vele aanvragen ervoor werden afgewezen.
Gedurende de laatste oorlogsjaren moest
men steeds meer in het werk stellen om de
elftallen volledig in het veld te brengen.
Vervoersproblemen
Ook de problemen met het vervoer van en
naar de wedstrijden namen steeds meer
toe. Al in 1942 was het behelpen met de
vervoersmogelijkheden. Toen Ajacied Ko
Loois dat jaar in Den Bosch een been brak
moest hij gedurende anderhalf uur in een
veewagen vervoerd worden voordat hij in
Amsterdam naar een dokter kon. Zijn
medespelers stonden in de wagon in een
kring om hem heen om hem te
beschermen tegen de drukke menigte.
Nadat bussen door benzine- en houtgebrek
niet meer konden rijden, werden ook de
tramdiensten steeds verder beperkt. Vanaf
12 december 1943 werd het tramvervoer in
Amsterdam op zondag stopgezet. Als
gevolg hiervan moesten de voetballers en
supporters soms vele kilometers fietsen of
lopen naar het stadion. Om hun tegemoet
te komen schrapte de NVB alle wedstrijden
vóór elf uur.
Na het stopzetten van het tramvervoer
brachten ook paard en wagen in sommige
gevallen uitkomst voor het vervoer van de
spelers. Ajax zette zowel bij uit- als bij
thuiswedstrijden paard en wagen in. Bij
uitwedstrijden kostte dit echter veel extra
tijd en kracht. Wanneer er thuis gespeeld
werd, liepen de spelers op zondagmorgen
naar de Overtoom, waar de wagen
klaarstond voor een rit naar de Meer.
Doordat er geen telefonische verbindingen
meer waren, was het onmogelijk om
spelers die zich op het laatste moment
afmeldden, nog te vervangen.
Om de vele supporters die met de fiets
naar het stadion gingen van dienst te zijn,
werd bij de ingang Stadzijde op het
Ajaxterrein een flinke rijwielstalling
ingericht. Het jaarverslag van '43-'44 sprak
van een 'overweldigenden toevloed van
rijwielen op zondagen bij het Ajax-
stadion'. Het zondagse tramverbod was
hier uiteraard een belangrijke oorzaak van.
Het stallen van de fietsen verliep echter
niet geheel probleemloos. Om ook
parkeergelegenheid buiten het terrein te
vinden voor de duizenden fietsen plaatste
Ajax extra stallingen tijdens de wedstrijd
Foto: Collecie Drager
De Volewijckers - HBS op 15 februari
1944. Bij de aanvang ging dat goed, maar
na afloop van de wedstrijd pakte iedereen
zijn fiets zonder het re^u af te geven. In de
drukte werden drie fietsen gestolen. Om
dergelijke tonelen een week later bij de
derby Ajax - Blauw Wit te vermijden,
besloot Ajax een tweede officiële
rijwielstalling open te stellen. Door de vele
razzia's op fietsen verdween deze stalling
aan de Diemenzijde echter weer snel. Voor
de supporters zat er vaak niets anders op
dan hun favoriete voetbalclub lopend te
bezoeken.
Spoorwegstaking
Alle argumenten om het sportleven
doorgang te laten vinden ten spijt werd de
competitie van het seizoen '44-'45 niet
gespeeld. Op 16 september 1944 brak op
verzoek van de Nederlandse regering in
ballingschap in Londen een algehele
spoorwegstaking uit. Deze staking maakte
een einde aan vrijwel alle
communicatiemiddelen en verbindingen.
Als gevolg hiervan werd de Randstad
vrijwel volledig afgesloten van
voedseltransporten en raakten de grote
steden in de strenge winter van 1944-1945
geteisterd door hongersnood.
Op 5 september 1944 besloot het bestuur
van Ajax geen trainingen meer te laten
plaatsvinden om het risico te vermijden
dat mensen uit hoofde van de sport
opgepakt zouden worden. De
voetbalcompetitie, die precies drie weken
later had moeten beginnen, werd 'in
AJAX MAGAZINE DECEMBER 1998
Jack Reynolds terug in Nederland, te midden van
zijn Ajax-discipelen.
verband met de bijzondere
oorlogsomstandigheden' officieel afgelast
door de bezetter. Het moge duidelijk zijn
dat de competitie ook zonder Duits
ingrijpen met geen mogelijkheid gespeeld
had kunnen worden. Daarvoor zagen
voetballers, bestuursleden en publiek zich
gesteld voor te grote levensproblemen.
Weer voetballen
'Toen dan eindelijk de bevrijding kwam,
was het wel heel merkwaardig hoe onze
verzwakte, vermagerde voetballers al heel
gauw hun sport gingen hervatten. Daarbij
bleek dat men zich op verbluffend snelle
wijze van de harde klappen had hersteld,'
aldus een typering van de voetbalwereld in
de naoorlogse pers.
Direct na de bevrijding zou de bal dus weer
rollen, alhoewel de gevolgen van de
hongerwinter en de materiaalschaarste nog
duidelijk merkbaar waren in het hele land.
Nederland had zware materiële schade
opgelopen en het naoorlogse
overheidsbeleid stond in het teken van
wederopbouw. Het voedseltekort speelde
vooral de stedelijke gebieden parten.
Toch waren de voetballers direct na de
oorlog zeer gretig om de draad van hun
sportbeoefening weer op te pakken. De
meeste voetbalclubs stonden niet lang stil
bij het oorlogsverleden en stelden het
belang van de voortzetting van hun sport
193
- -
