'We leven in een mediacratie. Geldeken is dat een journalist de levens van vele mensen kan bepalen
In de sport wordt de
verslaggever steeds
vaker in een keurslijf
gedwongen. De perschef
eist inzage in het artikel,
buigt zich over de koppen
en verwijdert
provocerende citaten. Als
de journalist niet op de
eisen ingoot, kan hij een
volgend interview
vergeten. "Wont vre
leven niet
democratie,
mediacratie
Het Parool, zaterdag 21 februari 1998
vooraf de geschreven tekst op inhoudelijke
onjuistheden kan nalezen. Bovendien is
een voetballer nooit verplicht om op een
interview-verzoek in te gaan. Hij kan nee
zeggen, al zal de journalist vaak trachten
hem te bewegen toch toe te stemmen. De
sporter kan belang hebben bij een
interview, maar vaker ligt het belang bij de
andere partij. Het is voor een speler
belangrijk om dat te weten en het is even
belangrijk dat de voetballer de afweging
maakt of het geven van een interview
nuttig is of niet.
De koppen
Ajax raadt zijn spelers aan om interviews
voor publicatie te lezen en daar is niets mis
mee. En het raadt zijn spelers ook aan om
te vragen naar de kop die boven het artikel
komt te staan. Een kop bepaalt namelijk
voor een groot deel de invalshoek van
waaruit het verhaal wordt gelezen. Staat er
bijvoorbeeld met vette letters fantastisch,
dan zal de lezer met een heel ander gevoel
aan het verhaal beginnen dan wanneer er
staat: schande. De invloed van de kop is
groot en het is niet voor niets dat het
medium kiest voor een 'pakkende' kop.
Een dergelijke kop trekt de lezer aan, maar
dekt niet altijd de lading van het verhaal.
De geïnterviewde heeft op zijn minst het
recht te weten op welke manier zijn verhaal
wordt gepresenteerd aan het lezerspubliek.
De immuniteit van de verbindende tekst
wordt door de journalist graag als een
onvervreemdbaar recht gezien. Toch
hebben ook verbindende teksten tussen
uitspraken van de geïnterviewde invloed
op het verhaal. Een invloed die gunstig
maar ook ongunstig kan zijn. Door de
interpretatie van de journalist kan de
gesproken tekst van de geïnterviewde via
de verbindende tekst in een bepaald
daglicht worden gesteld. Die verbindende
tekst kan tendentieus zijn, maar er kunnen
ook pertinente onjuistheden in staan. Naar
de buitenwereld toe (in casu de club, het
team) is de speler verantwoordelijk voor
wat er in de krant staat afgedrukt. Dat
maakt het logisch dat hij ervoor wil waken
dat zijn mening onjuist wordt
weergegeven.
De beursgang
Wat is de invloed die de beursgang heeft
op het mediabeleid van Ajax? Dat is een
veelgehoorde vraag vanaf het moment dat
het gerucht de ronde deed dat Ajax een
notering aan de beurs voornemens was.
Een van de belangrijkste gevolgen van de
beursgang is, dat Ajax op financieel terrein
elk half jaar openheid van zaken zal geven.
De cijfers waarnaar journalisten voorheen
moesten gissen en waarvan het achterhalen
een kunst op zich was, zijn nu openbaar.
Ook andere zaken die van invloed kunnen
zijn op de koers van de aandelen Ajax,
zullen duidelijker dan ooit bekend worden
gemaakt. In verhouding tot andere
bedrijven is Ajax al een openhartig bedrijf
dat informatie via persberichten naar
buiten brengt. Bovendien speelt de
belangrijkste activiteit van Ajax, voetbal,
zich in het openbaar af.
Het personeel van Ajax - dus ook de
voetballers, die contractueel aan de club
verbonden zijn - hebben een document
ondertekend waarin zij verklaren geen
beursgevoelige informatie te zullen
verstrekken. Hierin onderscheidt Ajax zich
niet van andere beursgenoteerde bedrijven.
Maar wat is beursgevoelig? Betekent dit dat
de voetballers hun mond houden? Tot
koersgevoelige informatie wordt gerekend
de aan- of verkoop van een belangrijke
speler. Deze dient openbaar te worden
gemaakt zodra de transfer concreet wordt.
Tot koersgevoelige informatie hoort een
zware blessure van een belangrijke speler.
Dit dient via een persbericht direct bekend
te worden gemaakt.
Ook koersgevoelig, maar vanzelfsprekend
openbaar omdat de uitslag publieke
informatie is, zijn beslissende wedstrijden
om kampioenschappen.
De voetballers worden geenszins
monddood gemaakt, maar zij moeten zich
onthouden van het verspreiden van (of
voeding geven aan) geruchten die als
koersgevoelig kunnen worden aangemerkt.
De procedure
Op verzoek van de speler stuurt de
journalist na het interview het resultaat van
zijn schrijfwerk op aan de speler. Die leest
het verhaal na op onvolkomenheden en zo
die er zijn, reageert hij daarop. Het is dus
per se niet zo dat de perschef als censor
optreedt. In de praktijk kan het soms wel
voorkomen dat een speler de perschef
vraagt hem met raad en daad bij te staan.
Het is echter onzin te veronderstellen dat
de perschef stukken redigeert. Zo de club
dat al zou willen, dan is het helemaal
uitgesloten (en praktisch onuitvoerbaar)
dat er invloed op wedstrijdverslagen wordt
uitgeoefend. Dat is even ondenkbaar als
dat de club een analyse van een journalist
zou kunnen of willen censureren.
De perschef is dus niet de persoon die met
een rood potlood door de artikelen gaat,
het is onbestaanbaar dat hij of de club
wedstrijdverslagen zouden willen of
kunnen redigeren. De houding van Ajax
ten opzichte van de media is derhalve veel
genuanceerder en op elementaire punten
ingrijpend anders dan in het artikel van
Het Parool van 21 februari wordt
gesuggereerd.
AJAX MAGAZINE JUNI 1998
