geweld zal ervoor zorgen dat hij keer op keer in
de cel belandt. Dat wil hij ten allen tijde voorko
men. Hij gaat werken op de boerderij van zijn
vader en zet zijn avonturen op papier. Jay reist
door Europa en heeft overal baantjes. In 1989 is
hij de trotse eigenaar van de Paradise Lost Bar
op Tenerife. Uit het voorwoord in deze laatste
herdruk uit 1998 blijkt dat hij tegenwoordig een
hotel heeft en vader is van drie kinderen. De
'Casual days' zijn verleden tijd, al heeft Jay
allerminst spijt. Het was één groot hoogtepunt.
Boek: Dynamo Kiev
van Andy Dougan
(Uitgeverij Balans,
Amsterdam, ISBN-nummer
90-5018-455-3, 195 blz., prijs
ƒ34,50).
Wie aan Dynamo Kiev denkt,
denkt meteen aan Valeri
Lobanovski, de man die nooit
lacht. Russen zijn over
algemeen al geen lachebekjes
en wie naar de geschiedenis
van het land kijkt zal het een
met het ander in verband
brengen.
De bevolking zucht al jaren
onder het juk van de paranoïde en wrede
dictator Stalin als hitler in 1941 begint aan
operatie barbarossa, het veroveren van de
Sovjet-Unie. Onder Stalin was iedere burger een
potentiële tegenstander van het communistisch
systeem en was niemand veilig voor de geheime
dienst en verraad door medeburgers (Stalin
maakte naar schatting 30 mln. slachtoffers,
meer dan in de hele Tweede Wereldoorlog).
hitler is er op uit alle Slavische volken (Russen,
Roemenen, Bulgaren, etc.), die hij ziet als
untermenschen, uit te roeien en laat zijn
manschappen op beestachtige wijze huishou
den.
Aanvankelijk hadden de Oekraïners (Kiev is de
hoofdstad van de Oekraïne) nog gedacht dat ze
onder hitler misschien beter af zouden zijn dan
onder Stalin. Dat blijkt niet zo te zijn. De Joodse
bevolking wordt direct na de verovering van Kiev
afgevoerd naar Babi Jar, een ravijn even buiten
de stad. Daar worden alle bijna 34.000 Joden
geëxecuteerd. Voormalige leden van de
Communistische Partij ondergaan hetzelfde lot.
Op verzetsdaden volgen keiharde represaille
maatregelen tegen de bevolking van Kiev. Wie
niet direct wordt neergeschoten, wordt naar het
werkkamp Sirets gestuurd, wat op hetzelfde
neerkomt. Van de oorspronkelijke 400.000
inwoners van Kiev overleven niet meer dan
80.000 de oorlog, mede als gevolg van de
strenge winters en hongersnood. Daarnaast
worden 2,2 miljoen Oekraïners naar duitsland
gedeporteerd om in fabrieken te werken. Ook
van hen keren er maar weinig terug.
Tegen deze achtergrond speelt het verhaal van
FC Start. Dankzij een succesvolle lobby van een
paar collaborateurs mag er van de duitsers weer
gevoetbald worden. De competitie heeft niet
veel om het lijf. Het zijn vooral duits getinte
teams die deelnemen, uitgezonderd Roech en
FC Start.
FC Start bestaat uit voormalige spelers van
Dynamo Kiev en Lokomotiv, die na het begin
van de oorlog hadden opgehouden te bestaan.
Ondanks de ontberingen van de oorlog, ze zijn
allemaal zware arbeiders in een broodfabriek,
zijn hun talenten niet verloren gegaan.
Bovendien is het voetbal een erezaak: 'We
hebben geen wapens, maar we kunnen vechten
door te winnen op het voetbalveld.'
Het kleine Zenit-stadion zit iedere wedstrijd
bomvol en FC Start wint wedstrijd na wedstrijd.
Voor zover ze dat al niet waren, worden de
spelers nu echte volkshelden. Dankzij het
voetbal houdt de bevolking ondanks alles de
moed erin. Deze ontwikkeling is de duitsers een
doorn in het oog. Men wil de bewoners op
sportieve wijze laten voelen dat met hen niet te
spotten valt en er wordt een gelegenheidsteam
van SS-ers, samengesteld, Flakelf. Ze komen
bedrogen uit, FC Start wint op zijn sloffen met
5-1.
De duitsers kondigen direct hun revanche aan.
In een uiterst intimiderende sfeer weet FC Start
opnieuw te winnen (5-3), ondanks dat iedereen
zich afvraagt of dat wel zo verstandig is. Enkele
dagen na de wedstrijd worden de spelers
opgepakt en naar Sirets gebracht. De omstan
digheden waarin ze terechtkomen tarten elke
beschrijving. Als het Russische leger terrein
begint terug te winnen, besluiten de duitsers in
Sirets één op de drie gevangenen te fusilleren.
Waarschijnlijk niet geheel toevallig zitten daar
ook de vier populairste spelers van FC Start
tussen.
Na de oorlog zou het nog tien jaar duren voor
Dynamo Kiev weer enige rol van betekenis kon
spelen in de competitie. In de jaren '70 en '80
werkte de club zich op tot de top van Europa.
Een enorm monument in het stadion van de club
herinnert aan de gebeurtenissen tijdens de
oorlog. Het boek vertelt een van de meest
indrukwekkende voetbalverhalen ooit.
de ajax ster nr. 36
www.deajaxster.nl
45
