Ajax, daar hoorden zij engelen zingen...
Een film van Roel van Dalen
Op 22 november zal op het IDFA (Internationaal Documentaire Festival Amsterdam) de
documentaire 'Ajax, daar hoorden zij engelen zingen' in première gaan. De redactie
werd door ID&DTV uitgenodigd een voorpremière bij te wonen. Als doorgewinterde
recensenten die zo'n beetje elke film over Ajax gezien hebben, besloten wij ook dit
nieuwste product eens kritisch te bekijken.
De docu begint in een kleedkamer van de
Arena met een weinig inspirerend toespraak
je van Jan Wouters voor de selectie aan het
begin van het rampseizoen 1999-2000. De
volgende beelden laten de persdag zien en
het wordt dan al duidelijk dat deze film een
aaneenschakeling van fragmenten zal zijn die
het verhaal van één seizoen Ajax vertellen.
Het verhaal vertelt zichzelf, 90 minuten lang,
objectief, zonder commentaarstem en zonder
interviews. De kijker wordt duidelijk uitgeno
digd zelf een oordeel te vellen over Ajax zoals
het nu is: een beursgenoteerd voetbalbedrijf.
"Eens kijken of we nog wat talentjes kunnen
ontdekken", horen we een man in een
Landrover zeggen. We zijn aangeland in
Ghana. Even later dribbelt een stel jonge
Afrikaantjes op blote voeten en slechts
gekleed in een versleten voetbalbroek over
de steppe. Er wordt een lullig toespraakje
gehouden, een paar jongetjes mogen door
naar de volgende ronde en de rest mag vech
ten om foto's van Ajax-spelers (kralen en
spiegeltjes waren blijkbaar niet voor handen).
Verderop in de documentaire wordt het nog
gênanter. In een Ghanees voetbalstadion
staan uit het hele land verzamelde talenten
op een rij. Omdat ze geen van allen precies
weten wanneer ze geboren zijn, zal iemand
van wie je vermoedt dat het een soort dokter
is het jonge grut onderzoeken. Er wordt wat
gevraagd en wat gekeken en zo af en toe
krijgt een van de jongens een duw in zijn rug.
Jammer, maar hij is afgevallen. Het ontbreekt
er nog aan dat de neusbreedte en de sche-
delomvang wordt opgemeten of het gebit aan
een nader onderzoek wordt onderworpen.
Eerst moesten we zonodig naar de beurs en
nu zitten we al in de slavenhandel, waar moet
dit naartoe?
Niet minder verontrustend is de wijze waarop
met de huidige voorraad handelswaar wordt
omgesprongen. Terwijl Richard Witschge een
hersteltraining van Bobby Haarms ondergaat,
da s
wordt in de Arena op louter financiële argu
menten beslist of hij een nieuw contract krijgt
aangeboden. Zo ontstaat langzaam maar
zeker het beeld van een kille, zakelijke orga
nisatie.
Op De Toekomst is het niet veel beter.
Pupillen zitten in de kleedkamer. Een kleu
terklasje waar de kinderen ronduit kinderach
tig worden behandeld. Het vormt een schril
contrast met de wijze waarop de kinderen tij
dens evaluatiegesprekken als volwassenen
op hun verantwoordelijkheden worden gewe
zen. Ouders zijn nauwelijks teleurgesteld als
hun zoontje de deur gewezen wordt. Het nor
male gezinsleven kan weer beginnen.
Zo wisselen beelden van Ghana, de jeugd
opleiding en vooral Ajax 1 elkaar af en vor
dert het voetbalseizoen. Op zich is er niet
heel veel nieuws te zien (maar dat kan ook
bijna niet). De meesten zullen de plaatjes
van de jeugdopleiding en de taferelen in de
kleedkamer van het eerste wel kennen (maar
let toch even op Chivu, de enige échte win
naar die er op dit moment bij Ajax rondloopt).
Het gaat er vooral om dat er een document
is van het seizoen waarin Ajax honderd werd
en waarin alles mislukte. Onverbloemd wordt
getoond hoe Ajax verworden is tot een cyni
sche organisatie. Wij zijn toch wel benieuwd
wat men bij Ajax zelf van deze film vindt,
want de spiegel die het krijgt
voorgehouden kan nie
mand vrolijk of hoop
vol stemmen. Ga
deze film zien!
27-11 in Pathé
Arena en vanaf 30-11
in andere zalen in
Amsterdam.