lTolV^tn JeU^Èiïll0lk «8 y^^o^.Seciaiï
J£S Janbr: «8.
S ^S.^dfefffe6?.??6!? niii'
Aan het bestuur, AJAX.
.j?. Michael van Praag,
Arena stadion. Amsterdam.
Nederland.
Leon Greenman O.B.E.
12 Ingleby Road
Ilford
Essex
1G1 4RY
(0181) 554 0580
Met ACHiMiHG voor '7T)I IIUJAL.
29-7-98
Geachte Heer,
in» het T°^ende mocht van interesse zijn voor
oude e;1 leden van. P.C.AJAX.al is het lang geleden.
Het de inval van de Nzis in Nederland Mei 194-0.werd hetnn^«AiA
het volgende^ 3®en nieuW3 vo03- u^aar wellicht
(profss-iona^ footballer van AJa*
®ezin 3ddi3 -lamel en het gezin van Leon Greenman varen in
d®^r?®P ^sen,ongeveer zeven hónderd, die on 17-18 JarJSrie
u esterhork kamp naar Auschwitz gedeporteerd -werden.
i.3. een reis van zesendertig uur kwamen wil aan in Birk-ano-n
™wen W»4«® -«ataa daar al dlrert veriowS
Slechts vijftig mannen werden geselecteea voor slaven arbeit.
"ff^® en ,k aldaar soo twee maanden doorgebracht,tot de
iS7CAaLr?,-S°eeS in de monfi '™s ee" ailrte ia gezicht,
vexAzA SaSkMleri lk
-k heb Eddie nooit meer gezien,doch bleef hij in mijn gedachten.
IeJ vrattijd geledon werd Sddie Hamel in het H.ï.H.
liijn brief aan dit blad kreeg ik geen gehoor.
l'd^ln^ïr^eS?^ h6bben h6t overleefd>Leon Borstrede uit
jwdie Hamle was van -Amerikaans mtireioWvow
- i _T U vA
met vriendelijke groeten ,e success gewenst voor Aiam
Leon Gr;
Auschwitz 3urvivor 98288,
bekend over de lotgevallen van deze twee
joodse oud-spelers van Ajax.
Enkele maanden geleden ontving het Ajax-
bestuur echter een brief uit Engeland, met
daarin informatie over de laatste weken
van het leven van Eddy Hamel.
Briefschrijver Leon Greenman was evenals
de familie Hamel in 1943 gedeporteerd
naar het Poolse concentratiekamp
Birkenau. Onder deze ellendige
omstandigheden raakten de twee bevriend.
Hamel vond echter spoedig de dood in de
gaskamers, terwijl de Nederlands/Engelse
Greenman in totaal vijf kampen
overleefde. Zijn herinneringen aan Eddy
Hamel zijn, compleet met Engelse termen
tussendoor, hierbij afgedrukt als eerbetoon
aan de oud-Ajacied.
Nadat Ajax-archivaris Wim Schoevaart als
reactie op dit schrijven een brief met een
presentatiegids en enkele elftalfoto's van
Eddy Hamel opgestuurd had, ontving hij
een tweede brief van de heer Greenman.
De tekst ervan luidt als volgt:
Geachte heer Schoevaart,
Met deze wil ik u hartelijk bedanken voor de
presentatiegids en de fotokopieën van nooit
te vergeten Eddy Hamel. Ik las eerst uw
kaart, vervolgens pagina 44 en keek direct
naar de foto van Eddy Hamel, het gezicht
dat ik niet kan vergeten, van rustige
vriendelijkheid en body warmth'.
Birkenau was een groot open veld, het was
januari 1943, veel te koud voor onze jongens
en gevangenen. Wij hebben om warm te
worden eikaars ruggen gewreven met de
handen of met het op en neergaan met de
ruggen. Eddy had een goede circulatie en was
werkelijk warm en ik heb daar zo een beetje
de hevige kou kunnen weg houden.
Eddy's vrouw en twee kinderen en mijn
vrouw en kindje werden enige uren na
aankomst reeds vermoord. Toen der tijd
wisten wij dit niet.
Na zes of zeven weken Birkenau kwam de
lange dag van de Selectie, het sorteren van de
zwakke en nog fitte mannen. Eddy was
eigenlijk niet meer in goede conditie en hij
had een pijnlijk abces in de mond. De
gevangenen stonden naakt in een lange rij en
moesten tussen twee tafels lopen terwijl de
SS'ers hen bekeken. Als de hand, die een pen
of potlood vasthield, naar links ging, was het
de gaskamer. Ging het rechts dan mocht je
nog even blijven leven om slavenwerk te
verrichten totdat het lichaam verzwakte en
naar links werd verwezen.
Eddy stond alfabetisch achter mij; hij had H
en ik had G in de naam. Eddy werd naar
links verwezen en ik heb hem niet meer
gezien.
Van de vijftig slavenarbeiders overleefden er
slechts twee mannen. Dit waren Leon
Borstrock uit Amsterdam en Leon Greenman
uit Rotterdam. Dit van de 700 mensen die
Westerbork hadden verlaten in januari 1943.
Leon Borstrock is enige jaren geleden
De (eerste) brief die Auschwitz-overlevende Leon
Greenman het Ajax-bestuur op 29 juli van dit jaar
schreef.
overleden. Leon Greenman is nu 87 jaar en
is er net nog?
Met respect voor Eddy, en grote dank aan u
en Ajax, bestuur and all,
Leon Greenman,
Auschwitz survivor 98288
Eddy Hamel overleed, 40 jaar oud, op 30
april 1943.
AJAX MAGAZINE OKTOBER 1998
