Spijkerschrift
'Hij was een goede onderwijzer': nee, zoiets mocht niet op zijn graf staan. Van de
ene op de andere dag verruilde Jack Spijkerman het podium van de klas voor dat
van het theater. Grappen maken en op zoek naar grenzen 'die in je hoofd zitten'.
Lollig doen over Erica Terpstra en Bovenkarspel is 'not done'; Jomanda en prinses
Irene mogen publiekelijk in de gehaktmolen. En de paus uit Rome helemaal. 'Hij
begon toch!?' Bewijsdrang, 'ja, ook ijdelheid', bracht Spijkerman succes op radio
en tv. Zonder vooropgezette bedoelingen is hij nu het kijkcijferkanon van de
VARA. Een linkse jongen weet hoe Heinz Stuy geen hete kroketten maar zoetzure
augurken uit de lucht plukte.
De cabaretier is een1 clubjesmens'. Heeft
Jack Spijkerman (presentator, performer,
anchorman, journalist, voormalig
Onderwijzer en leraar) eenmaal een clubje
mensen om zich heen, dan moet dat clubje
een clubje blijven. Slot op de pot. Zo ging
het vroeger, toen hij als onderwijzer voor
de klas stond. Zo ging het daarna als
cabaretier, bij de groep Dubbel en Dwars.
Zo gaat het nu, als programmamaker bij de
VARA. 'Werk ik eenmaal met een ploeg
mensen, dan wil ik dat zo houden. Als een
ander erbij komt, ben ik doodsbang dat het
nooit zo leuk wordt zoals het was.'
Als onderwijzer op de basisschool begon
hij aan ieder jaar met tegenzin. 'De nieuwe
klas bestond uit louter zeikerds in
vergelijking met de vorige klas. Na twee
maanden was dat gevoel over. En dan had
ik het weer net zo naar m'n zin als het jaar
ervoor.' Met Dubbel en Dwars trad hij
twaalfeneenhalf jaar op kriskras door
Nederland, met twaalfeneenhalf jaar
dezelfde mensen om zich heen. En nog
steeds zien ze elkaar, met als doel de
jongenslol van toen voort te zetten. Vanaf
1982 werkt hij voor de VARA. Hij is er niet
mee getrouwd, niettemin voelt hij zich
'helemaal thuis' bij de voormalige
socialistische omroepvereniging. Vanaf dat
benieuwd hoeveel mensen er over twee jaar
nog zitten als Ajax niet bij de eerste twee in
de competitie eindigt.' Spijkerman wel -
daarvoor is hij te dol op 'het spelletje'.
Behoudzuchtig? Nee, dat niet. De geest
moet waaien, veranderingen moeten er
zijn, het leven is een uitdaging. Nooit
langer dan een paar jaar op één school
gestaan. En na elf jaar onderwijs, besloot
hij van de ene op de andere dag eruit te
stappen. Om op het toneel te staan, om
radio en tv te maken, om een boek te
schrijven. Hoongelach was zijn deel. Maar
het vooruitzicht benauwde dat er later op
zijn graf zou staan Hij was een goede
onderwijzer'Ik was ervan overtuigd dat
het leven me meer bood. Iedereen zei: je
bent gek; je kent niemand in die wereld, je
hebt geen opleiding. Ik wilde het vijf jaar
doen. Jammer, als het zou mislukken.
Maar dan had ik het in ieder geval
geprobeerd. Ik kwam veel in theaters. Ik
door Rik Planting
foto's Wanda Tuerlinckx
hij twaalf jaar terug in Amsterdam kwam
wonen, gaat hij regelmatig naar Ajax. Sinds
1996 volgt hij iedere thuiswedstrijd. 'Ik ben
dat ik af en toe leuk ben en wil dat laten
zien aan een publiek. Als ik de rapporten
op school ondertekende, zei ik altijd tegen
m'n leerlingen: deze handtekening is van
iemand van wie jullie later nog eens zullen
horen.'
AJAX MAGAZINE MEI 1999
