schermpersoonlijkheden. Zoals Mies Bouwman, Koos Postema of Berend Boudewijn dat vroeger waren, en zoals Sonja Barend, Paul de Leeuw en Paul Witteman dat nu zijn. Stom spel Toch: de filosoof die zei Tk denk dus ik besta' is ingehaald door de mediakundige die zegt Tk ben op tv dus ik besta'. Televisie is heilig, wie op televisie verschijnt zalig. Nee, zegt Spijkerman. De heiligverklaring van het medium is het gevolg van kijkcijferneurosen waaraan de commerciële omroepen lijden. Bij 'zijn' publieke VARA valt het allemaal nogal mee. 'De kijkcijferdwang bij de publieke omroep is wat minder knellend. Toen Paul de Leeuw voor het eerst op tv kwam, keken er nauwelijks mensen. Bij een commerciële omroep was hij onmiddellijk afgevoerd. Toen ik vier jaar terug met Spijkers begon, had ik ook niet veel kijkers. We konden rustig werken aan verbeteringen. Bij de commerciëlen krijg je die kans niet. Er moet gescoord worden.' Als hij een nieuw programma bedenkt, wil Spijkerman niet stilstaan bij de vraag hoe hij zoveel mogelijk luisteraars of kijkers kan binden. 'Ik maak programma's die ik leuk vind om te maken.' Opeens, zegt hij, was De Steen- Beenshow populair op de radio, net als Spijkers met Koppen. Op tv werden Spijkers en Kopspijkers hits. Zomaar. En nu is Spijkertijd het best bekeken en hoogst gewaardeerde programma van de VARA. 'Een stommer, simpeler spel kun je niet bedenken. Twee hamers, twee spijkers en een blok hout. Geen zoemers, bellen, lichteffecten en moeilijke regels. En er valt niet eens wat te winnen. Tegelijkertijd zendt SBS6 Weekend Miljonairs uit. Ik heb drie keer zoveel kijkers. Het bewijs dat mensen niet zijn geïnteresseerd in grote prijzen, maar in een aardig programma. Wat Spijkertijd leuk maakt zijn de gasten en de presentator. Ik weet dat niet iedere presentator dit programma kan doen. Ik zit er als cabaretier, ik zorg ervoor dat er grappen worden gemaakt.' Een witte raaf boven een troosteloze hoop bagger? Nou goed, zegt Spijkerman, een broedplaats van nieuwe, verfrissende ideeën is Hilversum inderdaad niet. De ene omroep plagieert schaamteloos een schijnbaar succesje van de ander. En anders valt er altijd nog wel in het buitenland een aardig ideetje op te pikken. 'Misschien is dat wel kenmerkend voor Paul de Leeuw of mijzelf. Wij zullen altijd onze eigen programma's en formules bedenken. Mijn theaterachtergrond helpt me daarbij; in het theater was ik niet anders gewend.' Zonder voetbal geen tv. Maar ook: zonder tv geen voetbal. Dankzij de tv, zegt Spijkerman, verdienen de clubs nog wat geld, waardoor niet alle Nederlandse spelers in het buitenland voetballen. Neemt niet weg dat de tv daarvoor veel heeft gevraagd. 'Ik word er gek van dat de tv bepaalt dat er op dinsdag of donderdag wordt gespeeld. Kletskoek dat burgemeesters daar iets mee te maken hebben.' SBS6 heeft zijn zegen als het Excelsior tegen Veendam uitzendt. Voor zijn part brengen ze live de training van Kozakken Boys. Maar: 'Je brengt toch alleen het beste op tv? Het is te veel, veel en veel te veel. In Nederland hebben we acht netten. Acht netten! We herbergen niet eens genoeg talent voor twee zenders.' Tegen de overdaad waarschuwen of protesteren heeft geen zin, zegt hij. 'Je houdt het niet tegen. Het is niet meer terug te draaien. Zodra iemand beslist dat het anders moet, staat een ander op die roept: dan doe ik het wel. Het moet zijn natuurlijke verloop hebben. Sanex, Spaarselect en weet ik wie beginnen met commerciële schaatsploegen. Over twee jaar komen die bedrijven erachter dat er, behalve door een verdwaalde Japanner en een hobbyist uit Canada, alleen in Nederland wordt geschaatst. Die ploegen worden opgeheven en de schaatsers komen weer terug bij de bond. Klaar is Kees. Zulke dingen moet je niet van bovenaf regelen en vastleggen.' Not amused Vanuit zijn vroege jeugd naar zijn cabarettijd en nu de voormalige arbeidersomroep loopt een lijn. Een rode. Onlangs nog, bij de recente stakings- en stiptheidsacties van de Hilversumse omroepmedewerkers, besefte hij te behoren tot de 'verworpenen der aarde'. Spijkerman, opgenomen in het groepje welgestelden met een contract buiten de omroep-CAO om, toonde zich solidair met de actievoerders. Door het beeld binnen de zendtijd van zijn programma op zwart te draaien, wilde hij steun betuigen. De directie van de VARA was not amused en knipte het zwart er, buiten zijn medeweten, weer uit. Op die momenten wil Spijkerman ('Zijn ze nu helemaal belazerd!?') nog wel eens buiten zichzelf treden. Voor de rest zijn de allerscherpste randjes van zijn linkse levensgevoel er ook wel af. 'Ik vind nog steeds dat ik het moet opnemen voor de zwakkeren in de samenleving, ik vind nog steeds dat er solidariteit moet bestaan. In die zin voel ik me aangetrokken tot de linkerkant van de samenleving. Meer Groen Links dan de WD zeg maar. Op de PvdA ben ik vier jaar terug totaal afgeknapt. Schandelijk zoals die partij haar sociale gezicht te grabbel heeft gegooid. Maar de strijd tussen links en rechts, zo typerend voor de jaren zeventig, is voorbij. Links en rechts zijn samengekomen in paars. Een lelijker kleur bestaat niet. Er klopt niets van. Als je het rood van de PvdA mengt met het blauw van de WD en het groen van D66, krijg je geen paars. Het geeft een nare bruine kleur. Alles bij paars is afgestemd op compromissen. Voor ons cabaretiers is er geen lol aan paars te beleven. Welke politici vallen nu op? Hooguit nog een paar WD'ers. Erica AJAX MAGAZINE MEI 1999 227

AJAX ARCHIEF

Magazine (1987-2007) | 1999 | | pagina 227