Abe!
Reportage
door Evert Vermeer
13-17 september, Abe Lenstra
Stadion, Heerenveen.
Tekst: Bouke Oldenhof;
Regie: ios Thie;
Producent: Hans Wassmer.
Zondagmiddag, half drie in het Friesche
Flaagje. De scheidsrechter keurt het veld,
vergezeld van een zich van het gewicht
zijner functie bewust bestuurslid.
Supporters druppelen binnen en zetten de
plaatsen rond het met strobalen afgezette
terrein; dames met een rol in het haar en
een getailleerde mantel, een
strontvervelend kliertje in korte broek dat
door zijn vader tot de orde moet worden
geroepen, en wat fotografen die zich met
hun klapcamera opstellen achter de van
vierkante, houten palen voorziene doelen.
Het is 7 mei 1950, en Heerenveen speelt in
de competitie voor het kampioenschap van
Nederland tegen Ajax, de club die alles
symboliseert waarvan de Friezen willen
winnen: de aansprekende naam, de
kampioen van het westen, maar vooral: de
hooghartigheid van de hoofdstedelingen,
die, zo vindt men in Heerenveen, alles
voorbij Diemen beschouwen als boeren, bij
wie voor de wedstrijd nog even snel
geïnformeerd wordt of de koeien al van het
land zijn. Het is die automatische
zelfverzekerdheid waar men in Friesland
van baalt. Jammer genoeg is er tot dan toe
tegen Ajax meestal verloren, maar iedere
wedstrijd is een nieuwe kans. En ook
vandaag begint het weer op 0-0 op het
prachtige houten scorebord, waarop de
namen van alle tweeëntwintig spelers
vermeld staan: bij Ajax Van der Hart,
Michels, Drager, en bij Heerenveen
Jonkman, Brandsma, Hofma en vooral de
linksbinnen, de grillige tovenaar, de 29-
jarige koning van Friesland: Abe Lenstra.
Abe Lenstra is een van die zeldzame spelers
wiens voornaam al genoeg is om een
glimlach op de gezichten van
voetballiefhebbers te toveren: Faas, Johan,
Pietje, Coentje, het is een select rijtje dat na
de actieve carrière naar een ander niveau is
verhuisd, een zekere onsterfelijkheid
tegemoet. De acties worden steeds mooier
in de herinnering naarmate ze langer
geleden plaatsvonden, vooral wanneer er
geen beelden van bestaan en slechts de
herinnering en wat oude kranteknipsels ze
nog vasthouden. Abe Lenstra is misschien
wel de meest ongrijpbare legende in het
Nederlandse voetbal: zijn genialiteit, zijn
onberekenbaarheid, zijn onwankelbare
bokkigheid; zelfs wie de meester nimmer
met eigen ogen aan het werk zag, associeert
de naam 'Abe' met voetbal, en pikt zijn
beroemde kuif er op oude foto's zonder
problemen uit.
Abe Lenstra, kortom, is van het materiaal
waar romanfiguren van geboetseerd
worden, hoofdfiguren in theaterstukken.
En dat laatste is precies wat dezer dagen in
Heerenveen heeft plaatsgegrepen: Abe als
centrale Figuur in een theaterproduktie
over zijn leven. Een theaterproduktie op de
enige plek waar Abe thuishoort: in het
stadion dat zijn naam draagt, en weliswaar
niet precies meer ligt op de plek waar hij
triomfen vierde, maar dichtbij genoeg om
de illusie weer gestalte te geven, tien jaar na
zijn dood.
De produktie, die van 13 tot 17 september
in het Abe Lenstra-stadion is opgevoerd en
waar u dus nu te laat voor bent, heeft
bovendien een vorm die Abe recht doet:
die van een voetbalwedstrijd, doorspekt
met scènes uit zijn privé- en voetballeven.
En die wedstrijd is niet zomaar een
wedstrijd, maar dè wedstrijd: Heerenveen-
Ajax, waarin de Amsterdammers recht op
de overwinning leken af te stevenen, maar
zich een 5-1 voorsprong in het laatste half
uur zagen ontnomen door een ontketende
Abe en zijn ploeg, en tenslotte duizelend de
kleedkamer opzochten met een 6-5
nederlaag. De elf doelpunten worden
nagespeeld, een moeilijke klus bij gebrek
aan beeldmateriaal; bovendien lukken niet
alle acties net zo makkelijk als toen. Een
bezwaar dat echter nauwelijks opvalt,
aangezien in dat geval gewoon verder
wordt gespeeld tot uit een identieke
situatie alsnog wordt gescoord. Onder
leiding van Heerenveen-trainer Foppe de
Haan is er wekenlang op getraind door
spelers van Heerenveen. Van hen hebben
Geert Jelle de Vries, Ronny Venema en
Melchior Schoenmakers al hun neus in de
Eredivisie laten zien, evenals de talentvolle
Ronnie Pander, die de eer heeft toebedeeld
gekregen gestalte te geven aan Abe Lenstra;
in de 'burgerscènes' nemen Jan Sjoerd
Veenstra, Hilbert Dijkstra en Romke de
Friese legende die onlangs weer tot leven kwam in de theaterproductie in Heerenveen
AJAX MAGAZINE OKTOBER 1995
47
