senior (achttien jaar) krijgen ze ook nog
eens twee jaar de tijd om in het tweede
elftal te rijpen. Wie overleeft moet op z'n
negentiende zijn klaargestoomd voor een
optreden in de hoofdmacht. In een enkel
geval gebeurt dit eerder. Het is een
privilége waarvoor uitsluitend de meest
begenadigde talenten in aanmerking
komen, zoals in het verleden onder
anderen Dennis Bergkamp, Richard
Witschge, Bryan Roy en Clarence Seedorf.
Patrick Kluivert volbracht onlangs met
succes de lange weg naar het eerste elftal,
de Europese top. Hij is één van de
weinigen. De grote droom komt zelden uit.
Ajax heeft jaarlijks 160 voetballertjes in
opleiding (tien teams van 16 spelers).
Daarvan blijkt hooguit een enkeling
geschikt voor de absolute top. Alleen van
het tweede elftal moeten aan het eind van
elk seizoen tenminste al acht spelers
worden afgevoerd. Een enkeling over wie
nog twijfels bestaan, wordt verhuurd. Voor
het merendeel rest de verkoop. Het is het
bittere einde van een soms twaalf jaar
durende opleiding.
Adriaanse: "Ajax is een topsportbedrijf dat
als elk ander bedrijf een doelstelling heeft
en een produkt maakt dat moet worden
verkocht. De jeugdopleiding is het
magazijn waaruit de top kan putten. Ik heb
als opdracht in tien jaar tijd vijftien spelers
af te leveren voor het eerste elftal. Dat zijn
er gemiddeld anderhalf per jaar. De laatste
drie jaar zijn we daarin met Kluivert,
Reiziger, Seedorf en Davids redelijk
geslaagd".
regel pas voor de D-jeugd.
"Elk jaar zestien jongens van acht jaar
erbij; daar ligt sinds 1990 het speerpunt
van onze scouting. Daar beginnen we, daar
ligt de basis", aldus Adriaanse. "Als we in
die categorie perfect zouden scouten,
zouden we meteen klaar zijn. Dan zouden
we daarna niet meer hoeven aan te vullen.
Maar dat is een utopie. Onderweg vallen er
heel veel af, jaarlijks gemiddeld meer dan
twee per leeftijdscategorie. Soms om
disciplinaire reden, soms omdat we
beteren hebben gezien. Als we, ongeacht
welke leeftijd, in de scouting spelertjes
ontdekken die even oud en zonder Ajax-
opleiding tenminste gelijkwaardig zijn aan
de spelertjes die wij zelf in opleiding
hebben, dan krijgen die nieuwelingen de
voorkeur en vallen onze eigen spelertjes
weer af'.
Dat laatste gebeurt niet zonder opgaaf van
redenen. De bewijzen liggen op tafel. Elk
spelertje krijgt twee keer per seizoen een
rapport, eind december en begin mei. Hij
krijgt cijfers (van 1 tot en met 10) voor een
indrukwekkende lijst onderdelen: atletisch
(startsnelheid, wendbaarheid, duelkracht,
drukbestendigheid, uithoudingsvermogen,
loopvaardigheid, sprongkracht, uitstraling,
leiding geven, wedstrijdmentaliteit,
houding, coachbaarheid), technisch
(balbeheersing, passen, passeeractie,
schieten op doel, koppen, scorend
vermogen, voorzet, handelingssnelheid,
duel één tegen één, sliding/tackle) en
tactisch (balsnelheid,
combinatievermogen, positiegevoel,
meeverdedigen, aanspeelbaarheid,
taakgerichtheid, storen, overzicht). De
administratie is volledig geautomatiseerd,
alle gegevens en resultaten zijn per
computer opgeslagen.
Vier weken vóór 31 mei, de voor de
aanvraag van overschrijving naar een
andere club cruciale datum, weet iedereen
hoe de vlag er bij hangt. De afvallers zullen
niet verrast zijn. Het wedstrijdrapport van
december is al voorzien van een door de
directeur en de elftalleider gegeven
voorlopig advies. Over het lot wordt door
een driemanschap beslist: door de
directeur, de elftaltrainer en het hoofd van
de scouting, Ton Pronk. Bovendien heeft
de elftalleider in het geheel nog een
adviserende stem.
Adriaanse: "In december voer ik in het
bijzijn van de jeugdtrainer en de elftalleider
al persoonlijke gesprekken met de ouders
en het kind. Dan wordt zijn rapport
doorgenomen. Het is natuurlijk niet
makkelijk om jonge jongens uiteindelijk te
moeten meedelen dat ze wegens gebleken
ongeschiktheid zijn afgevallen. Aan de
andere kant krijgen jongens van negen ook
wel eens te horen dat ze van de basisschool
naar een LOM-school moeten. Wie bij
Ajax wordt aangenomen, krijgt meteen te
horen dat het lidmaatschap voorlopig
maar voor één jaar geldt. Het is een soort
beroepsopleiding. Wie die met goed gevolg
Voetballen in de Ajax-jeugd... ook aan de zijlijnen
van Voorland is het altijd druk.
Het speerpunt van de scouting
Het scoutingsapparaat richt zijn vizier in
eerste instantie op de zogenaamde
tweedejaars F'jes, jongetjes van zeven jaar.
Pronk: "Dat is de mooiste categorie. Die
knapen zijn nog helemaal te vormen". Op
hun speurtocht in het land moeten de
scouts jaarlijks ten minste zestien geschikte
F'jes (onder wie twee keepers en minimaal
vier linkspoten) zien te ontdekken voor de
steeds op 1 juli nieuw te formeren E2. Deze
eerstejaars E wordt, volgens goed gebruik,
in competitieverband dan weer ingedeeld
in een klasse met concurrentie van
uitsluitend twee jaar oudere D-elftallen. De
E'tjes van Ajax spelen dus meteen elf tegen
elf op een groot veld. Normaal geldt deze
AJAX MAGAZINE DECEMBER 1994