Gered ge
Enige tijd geleden ontving ik een verzoek van de Stichting Gered
Gereedschap. Gered Gereedschap verzamelt, inderdaad,
gereedschap dat voor hergebruik naar derdewereldlanden wordt
verstuurd. Het blijft niet bij het zenden van de materialen, maar er
wordt ook daadwerkelijk op toegezien dat de spullen een juiste
bestemming vinden. Vorig jaar ging er een zending oud maar nog
bruikbaar gereedschap naar een project in Zuid-Afrika en bij een
officiële bijeenkomst voor de verscheping naar Zuid-Afrika was
onze Benedict Saul McCarthy aanwezig om het moment extra
gestalte te geven.
COLUMN
door David Endt
Het verzoek van Gered Gereedschap aan Ajax betrof niet het
afstaan van hamers, bijlen, vijlen, schroevendraaiers, zagen en
scharen. Al zal met name het terreinpersoneel dergelijke spullen
wel om handen hebben, deze zaken vind je bij een voetbalclub
vooral in figuurlijke staat. De Man met de Hamer, De Botte Bijl,
De Schaar. Wat de stichting van Ajax wilde was andersoortig
gereedschap. Voetbalschoenen. Voor hergebruik in de Afrikaanse
binnenlanden? Jongens in Somaliï, Soedan, Congo, Angola en
Zimbabwe die op de sloffen van Danny Blind, Fred Grim, Sunday
Oliseh en Shota Arveladze hun doelpunten maken of ze
voorkomen? Nee, de schoenen (handschoenen konden ook) zijn
bestemd voor een veiling waarvan de opbrengst wordt gebruikt
voor het dekken van andere kosten. Een nobel idee, niets op tegen,
gaan we doen.
Gered Gereedschap zette mij op een ander spoor. Gereedschap, ja,
voetbalschoenen, handschoenen, de materialen van de voetballers,
dat is inderdaad gereedschap. 'De instrumenten', zegt Sjaak Wolfs
tegen iedere bezoeker die zijn schoenen- en ballendomein
betreedt. Mooie instrumenten zijn het, mooi gereedschap. Maar
van de waarde van de schoonheid ervan ben je je vaak niet
bewust... Zoals er nu met spijt wordt gedacht aan de Ajax-
materialen die in de loop der tientallen jaren verloren zijn gegaan,
zo zal over zestig jaar met spijt worden teruggedacht aan de de
voetbalschoenen, de ballenpomp, het tactische bord en het
notitieboekje van de coach uit 1998, de van het staal
zwartgeworden noppenkist van Wolfs. Waar zijn die gebleven?
Zouden er nog Ajacieden zijn die dat gereedschap hebben
bewaard? Met moeite zal de opvolger van museumdirecteur Thijs
Lindeman hier en daar wat weten op te duiken. Wie weet reageert
mijn dan flink op leeftijd zijnde dochter wel op de in het
cybermagazine geplaatste noodkreet met het paar kicksen van Jan
Wouters uit 1990. Die had haar reeds lang overleden vader op
zolder liggen, net als een paar bijna vergane handschoenen van
Piet Schrijvers en de rechter Adidas-schoen van Jari Litmanen die
verantwoordelijk was voor een hattrick tegen Besiktas.
Gereedschappen, die nu nog als slechts praktisch waardevol
worden gezien, worden memorabilia en van memorabilia worden
ze museumstukken. 'Speelden ze daaropV zullen de mensen
zeggen.
Uren heb ik onder de vochtige huid van de Reynoldstribune lopen
zoeken naar de magnifiek mooie letters die werden gebruikt om de
naam AJAX en die van de tegenstander in de rails van het
scorebord aan de Stadszijde te schuiven. Echt geweldige letters
waren dat. Prachtig van vorm. Ik houd op verschillende manieren
van letters, maar die letters van het Ajax-scorebord... Dat was nog
eens gereedschap! Het waren letters in de stijl van de
Amsterdamse School. Evenwichtig en ongemerkt spannend en zo
uitstekend passend bij het stadion dat ook elementen van die
architectonische stroming bevatte. Bij de opgangen kwamen die
letters terug. Wie heeft ooit bepaald dat juist die letters werden
gebruikt? Daar is goed en met letterliefde over nagedacht. En wie
waren de mannen die de letters op het bord schoven? Wie waren
die mannen (dikke wollen jassen in de winter, hemdsmouwen in
de zomer, een pet met in gouden letters Ajax) die de letters als
instrumenten optilden en met dat gereedschap de naam van
Rapid JC, Alkmaar of Blauw Wit of zelfs, met een speciaal gevoel
van spanning, Feijenoord opbouwden? Maar vooral, waar waren
die letters gebleven? Onder de Reynoldstribune lag van alles. Maar
niet de letters. Weg. Had ik ze gevonden, ik zou mijn vingertoppen
langs de lijnen van de letters laten wandelen om de vorm door
mijn handen, mijn schouders en mijn borst in mijn hart op te
nemen. Verloren droom. Zijn ze aan een ijzerverwerkend bedrijf
afgestaan, zijn ze op een schroothoop beland? Het doet pijn om te
beseffen dat ze voor altijd weg zijn. Ik betrap mij erop dat ik die
letters zoek. Op oude wedstrijdbeelden. En wanneer ik ze ontdek,
soms slechts een gedeelte van een naam, dan geniet ik van die foto.
Om de letters, om dat toen zo vanzelfsprekende maar nu betreurde
gereedschap. Verloren Gereedschap.
AJAX MAGAZINE DECEMBER 1998
