Ik heb als coach van Ajax een
beperkte tactische vrijheid
Spelconcept
Jarenlang speelde Ajax met drie
verdedigers, een inschuivende
centrumverdediger en vleugelspitsen; het
Ajax-systeem. Samen met Leo Beenhakker
en de rest van zijn technische staf besloot
Adriaanse dit seizoen het Ajax-spelconcept
te veranderen.
Adriaanse: 'Achteraf gezien is de overgang
van 3-4-3 naar 4-3-3 een juiste keuze
geweest. De verdediging was minder
kwetsbaar en als team konden we sterker
opereren. Het past ook beter bij de huidige
spelersgroep. En ik denk dat het veel meer
aansluit op de trends in het hedendaagse
voetbal, zowel nationaal als internationaal.
Leo Beenhakker heeft weieens gezegd dat
Ajax het slachtoffer van zijn eigen speelstijl
is. Van speelstijl veranderen wekt
natuurlijk veel weerstand op binnen de
club. Maar het is niet ten koste gegaan van
het aanvallende spel en van de schoonheid
van het spel. We hebben met het nieuwe
systeem een aantal leuke en aantrekkelijke
wedstrijden gespeeld.
'Ik heb dit seizoen al diverse varianten op
4-3-3 uit de hoge hoed getoverd. Alleen
niet de variant met de fysiek sterke spits,
een lange vent, aangezien ik die dus niet
had. Ik heb het wel een paar keer in de
laatste minuten geprobeerd met Pasanen
voorin, maar dat ging niet goed omdat hij
dat niet gewend is. Met Ibrahimovic heb je
wel zo'n type in huis, die je als zodanig zou
kunnen gebruiken.
'Ik heb als coach van Ajax een beperkte
tactische vrijheid. En terecht. Anders doet
elke trainer wat hem goed dunkt en zitten
er geen rode draad en continuïteit meer in
het spel. Mijn intentie blijft om met
buitenspelers te voetballen. De ene keer
spelen die wat dieper en de andere keer
zakken ze wat meer terug. Of ik speel op
één kant met een diepe buitenspeler en aan
de andere kant met één die wat meer
terugzakt. Als ik bijvoorbeeld Chivu op
linkshalf zet, moet ik met een diepe spits,
een nummer 10 en een rechtbuiten spelen,
zodat Chivu over links door kan komen. Ik
kan me dus voorstellen dat we een keer
zonder linksbuiten spelen. Maar, iedereen
moet wel weten waar hij aan toe is. En met
iedereen bedoel ik de spelers, de trainers en
de supporters. Het grootste goed van Ajax
is een herkenbaar team en een herkenbaar
systeem.'
Mentale weerbaarheid
Adriaanse weet van iedere speler precies
wat zijn technische en tactische kwaliteiten
zijn. Maar dat zijn niet de enige facetten
die een speler tot een topvoetballer maken
of een team tot een topploeg. Behalve
techniek, inzicht, snelheid en kracht, is
mentale weerbaarheid een noodzakelijke
eigenschap.
Adriaanse: 'Deze groep is mentaal erg
kwetsbaar. Ze zijn mentaal nog niet
bestand tegen het hoge
verwachtingspatroon van het grote Ajax-
merk. Want ze moeten het wel waarmaken.
Het is niet een kwestie van leeftijd, het zit
in je karakter.
Je wordt niet van een deceptie mentaal
weerbaar. Het is wel een facet dat je
enigszins kunt trainen. Maar het moet in je
zitten, net als talent. Mentaal weerbaar
word je niet zomaar. Of je moet een cursus
zelfvertrouwen doen in de grotten van de
Jura. Ja, daar worden tegenwoordig zelfs
cursussen voor georganiseerd.
'Het is een groeiproces. Ik heb er zelf nooit
problemen mee gehad. Vanaf mijn
twintigste ben ik mentaal weerbaar. Ik heb
wel tegenslagen gehad. Maar ik wist altijd
terug te knokken. Daar had ik niemand bij
nodig, mijn moeder niet, mijn vader niet.
Ik had puur eergevoel. "Verdomme. Je kan
het. Laat je niet kisten." Zo zit ik nu nog
weieens in de auto: "Kom op, AZ-thuis, we
gaan winnen!" Als het erop aankomt, dan
kun je het en dat moet je naar de jongens
toe uitstralen. Je moet rustig blijven,
duidelijk zijn. Dat is mijn kracht. Ik word
niet nerveus, ik blijf mezelf. Ik zie mensen
om mij heen helemaal nerveus worden. Ik
heb via via van Vierklau moeten vernemen
dat ik deze groep onzeker maak en dat ik
de spanning opvoer. Onzin! De jongens
moeten iets waarmaken wat ze op dat
moment niet kunnen. Dat heeft niets met
spanning te maken. Dat heeft puur met
kwaliteit te maken.'
Houd je rekening met die
karaktereigenschappen bij het opbouwen van
Ajax?
'Bergdolmo heeft karakter, daar heb ik me
niet in vergist. Pasanen ook. Net als
Galasek. Er zijn dus drie positieve karakters
bijgekomen vorig jaar. Ibrahimovic is denk
ik wel een vreemde snuiter, maar hij is
overtuigd van zichzelf. Hij zal buiten het
veld ongetwijfeld weieens in de fout gaan.
In het veld is hij zelfbewust.'
De 'P' van persoonlijkheid
Co Adriaanse is ooit de bedenker geweest
van de term 'TIPS'. Techniek, Inzicht,
Persoonlijkheid en Snelheid, daar moet een
Ajax-speler aan voldoen. Later heeft hij dat
veranderd in PSIT. Eerst persoonlijkheid.
'Persoonlijkheid is het allerbelangrijkste in
het leven. Ook in een relatie. Je kan als
man wel denken: "Ik moet mooi zijn",
maar ik ben er zo langzamerhand achter
dat vrouwen iets anders in mannen
zoeken. Ze zoeken iets dat zij misschien
niet hebben. En dat is persoonlijkheid.
Trouw, eerlijkheid, intelligentie,
evenwichtigheid. Een man moet sterk zijn,
iemand tegen wie ze op kunnen kijken, die
hen kan steunen. Dat zoeken vrouwen in
een man. Ja, en je moet natuurlijk ook niet
afzichtelijk zijn.'
AJAX MAGAZINE JUNI 2001
15
