ervaring. Over ons wordt meer in termen
van 'jong' en 'collectief gesproken. Dat
wordt dus een heel interessante finale. Het
is leuk om die verschillen te zien in het
internationale voetbal. Duitsers moeten
het veel meer dan wij hebben van fysieke
kracht en snelheid, net als de Engelsen. Als
je dan vraagt waar het voetbal zich echt
goed heeft ontwikkeld, denk ik aan Spanje.
Daar is het voetbal veel beter dan een jaar
of tien geleden. Dankzij Johan Cruijff, veel
clubs hebben zijn voorbeeld gevolgd. Dat
vind ik tegenwoordig een leuke competitie
om te volgen. Toen ik klein was, was ik
helemaal gek van het Braziliaanse voetbal.
Dat kwam door het WK van '82, wat een
schitterend elftal hadden ze daar. Net als in
'86, trouwens. Daarna kwam het
Nederlands elftal er voor mij bij, door het
elftal dat in '88 Europees kampioen werd.
Mooie spelers, modern voetbal. Toen zag
ik voor het eerst dat de Nederlandse
speelwijze goed bij mij zou passen."
De bevestiging kwam later, toen Litmanen
op 19-jarige leeftijd een zwerftocht langs
de Europese voetbalvelden aanving. Jari on
tour. Met eigen ogen wilde de Fin de
werkwijze van verschilende clubs zien, met
eigen voelsprieten wilde hij de leefwijze en
cultuur in verschillende landen ervaren.
Ter lering maar zonder vermaak, want alles
stond in het teken van het bereiken van dat
ene hogere doel: voetballen in het
buitenland. Litmanen trok de Finse grens
over, naar Zweden, waar hij rondneusde en
meetrainde bij Malmö en IFK Göteborg.
Later meerde hij aan bij bij Barcelona, bij
Xamax Neuchatel, AA Gent, Beerschot,
Leeds United, PSV ook, de Eindhovense
club waar hij ironisch genoeg na gewogen
te zijn te licht werd bevonden. Overal sloeg
Jari zijn kamp een dag of tien op, dan trok
hij weer verder. "Op zich een korte tijd,"
zegt hij terugblikkend. "Maar ook in een
korte tijd kun je bepaalde dingen zien en
proeven. Leeds bij voorbeeld is een
prachtige club, met echt een fantastische
voetbalsfeer, maar ik zag meteen dat dat
mijn club niet was. Vanwege het voetbal
dat ze speelden. Ook Neuchatel was een
hele mooie club, dat zou je misschien niet
direct verwachten. Maar in Europa spreekt
het natuurlijk niet erg aan.
Wat dat betreft was Barcelona prachtig.
Begin jaren negentig, dat was hun absolute
toptijd. Als ik daar toen cijfers had moeten
geven, had ik werkelijk alles een tien
gegeven. En ook aan Ajax hield ik zo'n
goed gevoel over. Een ideale voetbalsfeer,
alles gericht op het hoogste resultaat. En
ook Amsterdam sprak me erg aan. Een stad
met voor elk wat wils, waar voor mensen
van alle soorten en maten en met welke
interesses dan ook altijd iets te doen is. Een
vrije sfeer, waar ik me meteen prettig bij
voelde. Ik heb veel geleerd van de mensen
met wie ik opgetrokken ben. Vanuit die
achtergrond begrijp ik jongens als Michael
Reiziger en Edgar Davids ook goed. Voor
mij was het buitenland het grote doel,
omdat er in Finland op voetbalgebied nou
eenmaal weinig eer is te behalen. Maar
voor hen geldt in zeker opzicht hetzelfde
als voor mij, de nieuwsgierigheid om te
kijken hoe het je bij een andere club en in
een andere cultuur vergaat, kijken waar je
grenzen liggen. Zelfde geldt voor Clarence
Seedorf. Heel erg jammer dat hij wegging,
maar zijn keuze begrijp en respecteer ik,
dat is aan ieder voor zich. Ikzelf heb ook
meerdere malen de gelegenheid gehad om
weg te gaan bij Ajax. Maar ik heb de
behoefte nog niet gevoeld, zie mezelf ook
nooit een contract met Ajax verbreken. Ik
voel me hier prima, we spelen heel goed
voetbal in een fijne sfeer, met mensen om
me heen met wie ik goed kan opschieten.
Voetbal is belangrijk voor me, ik zal niet zo
snel geld de doorslag laten geven als ik
voor een keuze kom te staan. Ook ik zal
hier een keer vertrekken, al ben ik daar nu
absoluut niet mee bezig. Misschien speel ik
hier nog wel vele jaren achter elkaar. Maar
ook het buitenland, de andere culturen
trekken me. Daarbij sluit ik niets uit. Ook
een land als Japan trekt me, waarom niet?
Is toch een prachtige ervaring, in een
geheel andere omgeving? Alleen een ander
doel, veel prijzen winnen, is daar
moeilijker te realiseren. En dat is toch de
mooiste combinatie voor mij: veel prijzen
pakken, veel meemaken en veel zien, dat is
wat ik wil."
