Verliezen als kunst
Aan de zijlijn
door Klaas Vos
Het kan zijn dat als u dit onder ogen krijgt - oh, ellendig vroege
deadline! - elke rechtgeaarde Ajacied met triomf in de blik en de
borst weer wat vooruit, fier als een winnaar door het leven gaat.
Maar nu is er alleen maar droefenis. Ver op achterstand in de
competitie, door Heracles uit het bekertoernooi geknikkerd en met
angst en beven op weg naar Zürich.
Het is al wel heel lang geleden dat het woord verliezen zo'n realiteit
had als dit seizoen.
Op weg gaan naar het stadion met zoveel onzekerheid omtrent de
afloop, dat is wennen voor Ajacieden. Ajacieden weten dit jaar niet
wat hen overkomt. En factoren worden besproken, gewogen en
uitgewisseld. Niet de vreugde over de zoveelste overwinning is het
gesprek van de dag. Maar hoe kan, kon het zover komen? Wat is er
aan de hand? En de een benadrukt het - inderdaad - bizarre aantal
blessures, de ander vindt dat ook, maar wijst op de grasmat. Een
derde zet vraagtekens bij het aankoopbeleid. En weer een ander
zoekt het hogerop: duistere machten zijn in het spel, Ajax wordt
gestraft vanwege de grootheidswaan van Arena en
godenzonengedrag. Noodlot, schuld, toeval of een combinatie van
het een en ander: wie zal het zeggen. Het feit ligt er. En voor mij is
het interessanter wat het bij jezelf doet.
Je kunt woedend worden. Je ervaart het als onrecht. Dit kan en
mag Ajax toch niet overkomen. God is toch een Ajacied, zoals
iemand me eens zei. Waar blijft die dan Je laat je kind toch niet
zo spartelen en aanmodderen?
Je kunt ook kwaad zijn op de spelers: zakkenvullers zijn het, zie je
wel. Ze denken alleen aan zichzelf, clubliefde bestaat niet meer. Ze
denken aan die aantrekkelijke transfer die op ze ligt te wachten.
Kwaad kun je ook zijn op Van Gaal: wat een aankoopbeleid, we
zijn er alleen maar op achteruitgegaan. En hij heeft veel te vroeg
bekend gemaakt dat hij weggaat, dat haalt motivatie weg. En is hij
zelf nog wel gemotiveerd genoeg?
Het zijn begrijpelijke gevoelens. Terecht of niet. Een supporter
heeft ook recht op kankeren. Het hoort er bij. Maar ook collectief
in het stadion middels een striemend fluitconcert of middels
irritant vogelgeluid Klagen de spelers daar ten onrechte over
Voor Langs de Lijn ben ik bezig aan een serie over clubliefde in de
eerste divisie. Ik spreek met supporters van de zogenaamde kleine
clubs dus. Clubs zonder die geschiedenis van triomf, die wij
gewend zijn. Supporters die elk jaar met verliezen als keiharde
waarheid geconfronteerd worden. Die altijd in onzekerheid over
de afloop naar hun 'arena' gaan.
Voor velen is verliezen zelfs gewoner dan winnen. Maar het valt
mij op, dat dat helemaal niet erg gevonden wordt. Natuurlijk, ook
zij willen uiteindelijk winnen, maar verlies is ingecalculeerd.
Sterker nog: steeds hoor ik dat verliezen bij het supporterschap
hoort. Supporterschap is juist die spanning, elke keer weer: gaan
we met drie of nul punten naar huis? En eigenlijk vinden ze Ajax-
(en ook PSV-)supporters maar luxe supporters, verwend en
gemakzuchtig door langdurig succes. En hoor ik: heel veel
supporters van Ajax zijn dat geworden vanwege het succes en niet
om de club zelf. En laten we eerlijk zijn: zullen die er niet bij zijn,
salonsupporters?
In ieder geval: wij zijn niet gewend aan verliezen, meer dan als een
incident. Verliezen is voor ons een kunst, die we moeilijk onder de
knie krijgen. En toch denk ik dat we beter af zijn als we verliezen
als realiteit aanvaarden, niet gelaten, maar als een kerel. Ook al
gaat een heel jaar verloren, Ajax, je club gaat er niet aan. Verlies
hoort bij het leven, ook bij het Ajax-leven blijkbaar. Godenzonen
zijn ook stervelingen. Wie leert wat verliezen is, leert ook weer wat
winnen is. En vanuit die houding klinken er dan geen
fluitconcerten, maar aanmoedigingskoren. Positief tekeergaan als
we voor staan, dat is makkelijk zat. Een niet aflatende
ondersteuning als het niet goed gaat, daarin toont zich de ware
supporter. En wie weet helpt het ook nog, lopen we nu al weer wat
meer recht op en zo niet: volgend jaar beter. Het rood-wit gaat
nooit verloren.
AJAX MAGAZINE JANUARI 1997
227
