Happel-stadion de Europa Cup ziet
winnen van AC Milan, maar ik vind het
ook prachtig als ik onze C2 in Almere, op
een koud en winderig veld in de open
polder, AS '80 met 5-1 zie verslaan. En
natuurlijk gaat het bij de jeugd niet om de
overwinning, althans veel minder dan bij
het eerste, maar om de ontwikkeling van
de spelers. Als je soms jochies van acht of
negen een tegenstander ziet dollen, met de
meest onwaarschijnlijke bewegingen, dan
vergeet je ter plekke hoe de kou van een
zompig veld door je rubber zolen naar
boven aan het kruipen is. Dan geniet je als
voetballiefhebber, word je warm van het
Ajax-gevoel, en heb je bovendien het niet
onprettige idee dat je je werk goed gedaan
hebt."
Ieder jaar stromen er een of twee spelers -
statistisch moet het anderhalve junior zijn
- vanuit de jeugd door naar de A-selectie.
Voor de buitenwacht is het dan alsof er
weer ergens een blik is opengetrokken.
Maar bij Ajax weet men beter. Daar zijn
alle jeugdtrainers, scouts, leiders en
bestuursleden ieder jaar voor bezig. Het is
het zeven van de modder uit de rivier, tot
dat enkele goudklompje in de schaal komt
te schitteren. Zo is Cruijff ontdekt, Keizer,
Van Basten, Rijkaard en Kluivert. "En
Patrick is zeker niet de laatste," belooft
Pronk.
Internationale toernooien
In de loop der jaren is de Ajax-opleiding
uitgegroeid tot - zoals men bij Ajax in elk
geval meent - de beste van de wereld.
Nergens anders zijn zoveel goede
voetballers opgeleid als op Voorland. De
nationale jeugdselecties worden dan ook
steeds nadrukkelijker gedomineerd door
Ajacieden. Niet dat dat een garantie is voor
goede resultaten op internationale
toernooien, maar dat is niet anders dan op
de volwassen afdeling. Vraag maar aan
Hiddink. Kennelijk is het ook voor
Ajacieden moeilijk spelen in een Oranje
shirt. De onmacht in het nationale elftal
steekt schril af tegen de superioriteit van
Ajax. Iedereen theoretiseert zich een
ongeluk over de mogelijke oorzaken en
eventuele remedies. Het jongste plan om
alles ten göede te laten keren, is Van Gaal
naast Hiddink op de bank te zetten. Alsof
daar plaats zou zijn. De kwalificatiereeks
onderweg naar het EK van Engeland was
voor Nederland één grote lijdensweg. Voor
de Ajacieden is het in ieder geval een nieuw
bewijs geweest voor de stelling dat het
Amsterdamse collectief vrijwel de enige
voedingsbodem is waarop individuele
spelers naar grote hoogten kunnen groeien.
En dat is een constatering die de
vermeende genialiteit relativeert.
Voor Louis van Gaal is het interessant te
zien hoe zijn spelers het er in Oranje vanaf
brengen. Het leert hem nog meer over de
mogelijkheden en onmogelijkheden van
zijn selectie. Maar heel veel nieuws komt
daar natuurlijk niet echt uit. Wat een
speler wel en niet kan is dan al volledig op
schijf gezet (vroeger heette dat: in kaart
gebracht). Alle verrichtingen van zowel de
jeugd als de senioren van Ajax worden
geturfd en in de computer ingevoerd. Op
ieder mogelijk onderdeel van het
voetbalspel scoort iedere speler iedere
wedstrijd een cijfer. Dat kunnen absolute
getallen zijn, waar het om doelpunten,
assists en dergelijke gaat; maar ook om
waarderingscijfers, als tastbaar moet
worden gemaakt hoe het is gesteld met
kopkracht, snelheid, techniek, tactisch
inzicht of algemeen spelpeil.
"Het zijn de zegeningen van de moderne
tijd dat er nu computers zijn die je met een
druk op de knop laten zien in welke
periode een speler wel, en in welke een
speler niet in vorm was," zegt Ton Pronk.
"Pas als je kunt constateren wat er wanneer
minder is gegaan, kun je proberen op zoek
te gaan naar oorzaken en oplossingen. Nu
is natuurlijk van A-selectie-spelers zo goed
als alles wel bekend. We weten wat ze wel
en niet kunnen, anders waren ze immers
geen A-selectie-spelers. Hoewel, soms
zetten de statistieken je op een heel nieuw
spoor bij een speler. Maar voor de
beoordeling van jeugdspelers is de
automatisering helemaal prachtig. Je kunt
precies nagaan welke ontwikkeling ze
hebben doorgemaakt. Daarom is het heel
belangrijk dat we ze ook als
jeugdinternational volgen. Daar krijgen ze
te maken met andere omstandigheden,
andere spelsystemen, andere tegenstanders,
noem maar op. Ik probeer altijd alle jeugd-
EK's en -WK's te volgen. Zeker als
Nederland vertegenwoordigd is. Soms
ontdek je dan bij spelers die al enkele jaren
AIAY MAT.A7INF nFfFMRFR 1QQ^
