voorbereiding. Dat geldt ook voor Nourdin Boukhari. We konden
hem financieel vrij gemakkelijk halen en daarna hebben we hem
rustig gebracht. We bekijken nog steeds of hij de linksbuiten kan
worden bij Ajax. Zijn voordeel als buitenspeler is dat hij wél veel
scorend vermogen heeft.'
Geen rommelpot
Koeman zei het al, voetballers vinden zichzelf vaak de beste spe
ler. Niet bij de groep zitten is dan moeilijk te accepteren. Zo uitte
Mido vorig jaar expliciet zijn teleurstelling. Maar Koeman kijkt bij
het maken van de opstelling naar het grotere geheel: 'Ik heb nog
steeds het gevoel dat ik duidelijk ben. Van deze groep vraag ik
geen dingen waar ze niet mee om kunnen gaan. Gezien het pro
gramma en de belasting dienen spelers zich aan te passen. Kijk
maar naar andere clubs. Neem Bergkamp, die speelt ook niet
iedere wedstrijd. Zidane zit ook weieens op de bank bij Real
Madrid. Ik heb een groep waarin de concurrentie groot is en de
onderlinge verschillen klein. Dus kies ik weieens voor een andere
speler. Maar het is hier bij Ajax zeker geen rommelpot waar spe
lers geen idee hebben waar ze aan toe zijn. Ik leg alles uit, aan
de jongens individueel én aan de groep. Maar ik leg ook weieens
iets niet uit. Als ik constant moet uitleggen waarom een jongen
er niet in staat, ben ik daar alleen nog maar mee bezig. Spelers
moeten inzien dat voetbal een teamsport is, met alle logische
brandjes die binnen een groep kunnen woeden. Deze groep gaat
daar overigens best goed mee om.'
Koeman leerde Ajax niet te verliezen, schreef journalist Dick Sin-
tenie. De trainer vat dat op als een compliment: 'In het verleden
verloor Ajax omdat het verdedigend niet goed stond. Met Vitesse
won ik om die reden van Ajax, maakte ik gebruik van de ruimtes
die ontstonden. Mijn elftal begint nog steeds achterin. Als dat
goed staat, hebben andere, betere spelers de vrijheid hun kwali
teit te etaleren. Overigens ben ik geen voorstander van de Itali
aanse gedachte: spelen om niet te verliezen. Maar wel van
realisme.'
Aanpassen hoort bij een realistische benadering? 'Puur om daar
dan ons voordeel mee te doen,' stelt Koeman. 'Het is niet uit
angst dat we soms meer verdedigend spelen. Prioriteit voor mij is
4-3-3, met buitenspelers. Maar de realiteit is dat we weieens
minder zijn dan de tegenstander. Zoals in de Champions League.
Dan is het leuk en aardig het Ajax-systeem na te streven, maar na
drie keer klop is men ook niet meer gelukkig. We spelen om te
winnen, om verder te komen. Soms moet dat dan maar op een
on-Ajax-achtige wijze. Kritiek daarop verstomt al snel als je wint.
Bij verlies wordt er geroepen dat de tactiek niet deugt.'
Als je wint, heb je vrienden. Koeman krijgt ook veel lof voor zijn
wisselbeleid. 'Ja, maar dat moeten we niet mooier maken dan het
is. Sommige trainers hebben wissels waar ze weinig mee kunnen
doen. Ik heb een grote groep, met kwalitatief goede voetballers
die een beslissende actie kunnen maken. Het is ook een kwestie
van geluk of een wissel goed uitpakt. Ik ga er in principe van uit
dat ik niet hoef te wisselen. Met een jonge speler als Seedorf of
Pienaar hoop ik dat de stand het toelaat hem in het veld te bren
gen.'
Een ander compliment zit verstopt in de steeds vaker genoemde
vergelijking met Johan Cruijff. Koeman vindt dat eigenlijk onzin
nig. 'Ik wil mezelf niet met Cruijff vergelijken. Ik heb mijn eigen
ideeën. Als iemand het verdedigende aspect weieens verwaar
loosde, was het Cruijff wel. Ik zie dat anders. Maar, binnen een
groep kun je bijvoorbeeld de nummer vijftien op zijn nummer
zetten, maar ook de nummer één. Het laatste deed Cruijff, en ik
nu ook. Daarentegen is hij in zijn reactie op zo'n moment veel
harder. Maar nogmaals, ik ben vooral mezelf en daarvanuit bena
der ik mijn werk als trainer.'
Niets onmogelijk
Koemans werk als trainer bestaat momenteel dus vooral uit het
laten groeien van Ajax 1, met alle bijkomende groeikrampjes.
Behoud van de groep én de trainer is voor de club bijna van
levensbelang. Koeman: 'Ik blijf natuurlijk niet acht jaar coach van
Ajax, trainers zijn toch echt passanten. De één houdt het drie jaar
uit, de ander tien. Bij Vitesse was ik op een goed moment bezig
met het vervolg van mijn loopbaan als trainer. Eerlijk gezegd heb
ik dat nu niet bij Ajax. Het blijft voor mij te allen tijde een uitda
ging om trainer van deze club te zijn. Dat staat voor mij los van de
vraag of de groep bij elkaar blijft. Natuurlijk is het prettig als ik het
volgende seizoen nog beschik over een fitte Litmanen, over Van
der Vaart of over Chivu als aanvoerder. Maar echt bepalend is hoe
ik me bij een club voel. Dat is hier prima. Verder zijn uiteraard de
leefomstandigheden van belang.' Maar dan is Barcelona of Spanje
in het algemeen toch veel beter? 'Als het puur om het land en het
klimaat zou gaan, dan wel. We hebben daar dan ook een huis en
mijn vrouw Bartina en ik willen daar uiteindelijk graag heen.
Maar, de laatste tig jaar zijn we constant verhuisd. Op dit moment
zijn we blij rustig op één plek te zitten; we hebben een geweldig
huis. Heerlijk, we zijn echt tevreden. Laat dat maar even zo.'
Deze contente houding van Koeman geldt overigens niet op het
sportieve vlak. Dat zou al snel neigen naar berusting. Koeman wil
- zoals hij gewend is - prijzen winnen. Maar wel vanuit het eerder
genoemde realisme: 'Een prijs in de Champions League is niet
reëel. Een kampioenschap en de beker wel. Maar we hebben
desondanks zoveel eerzucht en geloof in onszelf dat we denken
op Europees niveau een ronde verder te kunnen komen. Zeker na
het prima begin met vier punten uit twee wedstrijden. De dub
bele confrontatie met Arsenal wordt heel bepalend. Maar niets is
onmogelijk. We moeten ervan genieten, maar dat mag niet het
enige zijn. We gaan er vol voor.'
Erol Erdogan
AJAX MAGAZINE FEBRUARI/MAART 2003