De Goeie ouwe tijd
Gelet op zijn nog altijd immense populariteit had een comeback in Spanje zakelijk beter gepast.
'Dat heb ik gehad, dat is over. In Spanje heb ik geen zin meer. Dat land en Italië deden niet meer
mee, omdat ik in al die afzonderingen dat gereis niet meer kan opbrengen. In Spanje telt alleen
winnen. In Nederland komen ze ook nog eens voor goed voetbal. Hier kun je wat opbouwen,
in Spanje lukt dat absoluut niet.' Sinds Amerika combineert Johan Cruijff het presteren met
promoten. Nederland leent zich voor die dubbele taak, die hij na Ajax nu op Feyenoord wil
toepassen. Hij leerde het in Washington, welke periode hij naar eigen zeggen voor geen goud had
willen missen. 'Ik heb het daar erg naar mijn zin gehad. Daar ben ik me met de organisatie en het
verkopen gaan bemoeien. Ik heb er vreselijk veel opgestoken.'
Amerika verlengde zijn carrière, die hij in 1978 had afgesloten bij Barcelona. Negen jaar Ajax en
vijfjaar Barcelona schonken hem voldoende geld, succes en genoegdoening. Zes landstitels in
Amsterdam, één in Barcelona, drie Europa Cups, één wereldbeker, éénmaal een (verloren) finale
op het WK van 1974 in West-Duitsland, driemaal Europees voetballer van het jaar ('nog altijd een
record'), miljoenen dollars op zijn rekening. 'Bedenk dat het allemaal nieuw was voor Nederland.
Europa Cup, deelnemen aan het WK, Europees voetballer van het jaar, me dunkt dat ik tevreden
mag zijn over wat ik heb bereikt. Er had nog een finale op het WK in Argentinië ingezeten. Als ik
alleen in die wedstrijd had kunnen spelen, was Nederland geheid wereldkampioen geworden.
Maar ik kon het echt niet meer opbrengen. Ik was op. Ik heb er ook geen spijt van gehad dat ik dat
heb gemist. De laatste drie maanden bij Barcelona leken voor mij wel drie jaar te duren,
zo zat was ik het allemaal'. Als Verlosser betekende JC in Barcelona meer dan een attractie op
de groene mat. Ongewild werd hij verheven tot het symbool van de Catalanen in hun politieke twist
met Madrid. Nog altijd dweept deze streek met de vroegere afgod. 'Ik ben nu toch al vijf jaar weg
bij Barcelona, maar nog steeds vergelijken ze me met elke nieuwe ster. En dat in mijn voordeel uit.
Het beeld wordt almaar positiever voor me, omdat ik geen fouten meer kan maken'. Gedurende het
recente zomerverlof in Aiguafreda regende het dan ook uitnodigingen voor een etentje met weer een
fanclub.
De Meersche Helden 2011 - 2012 Pagina 30
Een ongelooflijke stommiteit verbande de Cruijffs uit Spanje, het land waar ze nog altijd het liefst
verkeren. Hij verspeelde bijna zijn volledige vermogen aan een slecht voorbereide transactie van
een varkensfokkerij (Hij heeft ondertussen een kwart van zijn schulden afgelost; voor de rest stelt
hij de acht overige firmanten aansprakelijk.). Het financiële echec dwong hem tot een terugkeer in
het voetbal. 'Gevoelsmatig wilde ik toch alweer spelen. Ik miste het wel degelijk', herinnert hij zich de
pauze van amper driekwart jaar. Hoe dan ook had hij, zonder de manipulaties van zijn 'compagnon'
Basilevitsch, vermoedelijk niet de oversteek gemaakt naar Amerika, dat toppers in hun nadagen
overlaadde met dollars voor wat reclame op de kunstvelden. 'Ik hou staande dat ik vrijwel zeker toch
weer was gaan voetballen. Maar dan meer bij een club, die in mijn lijn paste.
Sporting Gijon bijvoorbeeld. Dat heeft me altijd aangetrokken. Mooi technisch voetbal. Ik had dat
kunnen combineren met de jeugd. Ik had, denk ik, een club in Spanje uitgezocht'.
Vanaf dat moment raakte de loopbaan
van Johan Cruijff voor de insider op een
dwaalspoor. Nederlands beste voetballer
allertijden en één van 's wereld top-drie
(met Pelé en Di Stefano) verkocht zich
als ontwikkelingswerker aan Amerika.
Langdurig onderhandelde hij met New
York Cosmos, om zich onder goede te
stellen van Rinus Michels bij Los Angeles
Aztecs. Die manoeuvre onthult veel over
zijn ware karakter, dat hij goeddeels voor
de buitenwereld afschermt.
'Ik kon bij Cosmos tweemaal zoveel
verdienen als bij de Aztecs. Maar
daar kon ik niet mezelf zijn. Cosmos
contracteert een speler van top tot
teen. Hij moet komen opdraven, als de
bazen dat wensen. Zo ben ik niet'.
