Uitgever Rob van Zoest van het
kunsthistorisch bureau D'ARTS kan
aanstekelijk vertellen over het fenomeen
boek. In tijden dat het leven wordt beheerst
door Peeds toenemende audio-visuele
elementen, breekt de uitgever een lans voor
het boek. Van Zoest: 'Het boek is een van
de mooiste dragers van informatie. Je hebt
er geen apparaten voor nodig. Alleen je
ogen en je kop. Het boek is en blijft.' Een
andere grote liefde van Van Zoest is Ajax.
Hij is sinds zijn twaalfde lid van de club,
eerst als speler en later bij de Bordjesclub
en de ledenraad. 'Met dit jubileumboek
vind je twee van mijn liefdes in één mooie
combinatie'
Het idee om een speciaal boek over Ajax
uit te geven is niet nieuw. Van Zoest: 'Ik
wilde al langer een groot historisch werk
over Ajax maken. Door tijdgebrek is dit
plan wat in de vergetelheid geraakt. Een
historisch werk betekent voor mij het
maken van analyses. Daarvoor was nu
eigenlijk geen tijd meer. Daarom is gekozen
voor de interview-vorm als historisch
document. Boeken met vooral
documentatie-materiaal zijn er al genoeg.
Evert Vermeer heeft op dat terrein veel
goed werk verricht.'
De kunsthistoricus weet waarover hij praat.
Van Zoest was verantwoordelijk voor de
tentoonstelling Ajax ingelijst (1992, Beurs
van Berlage) en tevens is hij de man achter
het Ajax Museum in de ArenA. Tussen de
inrichting van het museum en de opzet van
het jubileumboek zijn enkele duidelijke
parallellen. Vooral de aandacht voor het
verenigingsleven is een belangrijk
aandachtspunt in het werk van Van Zoest.
'Ajax 1900-2000' moet een eerbetoon
worden aan de noeste werker. Een
hommage aan alle Ajacieden die dag en
nacht voor de club klaar hebben gestaan.
Sinds Ajax de gang naar de beurs heeft
gemaakt, functioneert het eigenlijk niet
meer als traditionele vereniging. De subtitel
van het jubileumboek zou wat Van Zoest
betreft dan ook 'Van het nieuwe Ajax, voor
Met de uitgave van
een boek over Ajax
combineert
kunsthistoricus Rob
van Zoest twee van
zijn liefdes.
het oude' kunnen luiden. Terecht stelt hij
vast dat de huidige NV Ajax is gebouwd op
de fundamenten van de vereniging. Het op
352 pagina's begrote boek (maar dit
zouden er weieens meer kunnen worden,
gezien de reeds beschikbare hoeveelheid
tekst en beeldmateriaal) haakt dan ook
gretig in op het verenigingsleven van Ajax.
Van Zoest, enthousiast: 'Ajax had in 1995
nog een toto- en lottocommissie,
bestaande uit een groep mensen die geld
inzamelden voor de club. In datzelfde jaar
won Ajax nota bene de Champions
League!'
Vier jaar later is Ajax een bedrijf geworden,
met meer dan honderdzesendertig mensen
op de loonlijst. Het verbaast Van Zoest
weieens dat er steeds meer in
bedrijfsmatige termen over zijn club wordt
gesproken. De clubman Van Zoest: 'Ik
hoor mensen bij Ajax af en toe zelfs het
Engelse woord brand (spreek uit 'brent')
noemen. "Ajax is een brand" wordt er dan
gezegd. In vredesnaam, roep dit nou niet te
vaak, want we zijn een club. Een merk is
inwisselbaar, maar een club als Ajax niet.'
Met gevoel voor ironie voegt hij hieraan
toe: 'Voor de oorlog bracht Ajacied Jan de
Boer het alom bekende brandblusmerk
onder de naam Ajax op de markt, met als
doel de "brand" te blussen!'
Papieren reünie
Het jubileumboek kan ruwweg in een
vijfdeling worden opgesplitst. Eén gedeelte
bevat twintig portretten van echte
Ajacieden, de clubmensen. De twintig zijn
afkomstig uit alle geledingen van de
vereniging en worden geportretteerd door
journalist Sytze van der Zee. Het tweede
gedeelte gaat over het voetbal zelf, over de
successen. Ongeveer vijfendertig spelers
worden geïnterviewd door David Endt. Bij
ieder markant moment in de geschiedenis
van Ajax, wordt een speler uit het
betreffende succesteam aan het woord
gelaten.
Het derde gedeelte is een kroniek vol
opvallende wetenswaardigheden,
opgetekend uit de clubbladen vanaf 1916.
Het vierde gedeelte is een soort papieren
reünie van Ajacieden. Zoveel mogelijk
namen van spelers die ooit lid van de club
zijn geweest, worden in alfabetische
volgorde genoemd. De samenstellers
dachten aanvankelijk een slordige 3.500
namen te kunnen verzamelen, maar
inmiddels zijn er al zesduizend namen
AJAX MAGAZINE JANUARI 2000
