circusgemeenschap overvalt een dorp voor
een paar dagen om daarna weer verder te
trekken. Pure romantiek. Ieder jaar rond
april bekruipt me een gevoel van heimwee
naar dat rondreizen. Een circusvoorstelling
is een pure, eerlijke deal; in ruil voor een
tientje komen de artiesten langs om wat
trucjes te laten zien. Prachtig als je dat
vergelijkt met de zakelijkheid van een
toneelgezelschap dat op toernee gaat,
waarbij je in een bus stapt, onderweg een
biefstuk met patat krijgt en later je séjour
op je rekening krijgt overgemaakt. Daar is
geen zak aan, dat heeft niets met reizen te
maken.'
Eenenveertig is hij, en met het jaar
verschijnt hij vaker op toneel, tv en film
met zijn imposante 130-plus lijf. Van
Shakespeares Othello tot Huub van der
Lubbes Veldherenvan Bed Breakfast tot
Voor- en Tegenspoed; van De Noorderlingen
(Alex van Warmerdam) tot De Pijnbank
de nieuwe speelfilm van Theo van Gogh,
die in september in première gaat. Alles
vindt hij even mooi om mee te maken,
heerlijk om zoveel af te wisselen.
'Geweldig: bloedserieus toneel en daarna
bezig zijn met flauwekul. De ene film zal
ongetwijfeld beter zijn dan de andere. Ik
maak me er niet al te druk om. De
Pijnbank is voor mij gewoon een
cowboyfilm zoals Sam Peckingpah die
maakt. Alleen speelt het zich nu af op een
kantoor en zijn de cowboys vervangen
door zakenlui die elkaar afmaken.'
Gestileerde flauwekul
Hij weigert meer rollen dan hij aanneemt.
Komt niet omdat hij zo kritisch is, zegt
Wouterse, maar omdat hij alleen wil doen
wat hij leuk vindt. Zodra het woord 'saai'
hem te binnen schiet bij het lezen van
scenario haakt hij af. Liever iets 'ordinairs'
als Temmink, dan te moeten aantreden in
van die 'gestileerde flauwekul' waarin
acteurs worden gebruikt als 'meubelstuk'.
'Ik moet in een film wat te doen krijgen.
Gebeurt dat niet, dan neem ik de rol niet
aan. Ik moet kunnen meedenken; een film
moet op een bepaald moment van mij
worden, ik moet er invloed op kunnen
hebben. Ik heb de pest aan mooifilmerij,
waarbij het drie uur duurt om een deur zo
uit te lichten dat een acteur er goed uit
komt. Sodemieter op zeg, ik ga niet drie
uur wachten om "mooi" door een deur te
stappen. "Mooi" een deur uitkomen is iets
wat een acteur zelf moet doen.'
De tijd is aangebroken, zegt Wouterse, dat
een nieuwe generatie het roer overneemt.
'Weg met die ouwe zooi. De boel moet
worden overgenomen. Een totaal nieuwe
generatie is er klaar voor. Niet alleen
veertigers zoals Paul Ruven, Theo van
Gogh en ikzelf, maar achter ons zit
opnieuw een talentvolle groep jonge
filmers die bezig is een ander soort films te
maken. Lange tijd durfde niemand te
zeggen dat ze niets aan de films van de
arrivés vonden. Nu wel.'
Strijdbaar: Kom maar op. De komende
tien jaar zijn voor ons. Laten wij proberen
films te maken waarvan wij denken dat ze
goed zijn.' Het zijn films als die van de
Amerikaanse regisseur Quentin Tarantino
(Reservoir Dogs, Pulp Fictiondie
Wouterse graag als voorbeeld neemt. Niet
dat die zijn te kopiëren, laat staan te
evenaren, maar er is niets mis met het
'marktgerichte denken' dat aan veel
Amerikaans werk ten grondslag ligt. 'Ik
hoef alleen maar te kijken naar mijn eigen
kijkgedrag. Ik hou van bankroven,
pistolen, cowboys, bad guys. Maak daar
dan een goede film over. Het artistieke
gehalte van een serie als Baantjer is
misschien niet hoog. Maar het speelt zich
af in een leuke wereld en er kijken veel
mensen naar.'
De pleitbezorger van het pretentieloze
amusement? Wouterse stelt de tegenvraag:
wat is nou pretentieloos? Het woord
102
AJAX MAGAZINE AUGUSTUS 1998
