nam van het voorheen zo ingetogen gezelschap. Drie, vier num
mers gaf de baas ten beste. Na de schlager volgden andere meezingers. De jon
gens die eerder mannen leken, werden weer jongens, straalden jongensachtig,
gaven alle opgekropte lust tot grappen maken vrij baan en zongen dankbaar uit
volle borst mee. De cocon opende zich en sloot niet meer, de uren liepen snel
ler...
Het is niet noodzakelijkerwijs zo... Niettemin zou het kunnen dat... de belangrijke
wedstrijd in de eerste ronde van het Europa-Cuptoernooi voor Landskampioenen
in het Olympisch Stadion met vrolijkmakende cijfers werd gewonnen door de ijs-
brekende toon die zo wonderlijk uit het niets de eetzaal van het sportcentrum in
Zeist vulde.
David Endt
AJAX MAGAZINE APRIL/MEI 2003
91
