KATERN
was overigens wel duidelijk dat het om een
jongen met enorme mogelijkheden ging.
Het bijzondere aan zijn karakter was dat hij
op heel jeugdige leeftijd al erg goed wist wat
hij wilde. Hij had een unieke combinatie
van talent en instelling.'
In zijn tweede volledige seizoen bij Ajax,
1983-1984, werd Van Basten met 28 treffers
voor de eerste keer topscorer van
Nederland. Tot aan zijn vertrek naar
AC Milan in 1987 zou hij dat blijven. Zijn
topseizoen wat goals betreft was 1985-1986.
Van Bastens 37 treffers maakten hem op
21-jarige leeftijd tot beste schutter van
Europa. Ajax werd dat seizoen géén
landskampioen, maar scoorde wel
120 maal.
Op 15 september 1985 won Ajax met 8-1
bij Heracles. Van Basten maakte in die
wedstrijd vijf doelpunten, het een nog
mooier dan het andere. Een van zijn treffers
riep herinneringen op aan Cruijffs eerder
beschreven goal tegen Benfïca: twee man
uitspelen (in Van Bastens geval uitkappen)
en afmaken in de tegengestelde hoek.
Van Basten had, net als de spits Cruijff,
alles. Hij beschikte over techniek en
overzicht, was tweebenig en had, ondanks
een niet al te groot fysiek, veel kracht. Van
Basten was zelfs de betere kopper van de
Vijf jaar na zijn debuut scoorde Marco van Basten
op 31 mei 1987 in zijn afscheidswedstrijd tegen
PEC Zwolle zijn 128ste competitiedoelpunt voor
Ajax.
twee. Net als Cruijff was ook Van Basten
amper van de bal te krijgen. In zijn
Italiaanse periode was hij bovendien steeds
vaker in staat om meedogenloze
tegenstanders met dezelfde wapens te
bestrijden. Van Basten maakte alle soorten
goals. Iedereen zal zich de omhaal tegen
FC Den Bosch blijven herinneren of de lob
tegen Feyenoord tijdens de 8-2 van 1983,
maar Van Basten maakte óók veel
intikkertjes. 'De bal moet erin, dat op de
eerste plaats. Maar als je de keuze hebt
tussen een omhaal, een schot van afstand of
een solo waarin je vijf man op rij passeert,
dan kies ik voor het laatste.'
Ondanks zijn enorme kwaliteiten waakte
Van Basten ervoor om zich op één lijn te
plaatsen met de allergrootsten:
'Ik denk dat ik goed ben als ik volledig
gemotiveerd ben, op scherp sta. Ik heb
echter niet dat niveau dat Pelé had, of
Maradona. Maar ik heb wel de kwaliteiten
die vergelijkbaar zijn met de grote Europese
spelers van dit moment,' zei hij in 1992.
Toch waren de overeenkomsten met Cruijff
Foto: Guus Dubbelman
Het spitsenduo
Bosman en Van
Basten. Bosman moest
Van Basten twee
seizoenen voor laten
gaan als topscorer
(19 resp. 37 goals in
1985-1986, 23 en 31
in 1986-1987), maar
was na Van Bastens
vertrek Ajax'
clubtopscorer met
25 doelpunten in het
seizoen 1987-1988.
ZINE JUNI 2002
Foto: George Verberne
duidelijk. Wat te zeggen van deze uitspraak
van Van Basten: 'Echt onbegrepen voel ik
me niet, maar ik denk weieens sneller dan
een ander.'
Van Basten had een speciale band met
Cruijff. Beiden erkenden eikaars grote
kwaliteiten, maar het gemakzuchtige, dat
het spel van Van Basten soms ook
kenmerkte, leidde regelmatig tot
aanvaringen met zijn leermeester. Binnen
de spelersgroep van Ajax was zijn positie
onomstreden. Van Basten was op jonge
leeftijd reeds aanvoerder. Een chronische
enkelblessure dwong hem in 1995, ondanks
een lange revalidatiepoging, te stoppen met
topvoetbal.
Schaduwspits
In Van Bastens laatste seizoen bij Ajax
maakte een nieuwe topscorer binnen Ajax
zijn entree. Hoewel, aanvankelijk zag niet
iedereen wat in die schuchtere Dennis
Bergkamp, die alleen maar zou kunnen
hardlopen. Johan Cruijff, hij weer, zag het
uiteraard anders en plukte Bergkamp op
zeventienjarige leeftijd uit de A-junioren en
haalde hem bij de A-selectie. Dat Bergkamp
later zou uitgroeien tot een wereldvedette
was toen echter nog niet te bevroeden. Zijn
techniek ging wel steeds meer indruk
maken. En vanaf het moment dat hij achter
de spitsen, als schaduwspits, stond
opgesteld, begon het vele scoren.
Bergkamps positie binnen Ajax werd pas
113
