Het contrast tussen
heden en verleden
Pt VISIE VAN JAN WOMTERS
Nostalgie is voor mensen met een goede smaak. Het is de charmantste uitweg uit
een moeilijke situatie. De erewedstrijd voor Johan Cruijff was goed getimed. Ajax
maakt niet het beste seizoen door uit de historie, maar de supporters konden
opnieuw trots zijn op hun club. Het verleden is een troost. Het is de moeder die
je optilt en een kusje geeft op je geschaafde knie. Over.
Sommige herinneringen waren soepel en
ongeschonden; andere hadden aan gewicht
gewonnen. Maar het waren stuk voor stuk
monumenten van glorie. Zoals ze op de
groepsfoto gingen waren ze de kleuren van
zwart-wit.
Daar, in de ArenA die ze nooit bespeelden,
zetten ze voet aan de grond.
En natuurlijk draaide het in eerste instantie
om de Nummer 14. Maar zoals ook toen,
liet hij nu weer alle anderen schitteren.
Iedereen was weer meer dan zichzelf. De
magie herleefde in een broederschap die
misschien alleen in haar tegendeel een
verleden kent. Cruijff kon door een
conflict altijd iedereen op scherp zetten.
Nu deed hij het anders, door een mildheid
en een liefde die even bovennatuurlijk
aandeden als zijn ongekende vakmanschap
van vroeger.
Maar in een periode waarin alles tegenzit -
of bijna alles - kan het succes uit het
verleden ook hinderlijk in de weg zitten.
'Dat zou zo zijn,' zegt Jan Wouters, 'als
men het verleden idealiseert. Maar volgens
mij is dat niet zo. Nostalgie is toch iets
anders dan idealiseren. Dat is het idee dat
vroeger alles beter was. Soms is die
gedachte er ook wel eens bij mij. Maar dat
kwam ook doordat het toen allemaal
nieuw was. We hadden daarvoor nog geen
successen gehad. Het was bijna vanuit het
niets dat die gouden generatie er was. Alles
was nog veel onbekender. Ajax was een
door Raymond Bouwman
foto's Louis van de Vuurst
voetbalclub die in bijna niets verschilde
van iedere andere voetbalclub. Alleen
liepen hier toen opeens allemaal geweldige
voetballers rond. En als je dan terugdenkt
aan die tijd, dan besef je hoe bijzonder het
allemaal was. Het was het eerste succes.
Ook daarom krijgt het iets legendarisch.
Maar vanaf die periode houdt iedereen elk
jaar rekening met nieuw succes. De
verwachtingen zijn veel hoger geworden.
En als het succes er dan inderdaad komt, is
er nauwelijks nog verbazing. Bij het
moderne Ajax komt daar ook nog bij dat
de club een bedrijf is geworden. Het gevoel
dat supporters met hun club hebben, is
daardoor waarschijnlijk ook wel wat
veranderd. De herinneringen aan het
vroegere Ajax zijn ook de herinneringen
aan de vroegere tijd. Op het moment dat
bijna alle spelers van die herinneringen
weer bij elkaar zijn, en ze weer op het veld
staan, een balletje trappen en zwaaien naar
het publiek, dan moet je wel heel
ongevoelig zijn als dat je niets doet.'
Back to the future
Wouters genoot met volle teugen. Zeker
ook omdat hij nu tussen die spelers stond
mee te voetballen, die ook hij voor een
AJAX MAGAZINE MEI 1999