de mensen zoveel voordelen.' Meermalen hebben de Duitsers het Ajax- bestuur voorgesteld een wedstrijd tussen een vertegenwoordiging van de Wehrmacht en Ajax te organiseren. Ajax zou altijd geweigerd hebben. Toen de Duitsers in het begin van de oorlog behalve de kantoren, de sportzaal en het oefenveld ook het hoofdveld wilden confisqueren, weigerde Ajax eveneens. Het lijkt er dus op dat Ajax in een bepaald opzicht pal stond tegenover de bezetter. Er zijn overigens geen onomstotelijke schriftelijke bewijzen. De enige bron is de penningmeester, wijlen Wim Volkers. 'Couleur' Dan is er natuurlijk de naam van Ajax als 'jodenclub'. Dat zou in de oorlog zijn weerslag gehad moeten hebben. Susan Smit toont in haar scriptie met een redelijke mate van waarschijnlijkheid aan dat de club nooit veel joodse leden telde. Wel waren er veel joodse donateurs. In haar slotwoord concludeert Susan Smit: 'De route van de tram naar het Ajax- stadion en de vele joodse toeschouwers hebben de joodse "couleur" van Ajax waarschijnlijk in de hand gewerkt.' In Amsterdam-Oost en in de binnenstad woonden tot in de oorlog veel joden. Vanzelfsprekend had Ajax, residerend in Oost, onder hen veel aanhangers. Supporters van bezoekende clubs kwamen aan op station Weesperpoort en hun route naar de Meer voerde door joodse wijken. Zij kregen zo de indruk dat ze bij 'de joden' op bezoek gingen. Een hardnekkig verschijnsel: de aandacht voor Ajax als club al of niet van oudsher verwant met joodse elementen in de samenleving. Wat is daar toch zo interessant aan? Ook Susan Smit weet het niet. 'Het is het eerste waar iedereen met wie ik over mijn onderwerp aan de praat raak, zoals interviewers, over begint. Wim Schoevaart, de archivaris, zei toen ik hem voor het eerst mijn bedoeling uitlegde: het gaat toch niet weer over dat joodse, hè? Waarom die belangstelling altijd daarvoor? Misschien heeft het iets mysterieus. Iets tragisch. In elk geval heb ik vastgesteld dat Ajax er al in de jaren dertig mee geassocieerd werd.' Over sport hoeft niemand minachtend te doen. Susan Smit: 'Het is een belangrijk maatschappelijk verschijnsel. Het verdient aandacht, gedegen onderzoek. Hoe is de relatie met andere tijdsverschijnselen, hoe gaat men ermee om, wat zijn de verschillen tussen de manieren waarop de sport in de loop van de tijden is beleefd... En wat mijn onderzoek betreft, het was maar een aanzet. Er is veel meer naar boven te halen over dat onderwerp. Mijn doctoraalscriptie was van beperkte omvang, ik had mezelf een halfjaar gegeven.' Voetnoten De bal bleef rollen - Susan heeft al veertig exemplaren aan diverse belangstellenden tegen kostprijs gesleten - heeft alle kenmerken van universitair werk: veel voetnoten, veel obligaat vertoon van degelijkheid en zakelijkheid. Het gaat inhoudelijk over heel wat meer dan hierboven kon worden vermeld, zoals over het dagelijks (club)leven van Ajax, zuiveringen na de oorlog... De inhoud is kortom - en niet alléén door het Ajax- gehalte - alleraardigst en met enige stroomlijning zou het een boekje kunnen worden dat in de Amsterdamse regio kans heeft op goede verkoopcijfers. 202 AJAX MAGAZINE JANUARI 1998

AJAX ARCHIEF

Magazine (1987-2007) | 1998 | | pagina 202