De Europa Cup 1
Een mengelmoes van
keramiekvormen
In de rubriek Museumstukken worden voorwerpen belicht die er om een of
andere reden uitspringen. Deze keer is dat een trofee die alleen is voorbehouden
aan de sterksten: de Europa Cup 1Ajax bezit er vier van: één echte en drie
kopieën. Ze zijn alle te bewonderen op de eerste verdieping van het museum.
De eerste keer dat er zich in Nederland een
Europa Cup bevond, was op 2 mei 1962. In
het Olympisch stadion in Amsterdam werd
toen de zevende Europa-Cup-1-finale
gespeeld, tussen Real Madrid en Benfica.
De Spanjaarden hadden al vijf Europa
Cups in de prijzenkast staan, maar waren
inmiddels een wat bedaagde ploeg, met
oude sterren als Feren^ Puskas, Alfredo di
Stefano en Gento. Benfica daarentegen zat
boordevol nog jonge talenten, zoals
Eusebio, Coluna en Simoes.
De wedstrijd verliep sensationeel. Real
Madrid kwam twee maal op een
voorsprong, maar Benfica maakte die
even zo vele malen ongedaan. Uiteindelijk
wonnen de Portugezen met 5-3 en
mochten zij de beker mee naar Lissabon
nemen.
De tweede keer dat de Europa Cup 1
Nederland aandeed was zeven jaar later en
ditmaal bleef hij er vier jaar, eerst bij
Feyenoord, in 1970, en daarna, van 1971
tot 1974, bij Ajax. De cup zag er alleen
anders uit: groter, breder en met twee
reusachtige oren. Nadat de oorspronkelijke
beker namelijk in 1966 aan Real Madrid
was overhandigd, besloot de toenmalige
secretaris-generaal van de UEFA, Hans
Bangerter, een nieuw ontwerp te laten
MUSEUMSTUKKEN
door Carel Berenschot
maken. Hij wendde zich hiervoor tot een
specialist in het Zwitserse Bern.
'Ik was nog een jonge goudsmid,' vertelt
Jürg Stadelmann. 'Ik herinner mij dat mijn
vader en ik naar het kantoor van Hans
Bangerter gingen en daar de vloer bedekten
met verschillende ontwerpen. Bangerter
bekeek ze en gaf er meteen commentaar
op, zoals: "De Bulgaren vinden de voet van
deze beker leuk, maar de Italianen hebben
het liefst de bovenkant van die beker daar,
terwijl de Duitsers juist die andere willen
hebben." We waren het met elkaar eens
dat we een klassiek ontwerp wilden, maar
verder werd de beker uiteindelijk als een
i puzzel in elkaar gezet. Een stukje van het
ene ontwerp, een partje van een andere
tekening, en ga zo maar door. Een
edelsmid wil iets moois te maken, als het
even kan een echt kunstwerk, maar wat
hier uitkwam was een mengelmoes van
keramiekvormen en eigenlijk een
wanproduct. Toch vind ik het een mooie
cup en ik denk dat iedere voetballiefhebber
ervan houdt.'
Amfora
Als gezegd is de basisvorm van de beker
klassiek. Daarmee sluit hij aan op een lange
artistieke traditie, die teruggaat tot de
amfora, een langwerpige hoge vaas met een
grote buik. Amfora's fungeerden ten tijde
van de Grieken al als sporttrofee,
206
AJAX MAGAZINE JUNI 1999
