Honderd
ideeën
Ze zijn niet talrijk, maar er zijn momenten waarop ik stilletjes kan
zitten mijmeren. Bijvoorbeeld over het eeuwfeest van onze club.
Het is mooi om de fantasie de ruimte te geven en je eigen invulling
te geven aan het historische moment waarop de club de
honderdjarige leeftijd bereikt. Wij zullen er bij zijn en dat is heel
bijzonder. Vuurwerk boven de ArenA, een processie langs de
inmiddels bouwrijp gemaakte grond van de Meer, een dankwoord
bij de plek waar eens Voorland lag. Dan weer terug naar het
nieuwe huis en naar de nieuwe broedplaats.
Het valt mij moeilijk mij voor te stellen hoe Amsterdam 'voelde' in
het jaar 1900. Ja, er bestaan genoeg foto's van de stad maar het valt
mij moeilijk zichtbare sfeer concreet te vertalen. Het is in deze tijd
van voetbalverzadiging al lastig om je voor te stellen dat voetbal
een marginale sport was. Je zag ze steeds meer rond 1900, de
voetballers. Maar een nationale bond met zowat een miljoen
leden? Onvoorstelbaar.
In de geschiedschrijving van de club lees ik dat Ajax al bestond
voordat Ajax bestond. Ik bedoel: er werd door scholieren al
gevoetbald onder die elftalnaam maar een vereniging was er nog
niet. De officiële oprichting vond plaats in een café in de
Kalverstraat. Café Oost-Indië, op nummer 2, dus vlak bij de Dam.
Café Oost-Indië bestaat al lang niet meer en dat is heel jammer
want het zou prachtig zijn wanneer wij daar nog eens binnen
konden stappen en de houten vloer als heilige grond konden
wijden met een massaal plengoffer. En met de hulp van
burgemeester en wethouders van Amsterdam zouden wij de
eigenaar van het cafe ervan kunnen overtuigen die houten tafel,
daar in het tweede gedeelte van het etablissement, aan de club af te
staan. De tafel is zichtbaar oud maar hij is nog sterk. Aan die tafel
zat op 18 maart 1900 het groepje oprichters van een nieuwe club
bijeen. De oprichting was snel beklonken want er was gedegen
voorarbeid verricht. Na het zwierig plaatsen van handtekeningen
op een oprichtingsacte was het tijd om het glas te heffen. En dat
werd meerdere malen gedaan.
Helaas, geen Café Oost-Indië, helaas, geen tafel en dus ook geen
reliek zoals ze dat bij Juventus wel hebben. La Juve is een paar
jaartjes ouder dan onze club en bij haar honderdjarig bestaan
kreeg de club van de Gemeente Turijn de
houten stadsbank geschonken die aan het
plantsoen voor het Lyceum Gimnasio
d'Azeglio stond. Op en rond die bank
hadden de leerlingen van de op één na
hoogste klas van het lyceum besloten om
hun club op te richten, Juventus. Nu staat
COLUMN
door David Endt
die authentieke Turijnse stadsbank in de hal van het hoofdgebouw
van de club. Het moet een aparte sensatie zijn om eventjes op dat
bankje te gaan zitten.
In plaats van een tafel te roven kunnen wij misschien iets
toevoegen aan de gevel van Kalverstraat 2. Een plaquette, een
herinneringsschild. Een door een kunstenaar vervaardigd bord
waarop aan de voorbijganger duidelijk wordt gemaakt dat dit niet
zomaar een plek in de stad is. Hier kreeg Ajax gestalte. Hier ligt de
basis van een instituut.
Het ene idee provoceert het andere. Vanaf 18 maart 2000 wordt
onder auspiciën van de VVV Amsterdam een Ajax-fietsroute
uitgestippeld. Met een bijbehorend boekje (fraai geïllustreerd)
kunnen door de wol geverfde Ajacieden, supporters van binnen en
buiten Mokum en moedige buitenlandse toeristen een tocht
maken langs Beroemde Ajax Plekken in de stad. Het zal u niet
verbazen dat de start plaatsvindt vanaf Kalverstraat nummer 2.
Trek er gerust drie uur voor uit want we rijden vanaf het centrum
naar west, naar oost, naar zuid en naar noord. Een aantal bakens
in de Ajax-historie kan ik reeds ontsluieren: het gebouw van de
voormalige HBS aan de Weteringschans waar inventieve
scholieren van voor de laatste eeuwwisseling op het idee kwamen
een voetbalclub op te richten, langs het Leidseplein waar vanaf het
Schouwburg-bordes Ajax-gejuïch klinkt. Verder, verder, naar het
Balhoa-plein in west waar Frank Rijkaard en Tarik Oulida als
jonge ventjes tegen een bal aanschopten. Vergeet niet het begin
van de Willemsparkweg, waar het oudste en nog niet officieel
opgerichte Ajax zijn wedstrijden speelde. Door naar het zo fraai
gerestaureerde Olympisch stadion waar men wordt uitgenodigd
een 'Stadion en Ajax'-foto- en videotentoonstelling te bekijken.
Van west naar oost. Hier, op het Hygieaplein ging Rinus Michels
ter kleuterschool, daar, in de Transvaalbuurt, voetbalde Piet
Keizer op straat. We komen in de Watergraafsmeer. Hier vinden
we een grote hoeveelheid aan bakens. De Copernicusstraat waar
Jack Reynolds jarenlang woonde, iets verderop aan het
Galileïplantsoen woonde Louis van Gaal. Ook dichtbij ligt de
Johannes van der Waalsstraat. Een keurig bordje bij nummer 19
wijst erop dat ooit hier het mooie houten stadion van Ajax lag, het
stadion waar in de jaren dertig Ajax een gouden bloeiperiode
kende. Fietsen, fietsen naar Betondorp dat tegenover het
afgegraven land ligt. Niet naar links kijken, alleen maar ruiken: de
geur van overwinning dampt nog steeds omhoog. Wel rechtsaf
slaan. Geboorte- en groeigrond van JC. Verderop ratelt lijn 9.
Duizenden Ajaciedjes in de dop en honderdduizenden supporters
sprongen hier van de treeplank om zich naar het stadion te
reppen. Naar noord! Van achter het Centraal Station (waar Ajax
in 1967 uit Enschede arriveerde met de elfde landstitel in zijn
bagage) nemen we de pont over het IJ. Met de fiets aan de hand
lezen we in de handleiding waar wij naar toegaan. Niet ver van de
landingsplaats zullen we de plek vinden
waar Ajax tussen 1901 en 1907 zijn terrein
had. Noord, ook het land van Davids, land
van Kluivert, land van Melchiot.
Terug naar de Kalverstraat. Onderweg
hebben honderd gedachten en honderd
eeuwfeest-ideeën meegefietst.
AJAX MAGAZINE NOVEMBER 1999
