aankomen. Het is belangrijk dat we elkaar
prikkelen om uiteindelijk tot een
collectieve oplossing te komen."
Over de drempel
"Het was bij Ajax niet de gewoonte dat er
zo over het spel en de spelopvatting werd
gediscussieerd. Het koste ook enige tijd
voordat de spelers daadwerkelijk hun
mond opendeden. Dat is ook afhankelijk
van het resultaat. Wanneer het goed gaat is
het makkelijker praten. Wanneer er wordt
verloren is het heel moeilijk om te
verwoorden wat je denkt, omdat je dan
vaak kritiek spuit op je medespelers. Ze
moeten over die drempel heen. Niet iedere
voetballer heeft het in zich om die
verantwoordelijkheid te nemen, maar je
moet het wèl stimuleren. Als het steeds
dezelfde persoon, de trainer, is die kritiek
uitoefent, en zo in figuurlijke zin de beul is,
dan is op een geven moment het effect
weg. Ik probeer de spelers te stimuleren dat
zij in het veld die controle van mij
overnemen. Ik heb meer aan een "lastige"
speler die open en mondig is maar dezelfde
doelstelling heeft als de trainer."
We dwalen af, want we waren
eigenlijk op weg langs het pad van je
jeugd.
"Ik was zestien-zeventien jaar toen ik in
het eerste elftal van De Meer werd
opgesteld nadat ik de jeugdelftallen had
doorlopen. We werden kampioen van de v
AVB en moesten om het Zilveren Kruis
spelen, het algemeen kampioenschap van
de AVB. Toen kwam Ajax en zijn ze me in
het daaropvolgende seizoen blijven volgen.
Maar de belangstelling was er al eerder. Ik
vertelde al dat De Meer BI bij Ajax B2 was
ingedeeld. We versloegen Ajax in de
competitie met 9-1 en ik maakte er zeven!
Toen kwam Ajax ook. In feite hield mijn
vader de overgang tegen, al deed hij dat
niet in eigen persoon. Ik was elf jaar toen
hij overleed. Mijn moeder runde het gezin,
en mijn oudste broer nam de vaderrol
over, al zag ik dat toen niet zo. En in de
geest van mijn vader bepaalde mijn broer
dat wanneer ik écht goed genoeg zou zijn,
Ajax later nog wel een keer zou komen
aankloppen. Dat accepteerde ik, ik ervoer
dat als normaal, al ben ik het nü niet eens
met die visie. Mijn broer had wel gelijk dat
Ajax me toch zou komen halen. Ik kreeg
een zogenaamd B-contract aangeboden.
Meestal waren dat contracten voor één
jaar, maar ik tekende voor twee jaar, met
dubbele premies en bovendien kreeg ik van
Ajax een auto. Dat heb ik dus eigenlijk, via
mijn broer, aan mijn vader te danken..."
Wat trof je aan toen je als
achttienjarige bij Ajax kwam
voetballen?
"Ik kwam er achter dat ik in wezen maar
een heel eenvoudig jongetje was, één van
de zestien spelers die moest knokken om
een plaats in het elftal. Bij De Meer was ik
de gevierde jongen, bij Ajax één van de
velen. Je kreeg iedere keer te horen dat je
het niet goed deed. Daar moet je tegen
kunnen, daar heb je de instelling en de
overtuiging nodig om te slagen. Ik zat toen
op de Academie voor Lichamelijke
Opvoeding, een heel zware studie, van acht
tot zes uur. En om half zeven moest ik mij
op de training melden. Ajax 2 was een heel
sterk elftal met spelers als Gerrie Kleton,
Loetje Donkers, Bram Braam, Johnny Rep,
Dick Visser, Sjoerd Ruiter, een paar echt
Amsterdamse jongens zoals George van
Bockel, Jan de Koning en Bobby
Hoogenboom. Ik had geen vaste plaats,
zoals bij voorbeeld Dick Visser en Johnny
Rep die wel haddden. Ik moest echt
vechten voor mijn plek."
Naar FC Antwerp
"Ik werd van spits, mijn plaats bij De Meer,
middenvelder maar als ik voor een
vriendschappelijke wedstrijd van het eerste
meemocht, omdat Johan Cruijff
geblesseerd was of geen zin had, speelde ik
altijd als centrumspits. Cruijff was
natuurlijk een uniek talent en ik had geen
kans om door te stoten, zeker niet op zijn
positie. Eén van die vriendschappelijke
wedstrijden speelden wij tegen Anderlecht,
in 1973. Er ontbraken bij Ajax nogal wat
eerste elftalspelers. Met onder meer Henk
Heijt, Gerrie Kleton en Johnny Rep
speelden we een aardige wedstrijd tegen
een voltallig Anderlecht: 2-2, twee
doelpunten van Rep. Er zaten veel
managers op de tribune en zo kwamen de
contacten. Voor mijzelf wist ik al dat het
voor mij beter zou zijn om weg te gaan.
Valenciennes, Oostende en FC Antwerp
hadden belangstelling. Ik koos voor FC
Antwerp omdat die club in de hoogste
klasse speelde en niet zo ver over de grens
lag. Voordat ik naar Antwerpen verhuisde
ben ik getrouwd met Fernanda. We
hadden al een paar jaar verkering en
samenwonen was in die tijd nog een
wankele bezigheid. Binnenkort ben ik
twintig jaar getrouwd..."
Louis van Gaal wordt, soms cynisch,
soms waarderend, wel de "ieraar"
onder de trainers genoemd. In
hoeverre is je studie, je leraarschap op
school, nuttig geweest in het
trainersvak?
"Als onderwijzer en zeker als
gymnastiekleraar, leer je te observeren:
verhoudingen met balsporten, teamwork,
eenheid in de klas, verschillende culturen
die samen gaan. Allemaal zaken die je in de
maatschappij ook tegenkomt, alleen ben je
nu zelf de sturende factor. In de praktijk
heb ik geleerd daarmee om te gaan en die
ervaringen gebruik je als trainer ook. Het
werk als gymnastiekleraar maakte mij van
die aspecten en hun verhoudingen bewust,
en daar ben ik blij om. Ik heb op schoool
mede mijn analyserend vermogen
ontwikkeld."
Persoonlijkheid
"Bij Ajax wordt een voetballer
geconfronteerd met een hoog niveau. Niet
alleen op het gebied van talent maar ook
op het gebied van speelstijl. Daar moet een
speler in passen. De technische en tactische
vaardigheid moet uiteraard aanwezig zijn,
maar waar ik vooral naar kijk is die P van
persoonlijkheid. Het hang hangt van het
type speler dat je nodig hebt af, welke
specifieke eisen je aan die persoonlijkheid
stelt. Van een voetballer die in dienst van
de ploeg speelt, verlang je een andere
persoonlijkheid dan van een voetballer op
een andere positie. Bij de één is de factor
initiatief belangrijker dan bij de ander. Het
killerinstinct is weer heel wat anders. Ik
probeer ook altijd met een mogelijke
nieuwe speler te praten om, voordat hij
hier een contract tekent, te weten te komen
hoe hij over voetbal denkt. Het gaat er niet
alleen om dat ze individueel denken, maar
dat ze ook andere zaken zien. Ik heb nog
niet zo veel aankopen gedaan, maar het is
AIAY AA A C. A 7 I M F AAAART 1QQ3
15
